Irak- Kerkük’te Devri Âlem

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

29 Nisan 2016, 10:34

Kültür ve medeniyet coğrafyamızın kilometre taşlarını araştırmaya ve belgeselleştirmeye devam ediyoruz. Doğu Karadeniz’de gerçekleştirdiğimiz dört mevsim Karadeniz’de Devri Alem belgesel çekimlerinin ardından Türkmeneli Gazeteciler Cemiyeti tarafından Kerkük’te düzenlenen Gazeteciler Şurası’na katılmak üzere Irak’a doğru yola çıktık.

Türkiye’den 12 kişilik gazeteci grubu ile gittiğimiz Kerkük’te gazeteciliğin sorunları ve geleceği hakkında toplantılara katılacağız. Aynı zamanda Erbil, Kerkük - Türkmeneli’nde kültür ve medeniyet coğrafyamızın izlerini araştırarak belgesel çekimleri gerçekleştiriyoruz.

ERBİL HAVALİMANINA İNİŞ YAPIYORUZ

Geçtiğimiz gün Atatürk Havalimanı’ndan iki saatlik yolculuğun ardından sıcak bir havada Erbil Havalimanı’na iniş yaptık. Havalimanında bizleri Kuzey Irak Türkmen Milletvekili Aydın Maruf, Türkmeneli Basın Konseyi Başkan Yardımcısı ve Dünya İletişimciler Birliği Başkanı Şemsettin Küzeci’nin yanı sıra Kerküklü yetkili ve yöneticiler karşıladı. Kuzey Irak parlementosunda 6 milletvekili görev yapıyor. İniş yaptığımız Erbil Havalimanı’nı içerisinde barındıran Erbil şehri bir milyon nüfusa sahip. Mesut Barzani yönetimindeki Kuzey Irak bölgesinde 400 bin Türk yaşıyor. Erbil’de azımsanmayacak derecede Türk nüfusunun yanı sıra birçok Türk firması da faaliyet göstermekte.

ERBİL’DEN KERKÜK’E DEVRİ ALEM

Kuzey Irak bölgesinin en büyük şehirlerinden olan Erbil’den Kerkük’e doğru yola çıkarken, Türk - İslam medeniyetinin muhteşem tarihinde yolculuk yaptık. Erbil ile Kerkük arası yaklaşık 100 kilometre. Yol üzerinde Türkmeneli şehirlerinden geçtikten sonra bizleri ilk karşılayan şehir Kuştepe oldu. Mezepotamya medeniyetinin bereket kaynağı Zapsuyu’nun geçtiği Altun Köprü şehrinde 4. Murad’ın Bağdat seferinde yapılan köprüde tarihe not düşüp, zamana noterlik yaparak ecdadımızın ruhuna Fatiha okuduk.

Gönül tellerimizi titreten Altun Köprü’de 28 Mart 1991 yılında Saddam Hüseyin’in emri ile şehit edilen 102 Kerküklü Türkmen’in mezarını ziyaret ederek, dua ettik. Türk Gazeteciler heyetinde yer alan duayen gazeteci Yavuz Donat ve diğer gazeteci arkadaşlarla bölgede hatıra fotoğrafı çekerek, tarihe not düştük. Bu mezarlıkta daha Kerkük’e gitmeden acı gerçeklerle karşılaştık. Kültür ve medeniyet tarihimizin önemli bir yeri olan Erbil’in tarihi geçmişi oldukça eskiye dayanıyor. Erbil’de yaptığımız araştırmalar ve tarihi geçmişi ile ilgili özet bir bilgiyi sizlerle bu köşeden paylaşmak istiyorum.

ERBİL’İN TARİHİ

Irak'ın başkenti ve en büyük şehri. Şehrin nüfusu 1,1 milyon civarındadır. Nüfus Kürtler, Türkmenler, Araplar, Keldani ve Süryani Hıristiyanlardan oluşur. Erbil, 90'lı ve 2000'li yılları arasında küçük bir köy görünümünü andırıyordu. 2003 yılında Irak Savaşı'nın başlamasıyla, Erbil petrol ihracatını da etkileyerek çökmesine yol açmasından uzun bir süre sonra 2005'te Erbil'de tekrar petrol bulunarak ihraç edilmeye başlandı. Irak Savaşı'nın ardından ABD'nin bölgeden çekilmesinden sonra Erbil, 30 Ocak 2005'te Erbil, Duhok, Süleymaniye ve Halepçe illerinden Parlamenter cumhuriyet bir federasyon yapılanması ile birleşerek Kürdistan Bölgesel Yönetimini kurdular. Bölgede tekrar petrolün bulunmasından sonra Erbil'nin geliri devamlı ve hızla yükseldi ve şehir bir ticaret, alışveriş ve turizm kenti haline geldi. Erbil, Kuzey Irak’ın en yüksek nüfusuna ve Süleymaniye'den sonra ikinci en geniş yüzölçümüne (15.074 km²) sahip ilidir. Erbil ve Süleymaniye ile birlikte Kuzey Irak'ın metropol alanını oluşturmaktadırlar. Bugün, Erbil Ortadoğu ve Basra Körfezine kıyısı olan ülkeler ile birlikte sürekli gelişen dünya çapında bir kent olarak ticari ve kültürel bir merkez, kozmopolit bir metropol kentidir. Erbil ekonomisi tarihsel olarak petrol sanayisi üzerine kurulmuş olsa da, Erbil şehri yürüttüğü turizm ve havayolları alanında önemli gelir kalemlerini oluşturmuştur. Erbil son zamanlarda geniş ölçekli inşaat projeleri ile dünyanın ilgisini çekmektedir. Erbil, çok sayıda gökdelen ve yüksek binaları, iddialı bir proje olan insan yapımı Divan Erbil oteli, Erbil Rotana, yenilenen Erbil Kalesi, birçok alışveriş merkezleriyle bölgenin ve dünyanın en geniş ölçekli alışveriş merkezleriyle bir sembol durumuna gelmiştir. Yükselen bu ekonomisiyle dünyadan bir işgücünü çekmiştir. Erbil, en pahalı kentler sıralamasında Ortadoğu'da önemli bir konumdadır. Erbil, Ortadoğu'da yaşanabilecek en iyi kentler arasındadır.