“Ameliyat Arası”nda Kâğıda Dökülen Çizgiler

Uğur Tatar

ugurtatar@yaani.com

23 Ağustos 2023, 11:03

Modern dünyada, insanoğlunun sadece bir tek uzmanlık alanı olmalı gibi enteresan bir algı vardır. Söz gelimi, şayet bir mali müşavirseniz, sizin bir enstrüman çalmanız, müzikle yakından ilgilenmeniz insanlar tarafından çok garip karşılanacaktır. Ya da sinemaya gönülden bağlı bir öğretmen olduğunuzu düşünün. Bir film çekmek için yola çıksanız, muhtemelen önce etrafınızdaki o “okumuş” öğrenmen dostlarınız sizin yaptığınız işi yadırgayacak ve yargılayacaktır. Bu örnekleri çoğaltmak pekâlâ mümkün. Hâlbuki geçmişteki “ünlü” isimlere baktığımızda durumun hiç öyle olmadığını görüyoruz; birçok âlimin, bilim adamının, sanatçının birden fazla uzmanlık alanı var. Örnek mi istiyorsunuz? Mesela Michelangelo’nun Sistine Şapeli’ne “Âdem’in Yaratılışı”nı işleyen ellerinin, aynı zamanda usta bir şairin elleri olduğunu biliyor muydunuz? Peki, şimdi size bir genel cerrahın aynı zamanda maharetli bir karikatürist olduğunu söylesem… Oğlak Yayınları’ndan çıkan ve Prof. Dr. Metin Ertem’in imzasını taşıyan “Ameliyat Arası”, sadece cerrahlarla ilgiliymiş gibi gözükse de evrensel konuları başarıyla mercek altına alan keyifli bir karikatür albümü olduğunu her sayfasında ispatlıyor.

Bir Genel Cerrahın Zihninin Derinliklerinde

“Ameliyat Arası” birbirinden bağımsız birçok karikatürü bünyesinde barındırıyor. Ama Metin Ertem, bu karikatürleri sıralarken sadece konularına göre uyumluluklarını gözetmekle kalmıyor. Aynı zamanda kendine yeni bir evren de inşa ediyor. Neredeyse sadece ameliyat masaları, hastalar ve cerrahlarlardan oluşan bu evrende Ertem, bizi yaşam ile ölüm arasındaki o ince çizgide bir yolculuğa çıkarıyor. Bu yolculukta birbirinden bağımsız gibi gözüken karikatürlerin aslında birbirleriyle bazen sıkı bazen esnek ama doğal olan ilişkilerini keşfediyoruz. Bu anlamda “Ameliyat Arası” bir karikatür albümü olduğu kadar, bir cerrahın zihninin derinliklerinde ilginç bir yolculuk vaat eden bir çizgi roman olarak da okunabilir.

Çok Zengin Bir Anlatım Dili

Karikatürler, metinlerle desteklenebileceği gibi hiçbir sözcüğe de ihtiyaç duymayabilir. Metin Ertem ise bu konuda kendine has bir anlatım biçimi oluşturmayı başarıyor. Kitabın temelini oluşturan karikatürler, karikatürleri destekleyen metinler ve aralara serpiştirilen cerrahlıkla ilgili anekdotlar ile çok zengin bir anlatım dili olan albümün, unutulmayacak bir okuma deneyimi sunduğu bir gerçek. Üstelik kitaptaki tüm metinleri çıkartsak dahi farklı okumalara müsait olan bu “çok yönlü” karikatürler, bazen bir aforizma kitabından fırlamış gibi gözüken bazen de absürt bir mizahın ürünü olan metinler sayesinde daha eğlenceli bir yapıya kavuşurken hiciv yönünü de güçlendiriyor.

“Ameliyat Arası”nın Sonu

Prof. Dr. Metin Ertem, yarattığı bu evrende bizi cerrahlık konusunda bilgilendirmeyi de ihmal etmiyor. Ama tabii ki tahmin edebileceğiniz gibi bunu akademik boyutta ve insana fenalık getiren tıp terimlerini ardı ardına sıralayarak değil, cerrahlık anılarını bir mizah yazarının kaleminden çıkacak ustalıktaki nüktelerle süsleyerek yapıyor. Bu bağlamda Metin Ertem’in iyi bir karikatürist olduğu kadar iyi bir mizah yazarı olduğunu da söylesek, bilmem abartmış olur muyuz? Sözün özü, bir genel cerrahın sanatçı ruhuna sahip olduğuna sizi şüphe götürmez bir şekilde ikna eden “Ameliyat Arası”, iddialı olmaktan ziyade eğlenceli olmayı düstur edinse de farklı tarzı ile okuru etkilemeyi ve hafızalarda kalmayı başarıyor.