Ahıska’da Yaşanan Sürgün ve Soykırımı Unutmayalım

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

15 Nisan 2019, 12:14

Kocaeli Ahıskalılar Derneği ve Kocaeli Kent Konseyi’nin Gebze Center’da ortaklaşa düzenlediği fotoğraf sergisi, Rus lider zalim Stalin’in bir gecede 90 bin Ahıskalıyı vatanından sürgün edişinin adeta birer tarihi vesikası ve Belgesi.

Bu gün dünyanın bir çok ülkesinde sürgün hayatı yaşatan Ahıskalılar vatan özlemi ile yaşıyor. Biz İlim, Kültür, Tarih araştırmaları Merkezi İktav Belgesel Yayıncılık www.iktav.com ve Devri Alem Belgesel programı www.devrialem.tv olarak iki kez Ahıska bölgesine gidip belgesel çekerek Vatan Ahıska Belgeseli hazırlayıp Avrasya Gazeteciler Derneği www.avrasyagazetecilerdernegi.com kültür ve sosyal sorumluluk projesi olarak ulusal ve bölgesel bir çok TV kanalına göndererek yayınlanmasına vesile olduk. Belgeseli https://m.youtube.com/watch?v=Y0vwSGctrxE adresinden izleyebilirsiniz.

AHISKA TÜRKLERİ’NDEN HABERİMİZ VAR MI?

Bizleri sergiye davet eden Gebze’nin tanınmış simalarından değerli arkadaşım Sayın İbrahim Çiçek beyin Sosyal medyadan Sergi açılışı ile ilgili yaptığı paylaşımı bilgilerinize sunarken bir hafta sürecek sergiyi gezmenizi tavsiye ediyorum.

İBRAHİM ÇİÇEK’İN MESAJI

Tüm Gebzelilerle birlikte Rusların Ahıska Türkleri zulmü ve sürgününü bir kez daha üzüntüyle andık ve kınadık. Mevlam bir daha bu milleti ve tüm İslam alemini bu ve benzeri zulümlerden korusun ve tüm insanımızı vatansız, bayraksız, ezansız bırakmasın. Sergiye katılarak bizleri yalnız bırakmayan Çayırova Kaymakamı Hasan Gözen, Gebze belediye başkanı Zinnur Büyükgöz, Gebze Emniyet Müdürü Murat Şeker, Gebze Müftüsü Orhan Örnek, AK Parti Gebze İlçe Başkanı İrfan Ayar ve yönetim kurulu üyeleri, Kocaeli Kent Konseyi Genel Sekreteri Gültekin Görüm, Müsiad Gebze Şube başkanı Serkan Beyaz, İŞKUR eski il Müdürü Öztekin Kaşıkçı,

Gebze Külliyesi ve Gebze Platformu dernek başkanı Yüksel Yaylak ve tüm yönetim kurulu üyeleri, Gebze Nüfus Müdürümüz Hasan Aydın, Gebze belediyesi Eski Meclis üyesi Celal Çelikbilek,

Eski Müsiad başkanı iş adamı Nihat Yıldırım, Kaymakamlık yazı İşleri müdürü İsmail Kara, bir çok dost ve arkadaşımıza teşekkür ediyorum. Ev sahipleri olarak dernek başkanımız Hali̇l bey, RAŞİT bey yönetim kurulu üyeleri tüm Ahıskalılar ve ismini sayamadığım dostlara teşekkürü bor bilirim.

AHISKA TÜRKLERİ KİMDİR?

Ahıska Türkleri, Gürcistan'ın Ahıska bölgesinden gelen Türk kökenli Müslüman nüfusuna verilen addır. Rusların bu bölgeye verdiği coğrafî isim, Meshetya'dır. Bundan dolayı Meshet Türkleri olarak da adlandırılırlar.

Ahıska Türkleri, 1944 yılında Stalin tarafından iki saat içinde tren vagonlarına doldurularak, gidecekleri yere kadar aşağı dahi inmemek koşulu ile kapalı tren vagonlarında Orta Asya'ya sürülerek Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan'a yerleştirildi. Bu sürgünün Stalin'in Karadeniz kıyılarını Türklerden temizleme operasyonunun bir parçası olduğu Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra açıklanan arşivlerde ortaya çıkmıştır. Aynı kaderi paylaşan Kırım Tatarları ve Ahıska Türklerinin bu hazin sürgününde binlerce insan yolda öldü.

