10 Kasım ve Atatürk’ün Kocaeli hatıraları

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

10 Kasım 2017, 10:25

Türkiye Cumhuriyetin kuruluş tarihinde Atatürk’ün 16 Ocak 1923 tarihinde İzmit’te düzenlediği basın toplantısının tarihi önemi vardır. Atatürk, Kocaeli’ye büyük önem vermiş, Kocaeli’de ki sanayi hamlesini başlatan bir lider olmuştur. Bugün 10 Kasım Atatürk’ün ölüm yıl dönümü. Biz de Atatürk’ün Kocaeli’de ki hatıralarıyla ilgili yaptığımız araştırma ve derlemeleri sizlerle paylaşıyoruz. Devletimizi Kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü bir kez daha saygı ve minnetle anıyoruz.

ATATÜRK’ÜN ORİJİNAL EŞYASI İZMİT’E GELMİŞ

Atatürk Selanik’teki evinin son restorasyonunda ev aslına uygun olmaktan çıkarılmış. Modern hale getirilmiş, evin orijinal eşyaları İzmit’te ki Redif Müzesi’ne taşınmış, evi ziyaret edenler evin orijinalinin değişmesine tepki gösteriyorlar. Neden Atatürk’ün özel eşyalarının evden çıkartıldığını sorguluyorlar. Fakat biz İzmit’e getirildiği için fazla tepki koymuyoruz. Gerçekten orijinal ve güzel bir ev. Resimler ve filmlerle ziyaretçilere bilgi veriliyor. Fotoğraflarla ziyaretçiler bilgilendiriliyor. Atatürk’ün dünyaya geldiği Oda ve çocukluk yıllarının geçirdiği bahçe ve özellikle bahçede oyun oynadığı nar ağacının belgesel görüntülerini çekerek tarihe not düşüp zamana noterlik yapıyoruz.

Kocaeli belgeselinin senaryo metninden bir bölüm… “Kurtuluş Savaşının sona ermesinden sonra Gazi Mustafa Kemal, İzmit’i ziyaret etti. 13 Haziran 1922 günü Kocaeli sancağına gelen başkumandan önce Adapazarı’nı ziyaret etti ve 17 Haziran günü öğleden sonra binlerce kişi tarafından İzmit’e uğurlandı. İzmit istasyonunda kendisini askeri ve mülki erkân ile coşkulu bir topluluk karşıladı. 16 Ocak 1923 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk; Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu ile ilgili ilk basın toplantısını İzmit’te düzenleyerek Cumhuriyetin ilanı ile ilgili önemli açıklamalar yaptı.

Kocaeli’nin tarihinde sıkıntı ve kara günlerde yaşandı. Tarih boyunca düşkünlere kucak açtı, mazlumlara barınak, göç edenlere vatan, sürgüne uğrayanlara sığınak oldu. Tarihe 93 harbi ve Rus bozgunu olarak geçen Balkan ve Kafkas harbinde Rumeli’den sürülen binlerce aile Kocaeli bölgesine yerleştirildi. Karadeniz’de Rus işgali sırasında Rum ve ermeni zulmünden kaçan on binlerce Karadenizli Kocaeli bölgesinde yeniden yurt yuva kurdu. Karadeniz ve Rumeli kökenli kaç aile dede ve ninelerinin göç sırasında yaşadığı katliam ve zulümden haberi var. İşgallerde ve göç yollarında şehit olanları rahmet ve şükranla anıyoruz…

93 harbinde Kocaeli’ne göç edenlerin peşini sıkıntılar bırakmıyordu. Eli silah tutan vatanperver Kocaelililer Balkanlar, Çanakkale, Yemen, Kafkasya ve milli kurtuluş savaşında cephelerde düşmana karşı yiğitçe savaşırken Kocaelili gözü yaşlı analar, bağrı yanık eşler ve öksüz çocuklar; yıllarca şehit haberi ve gazi yolu bekledi. 7 düvele karşı yapılan 1. cihan harbinde Kocaeli binlerce gencini şehit ve esir verdi.

