Osmanlı’nın Eflak Bölgesi Olarak Bilinen Romanya’ya Veda Ediyoruz

07 Haziran 2021 Pazartesi 15:37

Bugün tarihler 7 Haziran 2019  Batı Karadeniz ülkelerinde Osmanlı kültür coğrafyası ile ilgili araştırma ve belgesel çekimlerimizin 7. günü .
Romanya’nın başkenti Bükreş’ten bir zamanlar Osmanlı'nın Eflak Bölgesi olarak bilinen Romanya’ya veda ederek Osmanlıca adı Yer göğü  olan Corciya şehrinden Tuna nehri üzeriden Bulgaristan’ın  Rusçuk kentine geçeceğiz .
Bükreş’ten  Corcia  (Yer göğü) şehrine 75  km mesafe var yem yeşil bereketli ovalardan geçiyoruz  .
Yer göğü  şehrinin  Osmanlı kültür tarihinde çok önemli yeri var. 
Biz Bükreş’e veda edip Bulgaristan’a giderken  İnkılap yayınlarından 1999 yılında  çıkan Osmanlı Tarih sözlüğünden yararlanarak  hazırladığımız Osmanlı’nın Eflak Bölgesi Romanya  bilgi notunu sizlerle paylaşıyorum.




OSMANLI’NIN EFLAK BÖLGESİ:Romanya 
Efiâk:  1462-1878 yılları arasında 416 yıl Osmanlı yönetiminde kalmış Romanya'daki Karpat dağları ile Tuna nehri arasında bir bölge. Bu adı Türkler vermiştir. "Memleketeyn" (iki memleket) adı anılan Eflâk-Boğdan adlı iki bölgeden biridir. Fatih Mehmed tarafından alınmış, Berlin barışı ile doğan Romanya'ya bırakılmıştır. Bir prenslik, yani "Eyâlatı Mümtaze" (imtiyazlı il) olarak yönetilmiştir. Prensleri (voyvodaları) padişah tarafından atanır veya azledilirdi. Halkına Osmanlılar tarafından "Ulah" denirdi.
Eflâk Seferi (1462):
Eflâk'ın Kazıklı voyvodası III. Vlad'ın Bulgaristan'a girip yağmalaması ile Yunus ve Hamza Beyleri şehit etmesi yüzünden Fatih Mehmed'in Eflâk'e açtığı sefer. Eflâk yapılan bu sefer ile Osmanlı idaresine girdi. III. Vlad da Macaristan'a kaçtı.

Bükreş:
1462-1878 yılları arasında 416 yıl Osmanlı yönetiminde olmak şartında Eflâk voyvodalığının merkezi idi. Fatih Mehmed zamanında alınmış, II. Abdülhamid zamanında Bükreş barışı ile Romanya'ya bırakılmıştır.
Bükreş Barışı (1772):
Osmanlılarla Ruslar arasında Bükreş'te yapılan barış. Reisülküttap Abdülrezzak Bahir Osmanlıların baş delegesi idi. Bu barışa göre Kırım'ın bağımsızlığı yerine Kırım hanı ve kadısının Osmanlılar tarafından tayin edilmesi, hutbelerde halife olarak Osmanlı padişahı adının okunması şartı ve içişlerinde serbest olması,  Kabartay'ın Rusya'ya verilmesi, Kırım hanlarının serbest seçimle başa geçmeleri, Gürcistan'da alınan yerlerin Osmanlılara verilmesi gibi konularda karara varıldı. Rus gemilerinin Karadeniz ve Akdeniz'de serbestçe dolaşmaları kabul edilmedi. Bu ikinci görüşmedeki kararlar da Osmanlılar tarafından kabul edilmeyince bir sonuca varılamadı.
Bükreş Barışı (28.5.1812):
Osmanlılarla Ruslar arasında 6 yıldır süren savaşa son veren barış.  Sadaret Kethüdası  S. Galip Efendi Osmanlıların baş delegesi idi. Bu barışa göre dostluğun kurulması, savaşta uygunsuz iş görenlerin affı, eski anlaşmaların devamı,  Prut-Tuna nehirlerinin hudut olması, Memleketeyn (Eflâk-Boğdan)in evvelki şartlarla Osmanlılara iadesi, Anadolu'daki hudutun aynı kalması, Rusya'ya bırakılan Bucak'taki Müslüman halkın isterlerse Osmanlı ülkesine göç etmeleri, ayaklanan Sırpların cezalandırılmamaları, esirlerin iadesi, iki taraf tüccarının savaştan önceki alacaklarının halledilmesi, barıştan sonra Osmanlı ülkesindeki Rus ordusunun çekilmeleri konusunda karara varıldı. Besarabya ve Bucak Ruslara verilmiş oldu.
Köstence:
Romanya'nın güneydoğusunda Karadeniz kıyısında bulunan bir Osmanlı kenti (1388-1878)dir. I. Murad döneminde Gazi Balaban Paşa tarafından alınmış, Ayastefanos barışı ile Romanya'ya bırakıldı. İlk önce sancak, 1862 de ilçe oldu.

Babadağ' Savaşı (1771):
Talcu'yu alıp yürüyen 4 bin kişilik Rus ordusu ile Osmanlı birlikleri arasında Kuzey Dobruca'daki Babadağı'nda yapılan savaş. Rus ordusu Osmanlı ordugâhını bastı. Serdar-ı Ekrem Sadrazam Silâhdar Mehmed Paşa sancağı şerifi alıp zor kaçabildi. Rus ordusu Osmanlı ordusunu takip etmeden geri döndü.

Küçük Kaynarca Barışı (21.7.1774):
Osmanlılar ile Ruslar arasında Bulgaristan'da Silistre'nin güneyindeki Küçük Kaynarca'da yapılan barış. Sadaret Kethüdası Ahmed Resmi Efendi ile Reisülküttüp İbrahim Münip Efendi Osmanlı delegesi idiler. Bu barışa göre Kırım'ın bağımsız olması, Kerç-Buğ (Aksu) nehri arasında kalan arazinin, Azak ve Kabartay'ın Rusya'ya; Besarabya, Efiâk, Boğdan, Gürcistan ve Ege adalarının Osmanlılara bırakılması, Ortadoksların Rusya tarafından korunması, Rus ticaret gemilerinin Boğazlardan geçmeleri, kapitülasyonların Ruslara da verilmesi, Rusya'nın İstanbul’da elçi bulundurması, Osmanlıların 3 yıl içinde 15 bin kese akçe savaş tazminatı ödemesi gibi konularda karara varıldı. Böylelikle Osmanlılar Kırımdan tamamen çekildiler. Azak kalesi ise 3. kez Rusya'ya geçmiş oldu.
Kolojvar Savaşı (21.5.1660):
Erdel Serdarı Seydi Ahmed Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu ile Romanya'daki Sibin'den dönen eski Erdel kralı II. Rakoczi komutasındaki 40 bin kişilik ordu arasında Romanya'daki Kolojvar'da yapılan savaş. Yine büyük bir yenilgiye uğrayan II. Rakoczi yaralanarak kuzey batıdaki Varad kalesine kaçtı ise de iki hafta sonra öldü. II. Rakoczi'nin kaybı 4700 ölü ve 30 top oldu. Esirler arasında 51 kalenin komutanı vardı.