Sinop Tarihi Konferansı

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

27 Şubat 2020, 09:53

Gebze Sinoplular Kültür ve Dayanışma Derneği tarafından düzenlenen Tarih’te Sinop Konferansı’nda belgesel tadında Sinop tarihine yolculuğa çıkıp belgesel gösterimi yapacağız.

28 Şubat Cuma günü, Gebze Sivil Toplum Merkezi’ndeki konferansta belgesel eşliğinde Sinop’un kültür, medeniyet ve zaferler tarihindeki yeri ve önemini anlatacağız.

Şiir Tadında Sinop’a Tarihi Yolculuk

Umutların mola verdiği yerde

Geceler bir deniz gibi akıyor

Baksam bir uzaklık var hangi yana

Ve hangi eşyaya baksam bir ayna

Varmak istediğim uzak limana

Gemiler beni almadan kalkıyor

Şair Sinop’u böyle anlatıyor. Biz de Şehitler Çeşme’si ile Sinop’un zaferler tarihimizdeki yeri ve önemini anlatacağız.

Sinop’a ilk kez 1992 yılında gitmiştim, daha sonra birkaç kez daha gittim. Her gidişimde Devri Alem Belgesel Programları çekerek tarihe not düştüm.

Sinop’ta, beni en çok limandaki 165 yıllık Şehitler Çeşme’si etkiledi. Çeşme’nin acıklı hikayesi gönlümü dağladı. Sinop’a her gidişimde Şehitler Çeşmesi’nden kana kana su içip şehitlerin ruhuna Fatiha okudum.

Daha önce yazdığım, Sinop’la ilgili yazılarımdan derlediğim bir bölümü sizlerle paylaşıyor, 28 Şubat Cuma günü akşam Sinoplular Kültür ve Dayanışma Derneği’nin düzenlediği Tarihte Sinop Konferansı’na davet ediyorum.

Şehitler ve şehitlikler…

Gönül yaramızdır, unutmamamız gereken en değerli hatıralar olarak kalmalı. Ama hep unutmuşuzdur. Unutmak vefasızlığın en büyüğüdür. Artık vefa İstanbul’da bir semtin adı olarak kalmış. Aslında vefa bir semt adı değil, bizi biz yapan en önemli değerdir.

Şehitlere vefa, tarihe vefa, ecdada vefa, en muteber hadis kitabı olan Sahihi Buhari’de yer alan Allah resulünün ifadesiyle imandan gelmektedir. Gerçek anlamda vefalı olanlar kamil imana sahip insanlardır.

Sinop Türk-İslam tarihin kilometre taşıdır. Selçuklu’nun ilk donanma merkezidir. Alimler ve evliyalar yatağıdır. Sinop şehitler diyarıdır. Birinci Cihan Harbi ve Kurtuluş Savaşı’nda 5 binden fazla şehit vermiştir. 1853 Sinop baskınında asker ve sivil toplam 9 bine yakın şehit veren Sinop, şehitler diyarı olmasına rağmen her nedense bir türlü gündeme gelmez. Biz, Devri Alem belgesel yayıncılık olarak Sinop şehitlerini gündeme getirmek için yıllardır mücadele veriyoruz ve vermeye devam edeceğiz.

SİNOP BASKINI’NI BİLİYOR MUYUZ?

Bundan tam 167 yıl önce. 30 Kasım 1853… Sinop’ta ki Osmanlı donanması, Ruslar tarafından bombalanır. Sadece donama değil, Sinop şehri de bombalanmıştır. Bazı kaynaklara göre sayılar farklıda olsa da, 4 bini asker olmak üzere toplam 9 bine yakın Sinoplu şehit olmuştur. Tarihimize Sinop Baskını olarak geçen bu acı olay unutulmuş, bir türlü Türk ve dünya kamuoyu gündemine gelememiştir.

Unutulmuş Sinop şehitlerimizi araştırmak üzere 3 kez Sinop’a gittim. 2003 yılının Eylül ayında Sinop şehitliğinde belgesel çekimleri yaparken, şehitlerin cebinden çıkan paralarla yapılan çeşme ve Sinop Şehitliği’nin perişan hali beni kahretti. Şehitlik ve çeşmeyi belgesel görüntülerle kamuoyuna taşıdım.

2003’ten sonra ne değiştiğini merak ederek, Eylül 2012 tarihinde tekrar Sinop’a gittim. Yetkililerle görüşüp, Sinop şehitliğinde ve Şehitler Çeşmesi’nde yine belgesel görüntüleri çektim. Şehitlikte fazla bir değişiklik yoktu. Vali emri ile şehitlerin başındaki anıt taşı, şehit kemikleri üzerinden kaldırarak Valiliğin önüne koyarak şehitlere vefasızlık yapmıştı.

