Pandemi Günlerinde Tarih, Kültür Ve Sanat Faaliyetlerinin Önemi

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

12 Aralık 2020, 13:56

Dünya insanlığı zor günler yaşıyor.

Pandemi salgını hayatımızı değiştirdi.

Korona vebası ülkemiz için de milad.

Bu zor günlerde tarih, kültür ve sanat faaliyetlerinin önemi daha iyi anlaşılmakta. Zor ve sıkıntılı günleri kültür ve sanat faaliyetleri ile değerlendirip bol bol okuyup, araştırmalar yapmalıyız. Bizi biz yapan değerlerimiz olan din, dil, tarih ve kültür bilinci için bilgi sahibi olmalıyız.

Korona vebası, gençlerimizi okula ve öğretmenlere hasret bıraktı. Gençlerle birlikte hayatının son baharını yaşayan, bilgi ve birikim sahibi büyüklerimiz pandemi yüzünden ev hapsinde. Gerçekten çok zor günler yaşıyoruz.

Bu zor ve sıkıntılı günlerde İlim Kültür Tarih Araştırmaları Merkezi www.iktav.com ve Devri Alem Belgesel TV Programı www.devrialem.tv olarak tarih ve kültür araştırmaları yapıp kamuoyu ile paylaşarak, www.gebzegazetesi.com 'daki makalelerimiz, canlı yayın ve TV kanallarında yayınlanan belgesellerimizle korona vebası günlerinde insanlarımıza katkı sunmaya çalışıyoruz.

***

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı ile Eskihisar'da Devri Alem

Kültür Bakanlığı'na kayıtlı, İlim Kültür Tarih Araştırmaları Merkezi kütüphanemizde, 10 Aralık 2020 günü önemli bir konuğumuzu ve kültür adamını ağırladık. Büyükşehir Belediyesi'nin Kültür ve Köy Bölgesi ve Muhtarlardan Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Hasan Aydınlık ile İKTAV kütüphanemizde belgesel söyleşi yaptık.

Gebze'nin tarih ve kültür bölgesi olan Eskihisar bölgesini ve Tatlıkuyu Vadisini birlikte gezerek Eskihisar'daki ahşap mimari Osman Hamdi Müzesi, Eskihisar Kalesi ve Eskihisar'ın kültür tarihimizdeki yerini birlikte araştırıp, gezdik. Çok güzel bir kültür gezisi oldu.

***

Geçmişten Günümüze Eskihisar

Köklü bir geçmişe sahip olan Eskihisar, sadece Kocaeli için değil, Türkiye için de özel bir konumda yer almaktadır. Hayatını kültür ve sanata adamış insanların yolu buradan geçmiştir. Bu topraklar uğruna yapılan birçok savaşa şahit olmuştur. Eskihisar, hâlâ geçmişin bu izlerini taşımaktadır. Geçmişe ait eserlerin bir kısmını bugün bile görmek mümkündür. Bir kısmı ise hatırlananlar ve anlatılanlar ile günümüze ulaşmıştır.
Türbeler, bu yerin tarihini anlamak ve anlatmak bakımından oldukça önemlidir. Ama bu türbelere dair bilgimiz ise kısıtlıdır. Anlatıldığına göre Eskihisar köyünde iyiliği ve insanlara hayrıyla anılan zat adına yapılan Çanaklı Dede Türbesi, bugün çok da üzerinde konuşulmadan, kaderine terkedilmiş bir şekilde Eskihisar sahilinde yer almaktadır. Köyün gelişmesine katkı sağlayacak faaliyetlerde bulunan Çanaklı Dede, yaptırdığı çeşme ile köyün su ihtiyacını karşılamıştır. Değeri bilinmeyen Horasan Alp Eren’in türbesinin yıkıldığını ise, bu yerin tarihini yakından bilenler anlatmaktadır. Eskihisar’ın bir simgesi olan Eskihisar Kalesi’nde bulunan ve buraya ecdadımızla birlikte zaferle girerek kaleye bayrağı çeken Bayraklı Dede Türbesi de bölgedeki köklü tarihi gözler önüne seren bir başka tarihi eserdir.

