banner1001
İşe İade Nedir?

İş sözleşmesinin, mevzuatta yazılı sebepler olmadan işveren tarafından sonlandırılması durumunda, işçiye işine dönme imkânı tanıyan yasal bir kurum olarak tanımlanabilir. Kısaca işe iade davası, haksız nedenle işten çıkartılan işçilerin mevcut işine geri dönebilmelerine olanak sağlayan bir davadır.

Yasal Dayanağı Nedir?

İşe iade uygulaması yasal dayanağını 4857 sayılı İş Kanunu’nun 20. Maddesinden almaktadır. Kanunun “İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde iş mahkemesinde dava açabilir.” Demek suretiyle sebepsiz yere işten çıkarılan işçiye eski işine dönmesi için dava hakkı tanımıştır.

İşe İade Davası Nasıl Açılır?

Dava işe iade talepli dilekçe ile iş mahkemelerinde açılır. İşe iade davası işverenin ya da iş yerinin bulunduğu yerdeki iş mahkemeleridir. Eğer bu yerlerde İş Mahkemesi yok ise işe iade davası Asliye Hukuk Mahkemelerinde açılacaktır. Dolayısıyla haksız ve geçersiz bir sebeple iş akdi sonlandırılan işçi kanundaki diğer şartlar da var ise, İş Mahkemesinden eski işine iadesine karar verilmesini isteyebilecektir.

İşe İade davasının Şartları Nelerdir?

İşe iade davasının açılabilmesi için öncelikle iş akdinin işverence fesih edilmiş olması gerekmektedir. Dolayısıyla kendi istifa etmiş işçi işe iade davası açamaz. İşverence yapılan bu fesihte sebep gösterilmemiş veya gösterilen sebep geçersiz bir sebep olmalıdır. Hangi hallerde iş akdinin feshedileceği 4857 sayılı İş Kanununda açıkça belirtilmiştir. Bu haller dışında kalan fesihler, haksız nedenle iş akdinin feshi kapsamında yer alacaktır. Fesih bildirimi işveren tarafından yazılı ve fesih sebebini açık ve kesin bir şekilde belirtilerek yapılmış olmalıdır. Aksi halde işverence haklı bir sebeple iş akdi fesih edildiği durumlarda işe iade kararı verilmeyecektir. İşçi fesih bildiriminin kendisine tebliğ edildiği andan itibaren 1 aylık sürede bu davayı açmalıdır. Aksi halde davası reddedilecektir.

İş akdi feshedilen işçinin işe iade davası açabilmesi için işyerinde 30 veya daha fazla kişinin çalışıyor olması gerekir. İşverenin aynı işkolunda birden fazla iş yerine sahip olması durumunda işverenin tüm çalışanları toplamı 30’dan fazla olmalıdır.

Tüm bu şartlar var ise artık işçinin kıdemine bakılacaktır. İşçinin aynı işverenin işinde en az altı aylık bir kıdeme sahip olması gerekmektedir. Eğer işçinin kıdemi altı aydan az ise işe iade hakkı yoktur. Kıdem süresi hesabı aynı işverene ait işe girildiği günden itibaren hesap edilecektir.

İşe iade davası şartlarından bir diğeri de işçinin iş akdinin belirli süreli değil belirsiz süreli olmalıdır. Ancak yapılan işin niteliği gereği sözleşmenin belirsiz süreli olması gerektiği halde belirli süreli yapılmış olsa dahi işçi işe iade davası açabilecektir.

Tüm bu şartlar mevcut ise işçi işe iade davası neticesinde eski işine iade kararı alabilecektir. Ancak bu noktada işçinin niteliği de önemlidir. Eğer işçi işveren vekili ise işe iade davası açamaz. Örneğin işyerinde işçi alma veya işten çıkarma yetkisi olan işveren vekilleri işe iade davası açamazlar.

Mahkemece işe iade kararı verilmiş olmasına rağmen işveren işçiyi işe başlatmaz ise ne olacaktır?

Mahkemenin verdiği feshin geçersizliğine ve işçinin işine iadesine ilişkin kesinleşmiş kararın, işçiye tebliğinden itibaren on iş günü içinde işe başlamak üzere, işverenine başvurması gerekmektedir. İşçi bu süre içinde başvuruda bulunmaz ise, işverence yapılmış olan fesih geçerli bir fesih sayılır ve işveren sadece bunun hukuki sonuçları ile sorumlu olur. Bu süreden sonra yapılan başvuruyu işverenin kabul etme zorunluluğu yoktur. Bu süre hak düşürücü süre olup; bu süreye özellikle dikkat edilmesi gerekmektedir.

İşe iadesi için başvuran işçiyi, işveren bir ay içinde işine başlatmalıdır. Eğer bu sürede işçi işverene başvurmuş ancak işverence yasal sürede işe başlatılmamış ise; işveren en az dört en çok sekiz aylık ücreti tutarında tazminat ödemek zorundadır. Bu tazminatın ne miktarda olması gerektiğine Mahkeme karar verecektir. Dolayısıyla dava dilekçesinde işe başlatılmama durumunda işe başlatmama tazminatı da istenmelidir.

İşverene Başvuru Ne Şekilde Yapılmalıdır?

İşe iade kararının kesinleşmesinden itibaren 10 günlük sürede işçinin işverene işe başlamak için başvurması gerekmektedir. Bu başvuru sözlü yapılabileceği gibi noter vasıtasıyla da yapılabilir. İspat kolaylığı açısından noter vasıtasıyla yapılmış olması işçinin lehine olacaktır.

Boşta Geçen Süreye İlişkin Hakların Alınması

Dava dilekçesinde boşta geçen sürelere ilişkin de talepte bulunulması gerekmektedir. Mahkemece feshin geçersizliğine karar verildiğinde işçinin boşta geçen sürelerine ilişkin olarak da yasada “Kararın kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı süre için işçiye en çok dört aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer hakları ödenir.” Şeklinde düzenleme yaparak, işçinin boşta geçen sürelere ilişkin hak ve alacaklarını koruma altına almıştır. Dolayısıyla işçinin işe iade kararı neticesinde işverence işe başlatılmış olup olmamasına bakılmaksızın boşta geçen sürelere ilişkin ödemeleri işverence işçiye yapılacaktır. Ayrıca bu süreye ilişkin işçinin sigorta primleri de işverence tamamlanmalıdır.

banner983
Misafir Avatar
İsminiz
Yorum Gönder
Kalan Karakter:
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×

banner376

banner375

banner377

banner981

banner934