Karadenize ışık tutan Bayramlı-Hacıemiroğulları Beyliği Konferansı

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

12 Şubat 2019, 08:36

Giresun, Ordu ve Doğu Karadeniz bölgesini Fatih Sultan Mehmet Han’dan önce fethederek, Trabzon Pontus devletinin Fatih tarafından Fethine imkan sağlayan Doğu Karadeniz bölgesinin Çepni Türkleri tarafından fetih edilmesi tarihine ışık tutan, 1301 yılında Ordu Mesudiye ilçesinde 700 yıl önce kurulan, Bayramlı Hacıemiroğulları beyliği ile ilgili Tarih ve Kültür Bilinci Platformu tarafından İstanbul Pendik Mehmet Akif Sanat merkezinde 10 Şubat Pazar günü düzenlenen Panel de bu konuda geniş araştırmalar yapan bir belgeselci olarak, Dr. Hüseyin Emin Sert, Doç.Dr.Hanefi Bostan, Özal hükümetlerinde Milli Eğitim ve Gençlik Spor Bakanlığı yapan Metin Emiroğlu Tarihçi yazar Harun Bostancı ile katılarak, bilgilerimizi katılımcılarla paylaştık. Yapılan konuşmalar www.devrialem.tv ve www.gebzegazetesi.com tarafından canlı olarak yayınlandı.

Panele katılanlar yapılan konuşmaları büyük ilgi ile takip etti. Çalıştay havasında geçen Panelde, çok önemli bilgiler verildi. Panelistlere program sonunda kitap hediye edildi.

Panel salonunda Sakarya Meydan Muharebesi tarihi fotoğraflar Sergisi ile Ordu, Giresun ve Trabzon tarihi ile ilgili yazılan bir çok kitabın yer aldığı kitap Sergisi açıldı. Tarihi kitap ve fotoğraflar Sergisi büyük ilgi gördü.

KARADENİZ ÜZERİNDE OYUNLAR OYNANIYOR

Karadeniz üzerinde ciddi oyunlar oynanıyor. Ne işi var PKK’nın orada? Neden Yunanistan’da Pontus ile ilgili dernekler var ve neden çalışmalar yapılıyor? Karadeniz karıştırılmak isteniyor. Doğu Karadeniz Türkiye’nin ve Anadolu’nun çimentosu, Sahip çıkmak gerekiyor. Önümüzde ki aylarda Giresun Üniversitesi ve Ordu valiliği iş birliğiyle Hacı Emiroğulları beyliği sempozyumu düzenleyeceğiz. İki gün sürecek bu konferansın bir ayağını Giresun’da, bir ayağını Giresun’da yapacağız. Pendik de düzenlenen bu konferansla hacı Emiroğlularından Sakarya Meydan Muharebesi’ne gelen süreci değerlendirerek, hem unutulan bu Türk beyliğini masaya yatırdık hem de ülkemiz üzerinde oynanan oyunlara dikkati çektik.

KARADENİZE MÜHRÜNÜ VURAN HACI EMİROĞLLARI BEYLİĞİ

Hacıemiroğulları Ordu, Giresun, Samsun'un doğusu ve Trabzon'un batısında hüküm sürmüş, Orta Karadeniz Bölgesi'nin büyük bir bölümünü Türk vatanı yapmış Türk beyliğidir. Bu beylik, Türkmenleri ağırlıklı olarak Selçukluların bölgeyi fetih için sınır boyuna yerleştirdiği Oğuzların Çepni boyuna mensuptur. Tarihî kaynaklarda ismi Bayramoğulları Beyliği ya da Hacıemiroğulları Beyliği olarak geçmektedir. Bu ikili adlandırmaya sebep olan düşünce, beyliğin kurucusunun tam olarak belirlenememesinden kaynaklanmaktadır. Beylik, bazı kaynaklara göre Bayram Bey1, bazılarına göre Bayram Bey'in oğlu Hacı Emir İbrahim Bey tarafından kurulmuştur.

Pek çok tarihî kaynak Orta Karadeniz Bölgesi'nde yapılmış olan etkinlikleri Selçuklulara bağlamaktadırlar. Halbuki Selçukluların bu yörelerde, Trabzon'un birkaç kez kuşatılması hariç, plânlı bir hesabı olduğuna dair bir delile rastlanmamıştır. Yöredeki mücadeleler bölgeye yerleşmiş serhat beyleri tarafından yönetilmiştir.

Beylikle ilgili elimize ulaşan ilk bilgi Trabzon Devleti İmparatoru II. Aleksios'un 1301 yılı eylül ayında Giresun'a karargâh kurarak komşu Türk beyini yenilgiye uğratmasıdır . Kaynaklarda bu beyin adı okunamamıştır. Bryer, Küçük Ağa olabiliceğini belirtmiştir. Fakat bu bey, Ünye'de bir kale yaptıran ve hâlâ aynı isimle bilinen Genç Ağa olmalıdır.

İlhanlılar'ın yıkılmasından sonra, alt yapısı hazır olan Hacıemiroğulları Beyliği'nin temelinin Bayram Bey tarafından atıldığı hatta kurulduğu anlaşılmaktadır. Giresun'un doğusunda yer alan Vilayet-i Çepni'ye ait 1515 yılında tutulan tahrir defterinde de Bayramoğlu isimli bir nahiye bulunmaktadır . Bayram Bey'in ne zaman öldüğü belli değildir. Mezarı büyük bir ihtimalle Mesudiye ilçesine bağlı Kaleköy'deki harap durumdaki kümbetlerin birinde olmalıdır. Bayram Bey'den sonra beylik idaresini Hacı Emir İbrahim Bey almıştır.

Hacıemiroğulları Beyliği'nin Osmanlıya tâbi olması XIV. yüzyılın sonlarına veya XV. yüzyılın başlarına rastlamaktadır. Hacı Emir oğlu Süleyman Bey, Yıldırım Bayezid'in Samsun'a gelmesiyle 1398 yılında Osmanlı hakimiyetini kabul eder. Fakat beylik yönetimi yine Hacıemiroğulları ailesine bırakılır. Osmanlı Devleti'nin himâyesinde bulunan beylik, bölgedeki mücadelelerine devam eder. Osmanlılar 1402'de Ankara Savaşı'nı kaybedince Hacıemiroğulları tekrar bağımsız kalır.