DEVRİ ÂLEM FARKIYLA VATAN YAHUT FINDIK BELGESELİ ARAŞTIRMA YAZISI (2)

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

27 Temmuz 2019, 13:29

FINDIĞIN HASAT, HARMAN VE DEPOLANMASI

Hasat: Hasata başlamadan önce fındık bahçelerinde genel bir temizlik yapılmalıdır. Onun için hasattan en az 5-10 gün önce bahçenin girinti adı verilen aletlerle temizliğinin iyice yapılması gerekmektedir Fındıkların hasat olgunluğuna geldiği bazı özelliklere bakılarak anlaşılmaktadır.

Fındığın olgunlaşma belirtileri şunlardır:

1- Zurufların iyice sararıp kızarması kahverengine dönüşmüş olması.

2- Fındık tanelerinin zuruf içerisinde oynamaya başlaması

3- Sert meyve kabuğunun ¾ nisbetinde kızarması kırmızı rengi alması.Fındık iç meyvesinin kendine has sertlik ve tadını alması

4- Sağlam ve dolgun meyveleri taşıyan dalların sallandığı zaman mevcut meyvelerin ¾’ünin daldan dökülmesi fındığın hasat olgunluğuna ulaştığını gösterir.

Fındığın en iyi hasat edilme şekli silkme suretiyle yerden toplanması ise de bölgede bu tür hasada imkan verecek bahçeler çok azdır. Bu hasat şeklinde fındıklar tam hasat olgunluğunda toplandığından randıman ve kalite iyi olduğu gibi dal ve dalcıklar ile gelecek yılın mahsulünü oluşturacak olan tomurcuklar da zarar görmemiş olur. Bölgede daha çok uygulanan hasat şekli daldan el ile toplamadır. Bu hasat şeklinde dikkat edilecek en önemli hususlar dalların birbirine sürtünmemesi, çotanakların dala birleştiği yerden tek tek koparılması ve gelecek yılın mahsulünü oluşturacak olan dal, dalcık ve tomurcukların dökülmemesi için sıyırma şeklinde toplama yapılmaması ve hasadı yapılan dalın dikkatlice yerine bırakılmasıdır.

Fındığın Erken Toplanmasının Mahsurları:

1-Tam olgunlaşmamış çotanaklar daldan zor koparıldığından gelecek yılın meyve sürgün gözlerine tahrip edilerek zarar verilmiş olunur.

2-Harmanda fındık çotanakları zuruflar geç ve güç kururlar.

3-Patozlamada tekleme dediğimiz zuruflu fındık miktarı artar ve ayılama ve kurutma zorlamış.

4-Fındığın içi buruşuk olur kilo kayıpları çok olur randıman değeri düşer ekonomik kayıplar olur.

5-Erken toplanan fındıklar geç kuruyacağından Aflatoksin oluşur. Fındığı Geç Toplanmasının Mahsurları: Fındığın bir zaman toprak ile temas etmesi ve ayrıca kabuğunun da çatlaması sonucu fındıkta küf bulaşması artmakta ve Alfatoksin oluşmaktadır. Böylece fındığın kalitesi düşmektedir.

FINDIK HASATINDA DİKKAT EDİLECEK KONULAR:

Fındık olgunlaşınca,bir yıl sonraki fındık verimini oluşturacak sürgünlere ve gözlere zarar vermeden dalından el ile toplanmalıdır. Fındıklar uygun arazilerde ocaklar altına bez veya tenteler serilerek silkeleme yöntemi ile yerden toplanabilinir. Bu mümkün olmadığı takdirde silkeleme yöntemi ile yere dökülen fındıklar kesinlik ile anında hemen toplanmalıdır. Yerdeki fındık ertesi güne bırakılmamalıdır. Toprak ile uzun süre temas eden fındıklarda rutubet ve nem oranı artarak Alfatoksin oluşumu meydana gelir.

Fındık yağmurlu havalarda toplanıp ıslak olarak çuvallara konmamalı ve çuvallarda bekletilmemelidir.

İlk silkeleme yöntemi ile daldan düşmeyen fındıkların olgunlaşmasını beklemeli ve bir zaman sonra ikinci bir silkeleme yaparak toplanmalıdır.

Fındık toplamada kesinlikle naylon çuval kullanılmamalıdır. Hara sepet ve jüt çuvallar kullanılarak harmana nakliyesi yapılarak kısa zamanda boşaltılarak harmana serilmelidir. Toplanan fındıklar çuvallara sıkıştırılarak doldurulmamalıdır. Bir yıllık emeğinizin karşılığını almak üzere olduğunuz bu günlerde fındığınızı pazara daha kaliteli ulaştırabilmeniz dolayısıyla ülkemiz fındığının hak ettiği değeri bulabilmesi, ihracatının devamlılık göstermesi için;

FINDIĞIN HARMANDA KURUTULMASI

Ayıklanan bu fındıklar toprak harmanlarda bez, beton harmanlarda jüt ve bez tente kullanılarak 2-4 cm kalınlıkta serilirler Zurufundan ayrılan dane fındıklar hala yüksek nem içermektedirler. Bu yüksek nemin en fazla iki gün içerisinde % 5 nem derecesine kadar kurutulmalıdır. Patoz dan yeni çıkan tane fındıklar basit kurutma makinelerinde 20-25 saat içerisinde kurutulabilinir.Ancak kurutma sıcaklığı 40 C’ sıcaklığı geçmemelidir.Yüksek sıcak da fındık ani su kaybından dolayı tat ve kalitesi düşer.Fındık normal sıcaklık derecelerinde kurutulmalıdır.

