Trabzon’da Devr-i Âlem!

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

03 Eylül 2015, 13:05

Doğu Karadeniz’deki belgesel çekimlerimize şehzadeler şehri Trabzon’da, Kanuni Sultan Süleyman'nın dünyaya geldiği evin bahçesinde nokta koyduk.

Bir haftadır Doğu Karadeniz’in en önemli iki ili Giresun ve Trabzon’daydık. Hava yolu sayesinde artık uzaklar yakın oldu. İstediğiniz ile istediğiniz zaman gidebiliyorsunuz. Zamanı çok iyi değerlendirerek, yolda geçecek zamanı gideceğiniz yerlere ayırabiliyorsunuz.

Trabzon kültür tarihimizin önemli bir merkezi. Trabzon’u ilk kez 15 yaşında görmüş, bir yıl burada kalmıştım. Aradan tam 401 yıl geçti. 41 yıldır değişik zamanlarda Trabzon’a gidiyor, burada bir çok gönül dostu arkadaşla sohbet edip, belgeseller çekerek, tarihe not düşüp zamana noterlik yapıyoruz.

HARŞIT SAVUNMASI’NIN 100. YILI

Karadeniz ile ilgili çektiğimiz en önemli belgesel Doğu Karadeniz’in kurtuluşunda Harşıt savunmasının önemi ve Doğu Karadeniz bölgesindeki unutulan şehitliklerimiz. Son Doğu Karadeniz gezimizde bu konuya da dikkat çekerek 2016’da 100. Yılını anacağımız Harşıt Savunması destanını gündeme getirmek üzere bir çok yetkili ve yönetici ile konuştum. Belgesel çekimlerimizin yanında başta valiler olmak üzere, belediye başkanları ve kaymakamlara konuyu aktarıp sivil toplum örgütlerinin dikkatini çekmeye çalıştık. Bölgeyle ilgili çok ciddi çalışma yapan değerli arkadaşım Fahri Şirin bey ile uydudan yayın yapan Kanal 28 televizyonunda canlı yayına katılarak ilk kez bu konuda bir çalışma yapılmasının başlangıcını yaptık. Doğu Karadeniz’in kurtuluşu ile ilgili bugün bir çok kanalda yayınlanan Devr-i Alem Belgesel programımızın sosyal medyadaki Karadeniz'in Kurtuluşu ve Harşit Cephesi Belgeseli’ni https://www.youtube.com/watch?v=8PZKn4TnnI0 adresindeki linkten izleyebilirsiniz.

TRABZON’DA TARİHE NOT DÜŞTÜK

Son Trabzon gezimde, Gazetemizin Yazı İşleri Müdürü değerli kardeşim Evren Kızıltaş’ın açık kalp ameliyatı olan babası Mustafa Kızıltaş’ın Trabzon Ahi Evran Hastanesi’nde ziyaret edip geçmiş olsun dileklerimi ilettim. Daha sonra Trabzon İl Kültür ve Turizm Müdürü İsmail Kansız, Valilik Basın Müdürü Salih Özkan, Trabzon Gazeteciler Cemiyeti Başkan Yardımcısı Nevzat Yılmaz ve Eğitimci Yazar Salih Cengiz ile söyleşiler yapıp Kanuni Müzesi’ni gezerek tarihe not düşüp zamana noterlik yaptık. Yaptığımız söyleşileri Devr-i Alem programında yayınlayacağız.

Trabzon'a gelmeden önce Görele’ye uğrayarak başta Zeki Müren olmak üzere birçok ünlü sanatçıya güfte yazarlığı yapan 90 yaşındaki müzik sözü yazarı Ahmet Kaçar ile görüşüp çok önemli bilgiler aldık. Trabzon’un Beşikdüzü ilçesinde ‘Eynesi Ana’ isimli kitabının yazarı Emine Özgenç hanımla Devr-i Alem programı olarak söyleşi yapıp Rus işgali sırasında özellikle kadın ve çocukların hangi sıkıntıları çektiğini belgeleyerek gelecek kuşaklara aktarmaya çalıştık.

Sekiz günde Giresun ve Trabzon’da Devr-i Âlem kameraları ile tarihe not düşüp, zamana noterlik yaptık. Doğu Karadeniz bir zamanlar İsrailli turistlerin ilgi odağıydı. Tel Aviv’den direk Trabzon’a uçuşlar yapılıyordu. İsrail’li turistler artık yok. Şimdi arap ülkelerinden çok sayıda turist var. İl Kültür ve Turizm Müdürü’nün ifadesi ile geçtiğimiz yıl yüzbinlerce Arap turist Trabzon’a gelmiş.

