Hereke İpek Halısını Araştırıyoruz

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

25 Mayıs 2019, 14:25

Hereke İpek Halısı ile ilgili dün Gebze’de önemli bir Panel gerçekleştirdik. Çolakoğlu Meslek Lisesi iş birliği ile Gebze Kültür Merkezi’nde Hereke İpek Halısı üzerine gerçekleştirdiğimiz panelde dünyanın en ince İpek Halısını sergilerken, panelde Okul Müdürü Aycan Çamlıbel, Halı Uzmanı Aydın Eroğlu, Dr.Öğretim Üyesi Mine Can da bizimle beraber konuşmacı olarak yer aldı. Panelin ayrıntılarını sizlerle paylaşacağım. Ancak Belgesel çalışmaları yürüttüğümüz Hereke İpek Halı ile ilgili bazı derlediğimiz bilgileri bugün sizlerle paylaşmak istiyorum. Bir dünya markası Hereke İpek halısı ile ilgili Avrasya Gazeteciler Derneği www.agrt.net ve İlim Kültür Tarih Araştırmaları Merkezi www.devrialem.tv olarak sosyal sorumluluk projesi gerçekleştirerek, Dünyanın en eski Altay dağlarında 2500 yıl önce bulunan Pazırık halılarından Hereke İpek Halı’ya El sanatımızı belgeselleştirerek, kültür tarihimize vefa borcumuzu ödemeye çalışıyoruz.

HEREKE HALISI YENİDEN CANLANDIRILMALI

Milletvekilleri, Kocaeli Valisi ve büyükşehir belediye başkanına Hereke İpek halısının yeniden canlanması, ülkemize döviz kazandırıp istihdam ve işsizliğe iş umudu olması için tarihi görev düşüyor. Çin’de makinede kalitesiz dokunan halılara yenik düşen Hereke halısı, 130 yıl önce uluslararası iki sertifika almış bir dünya markasıydı. Çin, Hereke aldı ile doğu Türkistan’da bir şehir kurarak halıları taklit edip, Hereke’de kaliteli dokunan halıcılığı bitirdi. Hereke İpek halıcılığının yeniden tanınması için Kültür Bakanlığı tarafından onaylanan İlim, Kültür, Tarih ve Teknoloji Araştırma Kütüphanesi olarak çalışma başlatarak, belgesel çekip, panel düzenleyip Devri Alem Belgesel TV programı hazırlayıp www.agrt.net olarak yayınlanması için ulusal ve bölgesel televizyon kanallarına göndereceğiz. Dünyaca ünlü Hereke İpek Halısı ile ilgili www.gebzegazetesi.com olarak geniş bir araştırma yapıp, rapor hazırlayarak haber ve raporumuzu başta sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan olmak üzere devletin ilgili ve yetkili kurumlarına göndereceğiz. Hereke Halısına sahip çıkmak, Tarihimize sahip çıkıp, korumak işsizliğe çözüm, Ülkeye Döviz kazandırmak demektir. Kocaeli kamuoyu Dünya markası Hereke İpek Halılarına ne zaman sahip çıkacak?

DÜNYANIN EN İNCE İPEK HALISI KOCAELİ’NDE

İbrahim Astam adlı bir Halı Tüccarı tarafından 20 Yıl önce dokutulan Hereke İpek Halısı’nı dokuyan Nuray Kıvanç Hanımla, İzmit Hatipler köyünde, Halıyı dokuduğu evdeki odasında söyleşi yaparak, halıyı nasıl dokuduğunu dinledik. Halının Sahibi İbrahim Astam ise halının her bakımdan çok önemli olduğunu, bir sanat eseri olan halıya Kültür Bakanlığı’nın sahip çıkmasını istedi. Dünyanın en ince İpek Halısı olarak Kültür ve sanat tarihimize giren halı ile ilgili basın ve medya halıya büyük ilgi gösterdi. Bir çok basın yayın kuruluşunda yer alan Haberi sizlerle paylaşıyorum.

DÜNYA'NIN EN İNCE HALISINA PAHA BİÇİLEMİYOR !