KURTULUŞ SAVAŞINDA KOCAELİ

Kurtuluş Savaşı öncesi 20 Kasım 1918?de İzmit, İngilizler tarafından işgal edildi.27 Ekim 1920?de de şehir, Yunanlıların işgaline uğradı. İşgalci Yunan askerleri Kocaeli bölgesindeki yerli Rum ve Ermeni işbirlikçilerle Türkleri katledip birçok köy ve mahalleyi yakmaya ve yağmalamaya başladı. Yağma ve katliam 27?28 Haziran 1921 gecesi doruk noktasına ulaştı.28 Haziran sabahı sadece İzmit merkezinde 312 kişiyi katlederek şehri ateşe verip yaktılar…

Yunan askerlerinden destek alan yerli Rum ve Ermeni çeteleri yıllarca birlikte yaşadığı savunmasız ve sahipsiz Türklere karşı terör estirmeye devam ediyordu. Gölcük, Karamürsel-Gebze ve Körfez ilçesinde savunmasız binlerce kişiyi katleden Rumlar insanları camilere doldurup diri diri yaktılar. Rum ve Ermeni çetelerinin bu zulmünden kaç gencimizin haberi var? Yaşanan katliam ve zulmü bile araştırmıyoruz. Kaç şehit ve esir verildiğinden haberimiz bile yok… Şehit torunları bu tarihi gerçekleri araştırıp kamuoyuna açıklamalı… Gençlerimiz milli kültür ve tarih bilincine sahip olmalı..

Kocaeli, Mustafa Kemal Atatürk´ün öncülüğünde Anadolu’da başlayan Milli Kurtuluş Savaşı ile 28 Haziran 1921 tarihinde işgalden kurtarıldı. 11 Şubat 1922´de İzmit sancağı iken, Kocaeli Sancağı oldu. Her yıl 28 Haziran’da İzmit’te kurtuluş şenlikleri düzenlenerek şehitlerimiz rahmet ve şükranla anılıyor…

ATATÜRK’ÜN TARİHİ KOCAELİ GEZİLERİ

“Kocaeli’nin batısındaki askeri birlikleri denetlemek maksadıyla, 16 Haziran 1922 günü (Geyve)´ye gelen Mustafa Kemal Paşa, geceyi burada geçirdikten sonra, 17 Haziran 1922 günü bir süreden beri Adapazarı Askerlik Şubesi Başkanı Baha Beyin evinde misafir olan annesi Zübeyde Hanımefendi ile buluşarak hasret giderir. O geceyi annesiyle birlikte geçiren Mustafa Kemal Paşa, müteakiben kendisiyle mülakat yapmak isteyen Fransız Edebi Claude Farrere´i kabul etmek üzere 18 Haziran 1922 trenle İzmit´e hareket eder.

Tarihi günlerinden birini yaşayan İzmitliler Mustafa Kemal Paşayı İzmit İstasyonunda misli görülmemiş bir tezahüratla karşılarlar. Mustafa Kemal Paşanın İzmit´e gelişlerini ve İzmit´ten uğurlanışlarını saati saatine izleyen Kocaeli Gazetesi, 20 Haziran 1922 tarihli nüshasında bu olayı röportaj şeklinde bütün yurda duyurmuş bulunmaktadır.

Milli Mücadele yıllarında Pierre Loti ile birlikte Avrupa Basınında Türkiye´nin Siyasal Haklarını savundu ve Kurtuluş savaşını destekledi.Kurtuluş savaşını müteakiben Atatürk’ten bir mülakat talep eden Claude Farrere 18 Haziran 1922 tarihinde İzmit’te Atatürk’le buluştu.”… (Kocaeli Gazetesi, 20 Haziran 1922)

Sonuç olarak, gençlerimiz büyük bir boşluk içerisinde. Gençlerimizi heyecanlandırmak, onlara umut vermek, milli ve manevi tarih bilinci aşılamak gerekiyor. Bu konuda başta devlet yöneticiler, Milli Eğitim Bakanlığı, Valilerimiz, Belediye Başkanlarımız ve tüm ilgililere büyük görev düşüyor. Gençlerimize karşı görevlerimizi yapmalıyız. Onları geleceğe hazırlayıp ülkemizi emanet etmeliyiz.