AHİSİAD, Ahilik kültürünü tüm dünyaya tanıtacak

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

06 Şubat 2016, 10:18

Kültürümüzün şekillenmesinde önemli bir değer olan Yunus Emre, “İlim ilim bilmektir, ilim kendini bilmektir.” Dizeleri ile, ilim ve bilginin, kendi değerlerimize sahip olmanın ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Aslında bütün sorunda buradan kaynaklanıyor. Bilgi toplumu olmak, bilgiye sahip olmak.. Bugün dünyayı yöneten güçler bilgiye ve iletişim teknolojilerine sahip oldukları için güçlüler.

Binlerce yıllık devlet geleneğine sahip olan milletimizin çok önemli değerleri var. Bu değerler bizi biz yapıp, kültür ve medeniyetimizi güçlü hale getirmiştir. O değerlerden birisi de ahilik kültürüdür. Ticaret, esnaf ve sanatkarlarımızın temeli olan ahilik kültürü her geçen gün yok olmaktadır.

Ahilik kültürü ile ilgili devletimiz çok önemli çalışmalar yapmaktadır. Daha önce sadece Kırşehir’de organize edilen ahilik haftası, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın ukdesinde tüm Türkiye’de kutlanmakta. Bu kültürün tanınıp, bilinmesi unutulmuş ahilik geleneklerini yeniden canlı hale getirecektir.

AHİ SANAYİCİ VE İŞ ADAMLARI DERNEĞİ’NİN VİZYONU

İstanbul’un Pendik İlçesi dört yolda gelip geçerken bir tabela dikkatimizi çekti. Ahi Sanayici ve İş Adamları Derneği’nin tabelasını görünce merak ederek bu derneğe bir ziyaret düzenledik. Derneği Kurucu Genel Başkanı İbrahim Çam ile dernekte görüşme yaptıktan bir süre sonra kendileri bizlere gazetemizin tesislerinde iadeyi ziyarette bulundular. Ahilik kültürünü yaşatmak için yola çıkan bu heyecanlı ve tecrübeli ekip vizyonlarını gazetemize anlattı.

Genel Merkezi İstanbul’da bulunan AHİSİAD Kurucu Genel Başkanı İbrahim Çam, Yönetim Kurulu Üyesi Ünal Kaya, Kurucu Genel Başkan Yardımcısı Nuri Beşinci, AHİSİAD Denizli Şube Başkanı Ali Ordu, Kurucu Genel Başkan Yardımcısı Sedat Güngördü, Yönetim Kurulu Üyesi Akın İpek ile görüşme gerçekleştirerek derneğin çalışmaları ve bundan sonraki vizyon projeleri hakkında bilgiler aldık. AHİSİAD Kurucu Genel Başkanı İbrahim Çam, “Dünya’ya açılarak çalışmalar yapacağız ve ahilik kültürünü dünyaya taşıyacağız inşallah. Şuanda derneğimizin 50 üyesi bulunuyor. Üye çalışmaları devam ediyor” dedi. Ahilik kültürünün yeniden dünyaya açılması, tanıtılması önemli bir gelişme. Başkan İbrahim Çam’ın açıklamaları bizleri oldukça heyecanlandırdı. Ahilik kültürünün uluslararası platformlarda tanıtılması ve anlatılması gerektiğine inanıyorum.

AHİLİK NEDİR?

Ahilik, İslam medeniyetinin önemli kültürlerinden bir tanesiydi. İlk ahilik teşkilatı 1200’lü yıllarda kurulmuştu. Ticaret ve sanatta önemli bir yeri olan ahilik kültürü ile ilgili yaptığımız araştırmalardan bir kısmını sizlerle paylaşmak istiyorum.

Ahilik, Ahi Evran tarafından Hacı Bektaş-ı Veli'nin tavsiyesiyle kurulan esnaf dayanışma teşkilâtıdır. Aslen Horasan kökenli olup Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde Anadolu’da yaşayan Müslüman Türkmen halkın sanat, ticaret, ekonomi gibi çeşitli meslek alanlarında yetişmelerini sağlayan, onları hem ekonomik hem de ahlaki yönden yetiştiren, çalışma yaşamını iyi insan meziyetlerini esas alarak düzenleyen bir örgütlenmedir. Kendi kural ve kurulları vardır. Günümüzün esnaf odalarına benzer bir işlevi olan Ahilik iyi ahlakın, doğruluğun, kardeşliğin, yardımseverliğin kısacası bütün güzel meziyetlerin birleştiği bir sosyo-ekonomik düzendir. Ahi Evran'a Ahi Baba da denir.

AHİLİĞİN KURULUŞU VE ANADOLU'DA YAYILIŞI

Bazı araştırmalar Ahiliğin Kırşehir'de ortaya çıktığını ileri sürer. Diğer bir görüşe göre, Bağdat'ta büyük üstatlardan ders alan Ahi Evran, Arapların kurduğu Fütüvvet Teşkilatı'ndan etkilenerek, 1205'te Anadolu'ya gelmesinden kısa bir süre sonra ilk olarak Kayseri'de Ahilik Teşkilatını kurmuştur. Tarihi kaynaklardan, Ahi Evran zamanında Anadolu'nun şehir ve kasabalarında ortaya çıkan Ahi kurumlarının, Ahi Evran'a bağlı merkezi bir teşkilat olabileceği imajı çıkıyor. En azından bu kurumlar, onun koyduğu ilkelere bağlı kalmış olmakla, manen Ahi Evran’ın liderliğindeki geniş bir teşkilatın şubeleri gibidir. Fakat onun ölümünden sonra, bağlı olunan ilkelerde büyük benzerlikler mevcut olmakla beraber, İbn-i Batuta'nın belirtiği gibi, Anadolu'nun en ücra köşelerine kadar yayılan bu kurumlar arasında organik bir bağ bulunmamaktadır.

AHİLİK TEŞKİLÂTI'NIN SONUÇLARI

Ahilik, Anadolu'da köylere kadar yayılarak Anadolu'nun daha kısa sürede Türkleşip İslamlaşmasını sağlamıştır. Göçebe Türkmenler yerleşik hayata geçirilerek hem İslami uyum kolaylaşmış, hem de Türk şehirciliği hız kazanmıştır. 13. yüzyılın ikinci yarısına kadar çoğunlukla gayrimüslimlerin Türk olmayan yerli halkın elindeki sanat ve ticaret işlerine Müslüman Türkler de katılmış ve hızlanma kazandırmıştır. Türk esnaf ve sanatkârları arasında sağlanan dayanışma ve yardımlaşma sayesinde Ahilik önemli bir güç haline gelmiş, hız kazanmış, asayişin bozulduğu zamanlarda (örneğin Moğol İstilası) kendi otoritesini yürütmüştür. Dini ve ahlaki yapı korunmuştur.

Evet sonuç olarak ahilik bizi biz yapan en önemli değer. Bugün esnaf, sanatkar ve ticaretin tam anlamıyla yozlaştığı, zanaatkara değer verilmeyen bir dönemde ahilik kültürünü dünyaya duyurmak için ve ahilik kültürünü yeniden yaşatmak için harekete geçen AHİSİAD Kurucu Genel Başkanı Sayın İbrahim Çam’ın şahsında yönetim kurulunu kutluyor ve başarılar diliyorum.