Kocaeli'de, emekliliğinin ardından hobi olarak ahşap oymacılığına başlayan naht sanatkarı Hasan Veral, Selçuklu ve Osmanlı dönemi eserlerinde görülen sanatın gelecek nesillere aktarılması için çaba gösteriyor. 

"Ağacı yontmak suretiyle kabartma şekiller yapma sanatı" olarak tanımlanan naht ile çeşitli figürleri ahşaba işleyen 65 yaşındaki Veral, az sayıda kişinin eğitimini aldığı sanatın yaşatılması için sergiler açıp, ders veriyor. 

Başiskele ilçesindeki evinde kurduğu atölyede çalışmalarına devam eden Veral, AA muhabirine yaptığı açıklamada, nahtın abanoz, ceviz, armut, sedir, gül gibi nitelikli ağaca oyma ve benzer usullerle şekil verme sanatı olduğunu belirterek, ağacın yanı sıra gümüş, pirinç ve bakır gibi pek çok değişik malzeme üzerine uygulanabildiğini anlattı.

- "Bu işin fıtratı, sabır ve dikkat"

Günümüzde sabır gerektiren naht sanatının çok az kişi tarafından icra edildiğini ve yaşatılmaya çalışıldığını belirten Veral, bu sanatla tanışma hikayesini şöyle anlattı:

"Balıkesir'de 2010 yılında eşim ahşap boyama kursuna başlamıştı. Eşimin kurs çıkışı, kıl testere ile ahşap oymacılığı kursunun başlamasına denk geliyordu. Kursun hocasına 'Eşim de bu tip şeylere çok hevesli, kursa gelebilir mi?' diyor. Bu vesileyle kursa başladım. Başlayış, o başlayış. İlk sergimi 2011'de Burhaniye'de açtım. Sergilerim çok ilgi gördü. Devamlı kendimi geliştirdim ve 2013'te da Kültür ve Turizm Bakanlığının sınavlarına girerek, belge aldım. Ondan sonra kurslar vermeye başladım. Bu sanata hevesli olan arkadaşları yetiştirmeye çalışıyorum. Şu ana kadar 160 eser yaptım."

Bu işin fıtratında sabır ve dikkatin olduğunu anlatan Veral, "Bir eser 15-25 günde çıkıyor. Çünkü devamlı çalışamıyorsunuz, yani çok yakın 30-35 santimetreden çalıştığınız ve tek noktaya odaklanıldığı için benim yaşımdaki insanlar genelde günde 2-3 saat çalışabilir. Daha sonra gözler karıncalanma yapıyor." ifadesini kullandı.

Veral, torna tesviye mezunu olduğu için de elinin bu işe yatkın olduğunu aktararak, cami ve türbelerin mihrap ve minberlerinde, külliye ve medreselerde rahleler üzerinde, konakların kapı, pencere ve dolap kapaklarında büyük bir emekle işlenen sanatın, Selçuklular döneminde önemini koruduğunu, Osmanlı döneminde ise en yüksek seviyesine ulaştığını anlattı. 

- "Hiçbir ücret talep etmiyorum, yeter ki kurs açılsın"

Avrupa Birliğine sundukları iki projenin kabul edildiğini aktaran Veral, bu kapsamda Körfez Belediyesinde 4 yıl akademik seviyede naht sanatçısı yetiştireceklerini, Sapanca Belediyesinde ise 1 yıl boyunca 60 halk eğitim hocasına bu yönde eğitim verileceğini kaydetti. 

Eserlerinin çoğunda Selçuklu motiflerinin yer aldığını vurgulayan Veral, "Bu alandaki sanatkarların sayısı yetersiz. Kültür ve Turizm Bakanlığında bu sanatla ilgili belge sahibi 4-5 kişiyi geçmeyiz. Ben hiç bir ücret talep etmiyorum. Yeter ki ilgili kurumlar bu konuda kurs açsın, ben seve seve ücretsiz kurs veririm. Benim bütün amacım, bu sanatın yayılması." diye konuştu.

Veral, Kocaeli'de de bu sanatı yapan başka kimsenin olmadığına dikkati çekerek, "Naht, unutulmuş geleneksel el sanatlarından bir tanesi. Ben 60 yaşında naht sanatına başladım ve 5 senedir bu işle uğraşıyorum. Bütün amacım Türkiye'de bu sanatın yaygınlaştırılması." şeklinde konuştu.

Veral ayrıca şu ana kadar 10'nun üzerinde sergi açtığını ve eserlerinin sanatseverlerden ilgi gördüğünü sözlerine ekledi.

KOCAELİ (AA)