İstanbul Boğazı’nda Devr-i Alem

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

26 Ağustos 2015, 13:04

Dünya’nın en güzel şehirlerinden birisi olarak kabul edilen, Peygamberimizin övgüsüne mazhar olmuş, şehri İstanbul’u tanıtıp anlatmak için ansiklopediler hazırlamış, romanlar yazılmış, şiirler kaleme alınmıştır. Herkes İstanbul’u kendisine göre tasvir etmiş.

Hemen yanı başımızda İstanbul’un maalesef kıymetini bilmeyiz. İstanbul’u her yönüyle doya doya gezmez, İstanbul’un tarih ve kültürünü maalesef öğrenmeyiz. İstanbul’a ilk ayak bastığım günü hiç unutmuyorum. 1975 yılının Ağustos ayıydı. İstanbul’a ilk kez ayak basıyordum. Boğazı ilk kez geçip, Sirkeci, Eminönü, Sultan Ahmet Meydanı’nı doya doya gezmiştim.

İstanbul’a ilk görüşüm üzerinden tam 40 yıl geçmiş. 40 yıldır her fırsatta İstanbul’u görür, İstanbul’u yaşar, İstanbul’u keşfetmeye çalışırım. İstanbul üzerine belgeseller hazırladım. İstanbul sahabeleri, İstanbul evliyaları, İstanbul’un fethi, İstanbul Cami’leri, İmparatorluklar şehri İstanbul ve Kültürler Başkenti İstanbul adı ile hazırladığım belgeseller birçok televizyon kanalında yayınlanmakta.

İstanbul üzerine bu kadar belgesel çekip, araştırma yapmama rağmen İstanbul’un sadece %20’sini tanıyıp biliyorum. Halen de İstanbul’u keşfetmeye çalışıyorum. Geçtiğimiz akşam Tek Rumeli Televizyonu’nun çok değerli yönetim kurulu başkanı Atilla Baykal beyin daveti ile televizyon kanalının kuruluşunun 8. Yılı dolayısıyla düzenlenen İstanbul boğaz turuna katıldım.

İstanbul boğazını adeta yeniden keşfetmeye çalıştım. İstanbul boğazını hem gece, hem de gündüz birkaç kez daha turlamıştık. Bu tur farklıydı. Birçok tarihçi, gazeteci, akademisyen, ses sanatçısının eşliğinde İstanbul Boğazı’nı gezerek bu insanlardan bilgi almaya çalıştık. Gerçekten çok güzel bilgiler verdiler. Adeta İstanbul boğazında yaşanan tarihi yeniden yaşar gibi olduk. Bu güzel anıda Devr-i Alem programı olarak belgeselleştirip tarihe not düştük. İstanbul Boğazı’nın gece ve gündüz manzaralarından çektiğim birçok fotoğrafı sosyal medya hesabımdan paylaştım.

YAHYA KEMAL’İN KALEMİNDEN AZİZ İSTANBUL

İstanbul üzerine birçok şiirler, kitaplar ve romanlar yazılmıştır. Bunlardan en çok dikkatimi çeken ve sevdiğim Yahya Kemal’in Aziz İstanbul şiirini sizinle bu köşeden paylaşmak istiyorum;

Sana dün bir tepeden baktım aziz İstanbul!

Görmedim gezmediğim, sevmediğim hiçbir yer.

Ömrüm oldukça gönül tahtına keyfince kurul!

Sade bir semtini sevmek bile bir ömre değer.

Nice revnaklı şehirler görünür dünyada,

Lakin efsunlu güzellikleri sensin yaratan.

Yaşamıştır derim en hoş ve uzun rüyada

Sende çok yıl yaşayan, sende ölen, sende yatan.

TARİH KÜLTÜR VE MEDENİYET ŞEHRİ

Bugün ki makaleme son vermeden önce İstanbul ve boğaz ile ilgili birkaç bilgiyi sizlerle paylaşmak istiyorum. İstanbul Boğazı, Karadeniz ile Marmara Denizi'ni birbirine bağlayan su geçidi. Genel olarak kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda uzanır ve İstanbul şehrini Avrupa yakası ve Anadolu yakası olmak üzere ikiye böler. Boğazın her iki yakasına yayılmış yerleşim bölgesine Boğaziçi adı verilir. İstanbul Boğazı, Marmara Denizi ve Çanakkale Boğazı ile birlikte Türk Boğazları olarak adlandırılır ve Avrupa ile Asya kıtalarını birbirinden ayıran doğal sınırlardan biri olarak kabul edilir. 1 Mayıs 1982 tarihinde yürürlüğe giren İstanbul Liman Tüzüğü uyarınca, İstanbul Boğazı'nın kuzey sınırı Anadolu Feneri'ni Rumeli Feneri'ne birleştiren hat; güney sınırı ise Ahırkapı Feneri'ni Kadıköy İnciburnu Feneri'ne birleştiren hat olarak belirlenmiştir.

Boğazın kıyıları tarih boyunca değişik uygarlıklara yurt olmuş, MÖ 685 yılında Megara'dan gelen Yunanların günümüzde tarihî yarımada olarak adlandırılan bölgede bir şehir devleti kurmasıyla gelişerek büyümüştür. Doğu Roma İmparatorluğu'na ve Osmanlı İmparatorluğu'na başkentlik yapan ve günümüzde Türkiye Cumhuriyeti'nin en büyük kenti olan İstanbul'un simgelerinden biridir ve gerek kentin, gerekse ülkenin yurtdışı tanıtımlarında baş ögelerden biri olarak kullanılmaktadır.

Uluslararası deniz taşımacılığının yapılabildiği en dar geçit olma özelliğini taşıyan İstanbul Boğazı üzerinde Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet asma köprüleri bulunur. Yapımına başlanan yeni köprü ise Yavuz Sultan Selimdir. Bu köprüler İstanbul'un iki yakasını bağladığı gibi, Avrupa kıtası ile Asya kıtası arasında birer geçiş noktası yaratır. İstanbul halk taşımacılığının kilit noktalarından biri olan Boğaz'da kıtalararası ulaşım, deniz otobüsleri, yük, araç ve yolcu taşıyan feribotlar, şehir hatları vapurları ve yolcu motorlarıyla da desteklenmektedir. Hâlen yapımı sürmekte olan deniz altı raylı sistem tüp geçidi Marmaray projesiyle iki kıta arasında kesintisiz bir demir yolu hattı oluşacak ve Londra'dan Pekin'e yalnızca demir yolunu kullanarak gitmek mümkün olacaktır.

Evet, tarih, kültür ve medeniyetin başkenti İstanbul. Sizlere bugün İstanbul’u anlattık. Bu yazıyı kaleme almama vesile olan Tek Rumeli Televizyonu’nun 8. Yılı bir kez daha kutluyor, yayın hayatında başarılar diliyorum. Ayrıca Fatih ve Fetih ruhu isimli belgeselimizi https://www.youtube.com/watch?v=htbTrebVWns adresindeki linkten izleyebilirsiniz.