5 yılda dokunan ve Dünya'nın en ince halısı olarak rekorlar kitabına girmesi beklenen Hereke halısı 50 bin Dolara mal oldu. Saf ipekten halının 1 santimetrekaresinde bin 24 düğüm var. Halının sahibi İbrahim Astam, günde 8 saat çalışarak halıyı 5 yılda dokuyan Nuray Kıvanç’a emeğinin karşılığı olarak bir ev, bir Mercedes araba ve belli miktarda aylık ücret ödedi. 49 santimetre eninde ve 76 santimetre boyunda olan Hereke halısı, Guinness Rekorlar Kitabı’nda yerini almaya aday. Baba mesleği olan halıcılığa önce Kayseri’de başlayan ve 1976 yılında memleketini terk ederek Hereke’ye gelen İbrahim Astam, uzun yıllar Hereke halısına âşık bir hayat sürdürüyor. Saf ipekten dokunan halının 1 santimetrekaresinde bin 24 düğüm var. Kocaeli’de 5 yılda dokunan ve Dünya'nın en ince halısı olarak rekorlar kitabına girmesi beklenen saf ipek olan Hereke halısının Dünya'da bir eşi daha yok. 49 santimetre eninde ve 76 santimetre boyunda olan Hereke halısı ile ilgili. Aslan. Şunları söyledi., “Şu anda dünyanın en ince halısı, 26’ya 26 dediğimiz özelliktedir. Yani, santimetrekaresine 676 düğüm atılarak yapılan halıdır. Bizim dokuttuğumuz halı ise, 32’ye 32 dediğimiz özelliktedir. Santimetrekaresinde 1024 düğüm bulunmaktadır. Böyle bir halının dünyada bir benzeri yoktur.”

5 YILLIK MACERASI

Halının 5 yıllık macerasını ise şöyle anlattı: “Yaz–kış hep 19 derece sıcaklıkta ve klimalı bir oda hazırlandı. Çünkü, bu halının dokunmasında, halının dokunduğu mekan çok önemlidir. Dokuyan kişinin ellerinin ne terlemesi ne de üşümesi gerekirdi. Bu denge iyi sağlanmadığı zaman, dokunan halı çürüyebilirdi. Saç kılından daha ince olan ipleri kopabilir ve özelliğini kaybedebilirdi. Halının hammaddesi olan ipeğin kozası dahi özel. Ameliyatlarda kullanılan hakiki ipek kozasından elde edildi. Elde edilen bu ipekler, çok özel bir şekilde ip haline getirildi. Halının dokunduğu ip kıldan çok daha ince bir yapıdadır.”

MOTFİLERİ YAVUZ SULTAN SELİM’DEN

Halı motifinin Yavuz Sultan Selim tarafından 17. yüzyılda Kahire’ye düzenlenen seferde getirildiğini belirten Astam, “Bu Topkapı denilen bir desendir. Halı, Kaşıkçı elmasından çok daha kıymetlidir. Üzerinde dört halifenin ismi, Ayetü’l–Kürsü, Nur Suresi’nin 35. ayeti ve Allahu Ekber gibi ifadeler yer alıyor. Bütün yazılar ve desenler en ince ayrıntısına kadar görünmektedir. 26 ayrı renk ip kullanılmıştır. Bakış açısına göre şekil ve renk almaktadır.” dedi. Astam, paha biçemediği halıyı özel kutusunda ve çelik kasada saklıyor. Halıyı dokuyan iki çocuk annesi Nuray Kıvanç, yaptığı işin büyük bir sabır gerektirdiğini söyledi. Kıvanç, “Tam 5 yılımı verdim bu halıya. Birçok kez bırakmak istedim. Ancak, mal sahibinin kararlı tutumu nedeniyle devam ettim. Parmaklarım nasır bağladı. Santimetrekaresine, saç kılından daha ince bir iplikle 1024 düğüm atmak, neredeyse bir mucize olarak nitelendirilebilir derecededir. Kimi zaman ağladım, kimi zaman duygulandım. Şimdi ise, onurluyum–gururluyum ve dünyanın en değerli ve en ince halısını dokuduğum için çok sevinçliyim.” dedi. Hereke Halıları Derneği Başkanı Erhan Ör, Astam’ın dokuttuğu halının dünyada tanıtılmasının çok önemli olduğunu belirterek, “Dünyada eşi benzeri olmayan bu halı, Hereke halısının dünyaya tanıtımına katkı sağlayabilir.” şeklinde konuştu.