Karadeniz!

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

10 Ağustos 2015, 15:36

Karadeniz üzerine o kadar çok kitaplar romanlar, hikayeler, ansiklopediler, şiirler ve türküler yazıldı ki… Tarihi, doğal güzelliği, hırçınlığı, yiğit ve mert insanları ile gönüllerde taht kurdu. Karadeniz’e en uzun kıyısı olan ülke Türkiye. Bunun dışında diğer ülkelerde var. Ancak Karadeniz’i kültürü, tarihi, edebiyatı ile şekillendiren Türk milleti olmuştur. Çırpınırdı Karadeniz, Bakıp Türkün Bayrağı’na marşı gönlümüzü titretir.

Karadeniz deyince aklımıza Doğu Karadeniz’de ki birkaç ilimiz gelir. Aslında Karadeniz, Türkiye’de Karadeniz’dir. Batısı, Doğusu ve Ortası ile Karadeniz başlı başına bir medeniyettir, kültürdür, tarihtir.

KOCAELİ’DE KARADENİZ

Karadeniz’e kıyısı olan iller arasında en uzun kıyı şeridine sahip illerin başında Kocaeli gelir. Ancak Kocaeli, Karadeniz kıyılarından yeterince yararlanamıyor. 2 milyona yakın nüfusuyla Kocaeli bölgesi, Karadeniz’e açılmalıdır. Karadeniz’in kültürü, doğası ve turizm değerleri ile buluşmalı, doya doya Karadeniz’i yaşamalıdır.

Kırklareli’nden Hopa’ya, Karadeniz kıyılarını adım adım gezmiş bir gazeteci ve belgeselci olarak bana göre; Kocaeli’nin 59 kilometre uzunluğundaki Karadeniz sahilleri doğal güzelliği, tarih ve kültür değerleri ile en güzel yerlerin başında geliyor. En büyük arzum Karadeniz kıyılarını boydan boya denizden gezmek. İlk fırsatta bu geziye Kocaeli’nin Karadeniz kıyılarından başlamak istiyorum. Bu güzellikleri belgeselleştirerek, tarihe not düşüp zamana noterlik yapmak istiyorum. Şimdi gelin birlikte Karadeniz’le ilgili genel bilgilerimizi tazeleyelim.

Karadeniz… Ülkemizin en büyük bölgelerinden biri olan, yeşil ile mavinin kucaklaştığı yer. Karadeniz doğu-batı genişliği en fazla olan bölgemizdir. Bu nedenle doğusu ile batısı arasında yerel saat farkı en fazla olan bölgemizdir. Kıyı bölgesinde Kızılırmak ve Yeşilırmak deltalarının meydana getirdiği geniş ovalar ve bunların hemen gerisinde 3500 m’yi aşan yüksekliğe sahip Rize Dağları bulunur. Bu dağların en yüksek noktası Kaçkar Tepesi 3932 m yüksekliktedir. Bu dağlar Kop ve Zigana geçitleriyle aşılır. Doğu Karadeniz bölümünün diğer iki dağı Akdağ ve Mescit Dağıdır. Orta Karadeniz bölümündeyse Giresun Dağlarının batısında yer alan Canik Dağları bulunur. Küre ve Köroğlu dağlarının yer aldığı batı bölümünde iyice alçalan sıradağlar Kızılırmak Vadisinden sonra tekrar yükselir ve Ilgaz Dağında bu yükseklik yaklaşık 2550 m’yi bulur. 8 bin 350 kilometre kıyı şeridine sahip hırçın bir deniz. Kıyı kesiminde her mevsim yağmur görülen bölge, karasal iklime sahip.

Karadeniz Bölgesi’nde Rize ve çevresinde çay; Ordu ve Giresun yörelerinde fındık; Kastamonu ve Zonguldak çevresinde keten-kenevir; Samsun ve Tokat çevresinde tütün; Samsun, Amasya ve Çorum’da pirinç, kıyı kesiminde mısır tarımı yapılır. Pamuk, buğday, mercimek ve üzüm yaz kuraklığı istediği için yetişme ortamı bulamamıştır.