Eskihisar; türbeleri, kalesi ve Osman Hamdi Bey’in yaşadığı tarihi konağının yanı sıra doğal güzellikleriyle de dikkat çekmektedir. Deniz kıyısının güzelliği ve yeşilin binbir tonu, Halep çamı, sakız ağaçları ve yıllara şahit olmuş anıt ağaçları ile özene bezene yapılmış bir manzara tablosu bile Eskihisar’ın güzelliği yanında sönük kalır.

Eskihisar Kalesi, Eskihisar’ın adeta bir simgesidir. Bütün kıyıyı görebilecek şekilde tepeye inşa edilmiş olan bu kalenin, Bizans İmparatorluğu döneminde yapıldığı bilinmektedir. Çağlar boyunca tarihi savaşlara şahit olan ve limanı korumak amacıyla yapılan bu kale, Eskihisar’ın tepesinde her şeye rağmen varlığını sürdürmektedir. Kalede Bizans sarnıcı ve tiyatro sahnesi de bulunmaktadır. Bu kaleyi önemli kılan en önemli şey, Maltepe olarak da adlandırılan Palekanon Savaşı’nın burada yapılmış olmasıdır. Osmanlı ile Bizans arasında yapılan bu savaş, Kocaeli yarımadasının Osmanlı tarafından tamamen fethedilmesiyle sonuçlanmıştır.

Yakın bir geçmişe kadar Eskihisar kalesinin içinde burçların yanı başında, büyük bir selvi ağacı altında bulunan Bayraklı dede türbesi kaledeki kazılar sırasında sökülüp tarihe canlı şahitlik yapan asırlık selvi ağacı kesilmiş. Eskihisar Kalesi'nin eski fotoğraflarında bu selvi ağacı görülmekte, keşke kalenin Osmanlı fethinden kalma Bayraklı Dede Türbesi yıkılmasaydı.

Eskihisar tepesinde, Horasan Alperen’lerine ait Şemsi Yeri Çeşmesi yakınlarındaki selvi ağaçları ve türbe yıkılıp yok edilmiş. Yıkılan türbe ve kesilen ağaçlar, Eskihisar tarihinide yok etmiş.
Eskihisar yolu üzerinde Tarihi Tren Yolu Köprüsü, Çanakkale Savaşları'nda İngilizler tarafından Eskihisar'a çıkan E 11 deniz altısı tarafından, Çanakkale cephesine gönüllü askerin gelmesini engellemek için bombalanarak yıkılır. Köprünün ayakları bu gün bir abide gibi duruyor. Hasan Bey'le burayı da ziyaret ederek, kendisine bilgi verdim.

Tarihi Demiryolu Köprüsü ile ilgili Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen uluslarası sempozyumuna verilen bildiriyi sizlerle paylaşıyorum.

http://www.kocaelitarihisempozyumu.com/bildiriler2/90.pdf

http://www.gebzegazetesi.com/m/?id=1799&t=makale

Eskihisar Kalesi, dünyaca ünlü karartacalı komutan Hanibal'ın tutsak olarak kaldığı kale olarak bilinmekte. Hanibal, Romalılara yakalanmamak için Eskihisar Kalesi'ne sığınır ve bugün TÜBİTAK sahasında kalan anıt mezarının olduğu yerde, Romalılardan kaçarken yüzüğündeki zehiri içerek intihar eder. Buraya anıt yapılması, Atatürk tarafından vasiyet edilir.

***
Eskihisar bölgesi her bakımdan çok önemli bir yerdir

Çok yönlü bir kültür ve sanat adamı: Osman Hamdi Bey

Eskihisar’ın sıkça adının geçmesine bir vesile olan, Osman Hamdi Bey’e ait olan konak, bölgenin en meşhur yapılarından biridir. Yaşadığı topraklarda kültür ve sanat adına önemli işler yapmış, sanat adına bugün yapılan birçok faaliyetin başlatıcısı olan Osman Hamdi Bey için Eskihisar'ın hep özel bir yeri olmuştur. Bu topraklara, büyük bir istekle gelip yerleşmeden önce Osman Hamdi Bey, oldukça azimli ve başarı dolu bir hayat yaşamıştır.
Evet Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı değerli kültür adamı Dr. Hasan Aydınlık Bey'le Eskihisar'da çok yararlı bir kültür turu yaptık. Kendisine teşekkür eder, başarılar dilerim.