SİNOP LİMANI’NI KİM BOMBALADI?

Tarihimizde Sinop Baskını olarak geçen, binlerce şehidimize mezar olan Sinop Baskını’yla ilgili ilk kez savaşların 150.yılı dolayısıyla 2003 yılında Viyana’da bir toplantı yapılır, Türkiye Cumhuriyeti Devleti ilk kez Osmanlı ile ilgili bir toplantıya resmi heyet gönderir. Bu resmi heyette yer alan, geçtiğimiz yıl trafik kazasına kurban giden akademisyen ve tarihçi sayın Haluk Dursun Beyden Kırım’da belgesel çekerken çok önemli bilgileri dinledim. Daha sonra bu konuda geniş araştırmalar yaptım. Sinop Baskını ile ilgili birçok tarihi bilgilere de ulaştım.

Yaptığım araştırmalarda özetle şu bilgiler yer almakta. Sinop Baskını bugün bile aydınlatılamayan bir muammadır. Zira dönemin üst düzey Osmanlı devlet yetkililerinden olan Mustafa Reşit Paşa, Fransa ve İngiltere’nin, Kırım’da Osmanlı’ya desteğini almak için Sinop Limanı’nı sözde Rus Donanması gibi hazırlanan bir Türk Donanması’yla vurulduğunu, dolayısıyla kendi limanımızı sırf İngiliz ve Fransızların desteğini almak için gemilerimizi kendimizin vurduğunu söyleyen tarihçiler de vardır. Sinop Baskını’ndan sonra Fransız ve İngilizler Kırım savaşlarında Osmanlı’ya destek olmuş, bu savaşlarda çok sayıda Fransız ve İngiliz askeride de ölmüştür. Mustafa Reşit Paşa’nın Rusya ile yapılan barış görüşmelerine katılmasını Fransızlar istememişler, sebep olarak kendi limanını bombalayarak bizi Ruslarla savaştırdı suçlamasını yapmışlardır. Gerçekten çok önemli bir iddiadır.

Buradan bütün tarihçilere ve araştırmacılara bir çağrıda bulunmak istiyorum. Bilgi ve belgeler ışığı altında Sinop Baskını araştırılmalı. Acı da olsa bütün tarihi gerçekler gün yüzüne çıkartılmalıdır. Sinop Baskını bugüne kadar aydınlatılsaydı tarihler tekrar etmezdi. Sinop Baskını ve Kırım Savaşları’ndan sonra Osmanlıda birçok şey değişmiş ve Osmanlı Devleti yıkılmaya başlamıştı. Sinop Baskını Osmanlı-Türk tarihi için bir milat ve dönüm noktasıdır.

Sinop’ta halen şehitlerin kemikleri Sinop Limanı’nda balıklara ve deniz canlılarına yem oluyor. Bugüne kadar bölgede ciddi bir bilimsel araştırma yapılamadı.

SİNOP ŞEHİTLERİ BELGESELİ

Sinop, benim için gönül yarasıdır. Her fırsatta Sinop’a giderek araştırma yapmaya çalışırım. Sinop Şehitleri anılsın diye yıllardır mücadele ediyorum. Sinop Şehitleri, tıpkı Çanakkale, Sarıkamış, Yemen ve Kurtuluş Savaşı şehitleri gibi anılmalıdır. Sinop Şehitleri’nin kemikleri halen sızlamakta. Sinop şehitleri vefasızlığa uğramakta. 167 yıl önce bir Cuma günü şehit olan aziz Sinop Şehitleri’ni anmak için tüm Sinopluları, Sinop’taki sivil toplum örgütlerini tarihi göreve davet ediyorum. Devri Alem Belgesel Yayıncılık olarak, Sinop Şehitleri ile ilgili hazırladığımız belgesel görüntüleri www.belgeselyayincilik.com ve www.gebzegazetesi.com daki Devri Alem Belgesel TV’den izleyebilirsiniz.

Sinop’tan Kırım’a Şehitler Belgeseli halen bir çok ulusal ve bölgesel TV kanalında da yayınlanıyor. Aziz şehitlerimizi 167. yıl sonra bir kez daha minnet, şükran ve rahmetle anıyoruz.

Sinop Baskını ve Kırım Şehitleri’yle ilgili yazdığımız yazılar, araştırmalar ve ansiklopedik bilgiler, Kırım Bölgesi’nde yaptığımız araştırmalar ve Sinop’un geneliyle ilgili hazırladığımız araştırma yazılarını www.belgeselyayincilik.com ve www.gebzegazetesi.com adresindeki köşemizden okuyabilirsiniz.