Karadeniz denilince aklımıza hemen Doğu ve Orta Karadeniz’de bulunan illerimiz gelir. Aslında Kırklareli, İstanbul, Sakarya ve Kocaeli gibi illerimizin de Karadeniz’e kıyısı vardır. Yazları cıvıl cıvıl, yeşil ile mavinin kucaklaştığı, sılaya hasretin giderildiği topraklardır Karadeniz. Her yerini gezmek ve incelemek gerekir. Eşsiz doğa güzelliğini, ırmak ve dağlarını, kıyılarını ve tarihi eserlerini mutlaka görmek gerekir.

Evet, Karadeniz birkaç ilden ibaret değildir. Ülkemizde Artvin, Bartın, Düzce, Giresun, Kastamonu, Kırklareli, Kocaeli, Ordu, Rize, Sakarya, Samsun, Sinop, Trabzon ve İstanbul’un Karadeniz’e kıyıları var. Buraları görmek gerekiyor. Ben birkaç defa bunu yapmaya çalıştım. Dünya’da ise Karadeniz’e kıyısı bulunan ülkemiz ile birlikte 6 ülke var. Rusya, Ukrayna, Gürcistan, Romanya ve Bulgaristan’ın Karadeniz sahilleri bulunuyor. Devr-i Alem programı olarak bu ülkelerde yaptığımız belgesel çekimlerinde Karadeniz sahillerini de gezerek çekimler yaptık.

ULUSLARARASI KARADENİZ GÜNÜ

Karadeniz’le ilgili bir gün vardır. Uluslararası Karadeniz Günü, bütün Karadeniz ülkelerine, belediyelerine ve insanlarına paylaştıkları Karadeniz çevresiyle ilgili kutlamalar yapma imkânı sağlamak için tasarlanmıştır. Dâhil edilen ülkeler arasında Ukrayna, Türkiye, Rusya, Gürcistan, Bulgaristan, Romanya bulunmaktadır. Uluslararası Karadeniz Günü, 31 Ekim 1996 tarihinde Karadeniz’in Korunması için Stratejik Eylem Planı’nın imzalanmasından bu yana her sene kutlanmaktadır, fakat bölgesel iletişim stratejisi 2006 yılında başlatılmıştır. Günümüzde, Uluslararası Karadeniz Günü Karadeniz çevresini korumak için daha çok bilinç uyandırmak ve daha etkili eylemler geliştirmek için hükümet, sivil toplum kuruluşları ve özel ortaklarla daha yakın çalışma için sağlam bir temel geliştirmiştir. 2007 Uluslararası Karadeniz Günü, artık Karadeniz’i korumak için daha büyük eylem ve yatırım geliştirmek için ideal bir araç haline gelmiştir. Karadeniz’e sahip çıkmak, vefa göstermek gerek. 1996 yılında başlatılan bu gün ile ilgili toplantılara katılmış, girişimlerde bulunmuş ve belgesel çekmiş bir gazeteci belgeselci olarak, ülkemizin önemli bir bölgesi olan Karadeniz Bölgesi’ne vefa borcumuzu ödemeye çalıştık.

Sonuç olarak Karadeniz deyince sadece Doğu Karadeniz akla gelmemeli. Tüm Karadeniz bölgesi hatta Karadeniz’e kıyısı olan ilçeler hatıra gelmelidir. Maalesef üç tarafı denizlerle çevrili bir ülke olarak denizlerimizin kıymetini bilmediğimiz gibi, Karadeniz’in de kıymetini bilmiyoruz. 59 kilometre Karadeniz’e kıyısı olan Kocaelililerde Karadeniz’in kıymetini bilmiyor. Keşke Karadeniz’in ve diğer denizlerimizin kıymetini bilsek.