Fındığı kurutulacak harman temiz sert toprak ve beton düz veya biraz meyilli zemin üzerinde fındık güneşte kurutulmalıdır.Fındıkların toprak ile teması önlenmelidir.fındıklar jüt veya bez tente üzerine serilerek kurutulmalıdır.Fındık naylon zemin üzerine serilmemelidir.

Fındıkların yağmurdan ıslanmaması için fındık ile örtü arasında en az 25-30 cm boşluk olacak şekilde çardak çadır yapılmalıdır. Fındığın üzerine direk doğrudan naylon örtü serilmemelidir. Fındık tarımında asla naylon malzemeler kullanılmamalıdır. Kurutma sırasında fındıklar sık sık ağaç tahta tırmık ile karıştırılarak havalandırılmalıdır.Fındıkların kırılmasını ve çatlamasına neden olacak hareketlerden kaçınmalıdır. Fındığın üzerinde oturulmamalı ve yürünmemelidir. Kurutulan fındıkların içerisinde bulunan dal, yaprak taş ve diğer yabancı maddelerden ayıklanmalıdır.

Harmanda kuruyan fındıkların çuvallara alınması günün serin akşam saatleri seçilmeli,fındığın soğuması beklenmelidir.Sıcak fındıklar asla çuvala alınmamalıdır.Fındığın taşınması ve depolanmasında jüt ve bez çuvallar kullanılmalıdır. Güneşli havalarda her gün 2-3 defa tırmık ile karıştırılarak kurumaları sağlanır. Bu şekilde 3-4 gün kuruyan fındıklar vantilatörden geçirilmek suretiyle toz, toprak, zuruf parçalarından ve içi boşlarından ayrılır. Bu şekilde temizlenen fındıklar tekrar harman yerine serilerek içlerinde bulunan taş, toprak gibi sert ve yabancı cisimler alınır.

FINDIĞIN DEPOLANMASI

Fındığın depolanmasında amaç fındığın kalitesini iyi korumaktır. Fındığın küflenmesini, renk tat lezzet ve aroma kalite kaybını önlemektir. Depo olarak kullanılacak olan yer serin, kuru ve havalanabilir nitelikte olmalıdır. Bu şartlarda fındık en fazla 1 yıl özelliği bozulmadan muhafaza edilebilir. 1 yıldan daha uzun bir süre muhafaza için ısının 2-4.5 C ‘de ve nisbi rutubetin %55-60 arasında olması gereklidir. Isının yükselmesi acılaşmaya, nisbi nem oranının artmasın da küflenmeye yol açmaktadır.

Depo doğrudan güneş ışığı almamalı, nem yapmamalıdır. Depo taban su baskınlarına karşı yerden yüksek tabanlı olmalıdır. Depo üstü tavan ve çatılar akmayı, sızmayı önlemeli. sıcaklık değişimlerinde etkilenmeyi önleyecek şekilde yalıtımlı olmalıdır.

1-Deponun içerinden geçen su ve kanalizasyon boruları lavabo olmamalıdır.

2-Depo sıcaklığı 5-10 C’ derece olmalı, deponun ideal nemi % 70’in üzerinde olmamalıdır.

3-Deponun giriş ve çıkışlarında ilaçlı dezenfekte çukurları olmalı hijyenik ortam sağlanmalıdır. Giriş ve çıkışlar kontrollü olmalıdır.

4-Deponun kapı ve pencereleri zararlıların girişini önleyecek şekilde olmalıdır.

5-Fındık konulacak depolara önceden zararlılara karşı ilaçlanmalı ve temizlenmelidir.

Ayrıca depolara böcek ve fare girişi engellenmeli düzenekler havalandırmalar yapılmalıdır. 10-Depo tabanı ızgaralı olmalıdır. Fındık çuvalları bu ızgaralar üzerine en fazla 10 çuval üst üstte konulmalıdır.

6-Depolanan fındık çuvalları ile duvar arasında ve istifler arasında en az 10 cm uzak mesafe olmalıdır. Çuvallar duvara temas etmemelidir.

7-Yığın halinde ve çok sayıda çuvallar üst üstde konularak depolanma yapılmamalıdır. Özellikle yığın halinde depolanan fındıklar havasız kalacağından küf oluşması meydana gelir fındığın kalitesi bozulur. Ayrıca aşırı basınç fındığın korucu zarlarına zarar vererek fındığın tadını lezzetinin acılaşmasına neden olur. Alfatoksinlerin oluşmasına ortam hazırlanılmış olunur. Alfatoksin fındığın kalitesini bozmakta ve besin değerini düşürmektedir.

Kalitesi bozuk fındığın ihracatı yapılmadığında ülke ekonomisi zarar görmektedir. Dış ülkelerde Ülkenin ticari itibarı düşmekte olup, bu durumda fındık üreticisinin geliri azalmaktadır. Fındık üreticileri Alfatoksini önlerlerse, geleceğini garanti altına almış olurlar, Fındık üreticilerin geleceği için fındığın geleceği önemlidir.