Ata memleketim Soğukpınar’da Vuslat!

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

15 Mart 2019, 09:47

Ata-Dede memleketim Giresun Espiye İlçesi Soğukpınar Beldesi Dikmen Mahallesinde bahçeme fidan diktim. Sıla-ı Rahim Kültürünü yaşatmak için Çocukluk yıllarımın geçtiği Giresun’da olmanın mutluluk ve huzurunu yaşıyorum. Öncelikle ecdadımın mezarlarının bulunduğu, bugünkü adı Soğukpınar beldesi olsa da 550 yıllık Osmanlı arşivlerinde Bayramoğlu nahiyesi olan köyümde, İlkokul eğitimi alıp, okuma yazma öğrendiğim Dikmen İlkokulunda çocukluk yıllarımı düşünüp, geçmişimi hatırladım.

Tarihi Dikmen camisi ve medresesinin bulunduğu yerde, yüz yıllar önce yaşanan güzel günleri hayal edip, büyük dedelerimi rahmet ve şükranla andım. Dikmen mahallesi Gıran mevkinde benimle yaşıt evin önünde, rahmetli babam, halam ve annemle diktiğimiz meyve ağaçlarının çevresine, bende fidan dikerek her yıl meyve Fidan dikme Geleneğini yaşatmanın huzur ve mutluluğunu yaşadım.

Espiye ilçemizden, Köyümüze dağlardan kazma kürek insan gücü ile ilk kez 1965 yılında yol açılmıştı. Bu yoldan köye gelen kaymakamın Jipi ilk motorlu araç olmuştu. Bu gün köydeki evimin bulunduğu yerde, benimde gördüğüm ilk motorlu araç olmuştu. O günü hiç unutmuyorum. Çocukluk yıllarımın geçtiği köyümü çok özlemişim,

Keşke sılayı rahim Kültürünü yaşayıp yaşatabilsek.

ESPİYE SOĞUKPINAR TARİHÇESİ

Adını bölgede kurulan Bayramoğlu devletinden alan, geçmişte Dikmen ve Kuzköyü olarak bilinen Soğukpınar beldesi, 550 yıllık tarihi geçmişi ile önemli bir yerleşim yeridir.

Osmanlı döneminde Trabzon Vilayeti Torul kazasına bağlı 7 nahiyeden biri olan Bayramoğlu, bugün beldeye mahalle olan Dikmen ve Kozköy’ün birleşmesi ile Soğukpınar adını alarak 1998 yılında Belde Belediyesi oldu.

Beldenin tarihi çok eskilere dayanır. Fatih Sultan Mehmet Döneminde Osmanlı devleti tarafından tutulan 1468 tarihli Tapu Tahrir Defterindeki yazılı bilgilere göre; bugünkü adı Soğukpınar olan belde 550 yıl önce Bayramoğlu adı ile Trabzon Sancağına bağlı 7 nahiyeden biriydi. Eski adı Bayramoğlu olan Dikmen nahiyesine Kiçiköy, Ogulluca, Ağruk, Kandavur, Kozköy, Tağnalcık, Manastır-İslam, Çepni, Kurugeriş ve İncirlik köyleri bağlıydı. Bugün bu köyler yine aynı adlarla anılmakta. (Kaynak: Başbakanlık Osmanlı Arşiv Belgeleri)

Dahya önce yörede yaşayan Rumlar yaşamlarını Kızılkaya madeninde bakır işleyerek sürdürmüşlerdir. Yerleşim yerleri de Kızılkaya, Düzağız Mah. ve Kasapçayırı mahallesidir. Kasapçayırında Kiliseler bulunmaktadır. (yıkılmış) Son kalan Rumlar ise 1900’lü yıllarda köyde yaşayan Türk halkı tarafından sürgün edilmiştir.

Yörenin önemli bir tarihçesi olmamasına rağmen ilçemizin arazi ve nüfus bakımından büyük köylerinden biri olup Dikmen Köyü ile birleşerek 20 Ağustos 1998 tarih ve 98/49560 sayılı karar ile Belde Belediyesi olmayı hak kazanmıştır. Başlıca geçim kaynağı fındıktır. yaklaşık 200 ton fındık üretilmektedir.

COĞRAFYA- İKLİM

Beldemizin coğrafi yapısı Doğu Karadeniz Bölgesinin coğrafi yapısının özelliklerini taşımaktadır. Arazi yapısı merkez hariç engebeli bir yapıya sahiptir. Beldenin Doğusu Güzelyurt köyü, Batısı Şahinyuva köyü, Güneyi Olucak dağı, kuzeyi Taflancık köyüyle çevrili bir durumdadır.

Soğukpınar’ın iklimi her mevsimi bol yağışlı, yazları serin, kışları ılık geçer, buna bağlı olarak rutubet oranı bir hayli yüksektir. Bol yağış alan beldenin bitki örtüsü oldukça zengindir. Beldenin dağlarında orman gülü, taflan yemişi, yaban mersini, kestane bolca bulunmaktadır. Kara dere deremizde bölgeye özgü kırmızı benekli alabalık doğal olarak yaşamaktadır. Beldemizde küçük ve büyük baş hayvancılıkla arıcılık faaliyetleri yapılmaktadır. Temel geçim kaynağı fındık olan beldenin tamamına yakın arazisinde fındık bahçeleri bulunmaktadır. Soğukpınar’da mısır tarımı da önemli bir paya sahiptir. Belde kültüründe önemli bir yeri olan yaylacılık kapsamında çakıl yaylası(durnalık),Kısapür, Yalak oba oldukça yoğun bir nüfus teşkil etmektedir. Yine Kara ovacık yayla şenlikleri Espiye belediyemizin katkılarıyla ortaklaşa düzenlenmektedir.

SOĞUKPINAR KIZILKAYA MADEN DAĞLARI

Soğukpınar’da doğa ve doğal güzellik deyince akla ilk tarihi Kızılkaya Maden dağları gelir. Amerika’nın Arizona vadisini aratmayacak özellik ve güzelliklere sahip Kızılkaya Madeni Cenevizliler döneminde işletilmiştir. Osmanlı döneminde de yıllarca çalıştırılarak maden elde edilmiş. Son olarak 1970’li yıllarda Maden Teknik Arama tarafından kısa bir süre işletilen Kızılkaya madeninde Soğukpınar’dan bir çok kişi çalışarak geçimini sağlamıştır. Yer altında çalışanların büyük bir bölümü hayatını genç yaşta meslek hastalığından kaybettiler. Tarih boyunca Soğukpınarı önemli hale getiren ve merkez kılan Bakırın çıktığı Kızılkaya Madeni, muhteşem manzarası ile görenleri büyülen tam bir doğa harikasıdır. Sivri ve delikli taşları, beldeyi kuş bakışı gören yüksekliği ile büyüleyen bir doğal güzelliği bulunan Kızılkaya Madeni’nde ayrıca birçok mağaralarda mevcuttur. Kızılkaya Madeni, Orman ve Şu İşleri Bakanlığı, Doğa ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından doğal tabiat parkı ilan edilmesi belde halkının en büyük dilek ve arzusu. Kızılkaya Maden bölgesindeki bir zamanlar bölgenin Pazar yeri olan tarihi un pazarı ile ilgili araştırmalar yapılarak, bölge kültür tarihimize kazandırılmalıdır.