Sovyetler Birliği'nin son yıllarında, Özbekistan'ın Fergana vadisinde yaşayan Meshet ya da Ahıska Türkleri, 1989 yılında, etnik bir gerilim sonrasında büyük bir şiddete uğradı. Bu trajedinin ardından bölgedeki nüfus tamamen göç etmek zorunda kaldı.

Azerbaycan, 1989 yılında Özbekistan'ın Fergana vadisindeki şiddetden kaçan Ahıska Türklerinin bir kısmını kabul etti ve topraklarına yerleştirdi. Fakat Ermenistan ve Dağlık Karabağ'dan kaçan ve kovulan büyük Azeri nüfusla ilgili sorunları yüzünden bu göçü 1993 yılında durdurdu.

Gürcistan, 1990'larda etnik olarak Gürcü kökenli Meshileri nüfusu ülkeye yerleştireceğini duyurdu. Bu karar, Samtshe-Cavaheti bölgesinde yaşayan Ermeni nüfus arasında tepkiye yol açtı.

Türkiye, Ahıska Türklerinin kendi topraklarına yerleştirilmesini talep etmektedir. Öte yandan Türkiye, az sayıdaki Ahıska Türk nüfusunu ülkenin doğusuna yerleştirdi. Rusya Federasyonu'nun Krasnodar bölgesine yerleştirilen Ahıska Türkleri, Rus Kazakların Türk karşıtı tepkileriyle yüz yüzedir. Rusya'daki Ahıska Türklerinden 15.000 kadarı ABD'nin çeşitli kentlerine yerleştirilmiştir.

1999 yılında Gürcistan, Avrupa Konseyi'ne üye olurken Ahıska Türklerinin geri dönüşleriyle ilgili yükümlülük üstlenmiştir. Buna göre Gürcistan, 1999'dan itibaren üç yıl içinde Ahıskalıların dönüşlerini başlatacak ve 12 yıl içinde yani 2011 yılında dönüş işlemini bitirecektir. Eğer Gürcistan süre sonunda yükümlülüğünü yerine getirmezse Ahıska Türkleri, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne dava açabilecek ve bu yolla vatanlarına dönmeyi talep edebileceklerdir. Ama üste beliritilen sorunlar ve engeller yüzünden herhangi bir geri dönüş gerçekleşmedi.

Gürcistan Ahıska Türklerinin geri dönüşüne şartlı izin vermiştir. Şartlardan birincisi, geleceklerin sadece Ahıska bölgesine değil tüm Gürcistan topraklarına yerleşmeleridir. Tiflis bu şartı, Ahıskalıların bölgeden 91 bin kişi çıkmasına karşın bugün dönecek olan rakamın çok olması ve bölgenin bunu kaldıramayacağı savına bağlamaktadır. İkinci şart, Türklere verilecek kimliklerde Türk ve Müslüman yazmayıp Gürcü ve Hıristiyan yazacaktır. Gürcistan'ın bu şartının altında ise bölge halkının aslında Türk olmayıp, Meshi denen Gürcüler olduğu, zamanla ve zorla Osmanlılar tarafından Müslüman yapılarak Türkleştirildikleri savı yatmaktadır.

Beş ilçe ve 200 köyden meydana gelen Mesheti bölgesinde şu an daha çok Gürcüler ve Ermeniler yaşamaktadır. 100'e yakın köy ise Türklerin sürgününden günümüze hala boştur.

Gürcistan parlamentosu uzun bir çalışma sonrasında 2007 yılında Ahıska Türklerinin Gürcistan'a dönmelerini ön gören bir yasayı kabul etti. Ancak çalışmalar yeterli olmamakta, yerlerinden zorla sürülen bu insanların mal ve mülkleri derhal asıl sahiplerine iade edilmesi gerekirken Gürcistan hükümeti, onların malları ve mülkleri yerel Ermeni ve Gürcü halkın eline geçtiği gibi, ekonomik gerekçeler göstererek engeller çıkarmaktadır. Herhangi bir geri dönüş gerçekleşmediği gibi, malları ve mülkleri elinde bulunduran yerel Gürcü ve Ermeni halkı karşı çıkmaktadır.