İsrailli ve Arap turistler arasındaki farkı da araştırmaya çalıştık. İsrailliler farklı düşüncelerle bitki hırsızlığı, endemik bitkilerin tespiti gibi, canlı türlerinin araştırmasıyla ilgili faaliyetler için turist adı altında Doğu Karadeniz’e gelip, para da bırakmadan geri gidiyorlardı. Arap turistler aileleri ile geliyorlar ve ciddi oranda da para bırakıyorlarmış. Bu konuda yapılan araştırma raporlarının özetini sizlerle paylaşıyorum.

KAÇ BİN TURİST GELDİ?

Son yıllarda yerli ve yabancı turistler tarafından ilgi çeken ve yayla turizmi bakımından en zengin bölge olan Doğu Karadeniz Bölgesi’ne gelen Arap turist sayısının her geçen yıl arttığı açıklandı.

Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP) İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan ‘Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Arap Turizmi’ adlı rapora göre, 950 yaylaya sahip, 70 tanesi bilininirliği ve turizm faaliyetleri ile bilinen ve Türkiye’de Turizm Merkezi ilan edilen 36 yaylanın 26 tanesine sahip Doğu Karadeniz Bölgesi’ne 2014 yılında 260 bin Arap turistin ziyaret ettiği belirtildi.

Özellikle Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Kuveyt ağırlıklı olduğu Arap turistlerin bölgeye gelen toplam yerli ve yabancı turistlerin yüzde 60’ını oluşturduğu kaydedildi. Belirlenen rakamlara göre Doğu Karadeniz Bölgesi’ne 2010 yılında 30 bin Arap turist gelirken, bu sayının 2011 yılında 65 bine, 2012 yılında 130 bine, 2013 yılında ise 190 bine yükseldiği, son olarak bunun 260 bine ulaştığı vurgulandı.

DOĞU KARADENİZ’DE ARAP TURİZMİNİN ÖZELLİKLERİ

DOKAP’ın hazırladığı rapora göre, bölgeye gelen Arap turistlerin daha çok Trabzon ve Rize’yi tercih ettiği ancak son dönemde yavaş yavaş Giresun, Ordu ve Gümüşhane’nin bazı merkezlerine doğru bir hareket gözlendiği vurgulandı. Hazırlanan raporda, Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Arap turizminin özellikleri şöyle sıralandı:

- “Bölgeye gelen turistler çoğunlukla kendi ülkelerinde orta gelir grubuna dâhildir. Üst düzey gelir grubuna dâhil müşterilerin az da olsa bölgeye geldikleri ancak hizmet kalitesinden memnun kalmayarak ziyaretlerini 1-2 gecede tamamlamaktadır.

- Bölgeyi ziyaret eden Arap turistler yoğunlukla aile gruplarıdır. Ziyaretlerini 7-14 gün aralığında gerçekleştirmektedir. Memnuniyet durumuna göre süre uzamaktadır.

- Bölgede Arap turizmi ile uğraşan acenteler artmaktadır. Ancak profesyonel sayılacak anlamda bu işi yapan firmalar Trabzon’da olup sayıları 9-10 kadardır.

- Arap turistlerin beklentileri özellikle güler yüz ve ilgidir. Arap turistlerin bakir turistik yerlere ilgileri fazladır.

- Uzungöl, Ayder ve Zigana en çok ziyaret ettikleri yerlerin başında gelmektedir. Günübirlik Rize, Ordu ve Giresun’a gitmektedirler.

- Arap turistler uçuş hariç bölgede kişi başına 3 bin dolar harcamaktadır. Bu oran 7-10 günlük ortalama kalış için hesaplanmıştır. Harcamalarını temelde ulaşım, yeme-içme, ulaşım ve araç kiralama için yapmaktadırlar. Bunun dışında alışveriş için yoğun harcama yapanlarda bulunmaktadır. Bazen 5 kişilik bir aile 5 bin-7 bin dolarlık alışveriş yapmaktadır. Alışverişlerde giyim, takı, el sanatları ve hediyelik ürünler başta gelir.

- Bölgede Arap yatırımcılarda kendini göstermektedir. Suudi bir yatırımcının iki oteli satın aldığı yeni yatırımlar için girişimde bulunduğu bilinmektedir. Dubai menşeli bir yatırımcının ise beş yıldızlı otel yatırımı için tahsis işlemleri mevcuttur. Ayrıca Uzungöl ve Beşikdüzü gibi merkezlerde teleferik yatırımı için Arap sermayeli şirketler girişimlerde bulunmaktadır.”

Evet, turistlerle ilgili yapılan araştırmanın bir bölümünü sizlerle paylaştım. Türkiye sadece yaz sıcakları değil seçim atmosferi, terör kıskacı, operasyonlar ve daha birçok olayı gündemine alıp tartışırken bizim Doğu Karadeniz ile ilgili yazdıklarımız bugün belki fazla ilgi çekmez. Gelecekte bu bilgilerin yaptığımız araştırmaların ne kadar önemli olduğu daha iyi anlaşılacaktır.