BAYBURT DEDE KORKUT ŞENLİKLERİNDE KOP BELGESELİNİ SUNACAĞIZ

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

10 Temmuz 2016, 10:18

Her yıl Bayburt’ta Dede Korkut Şenlikleri düzenlenir. Dede Korkut Türk tarihimizin önemli isimlerinden birisidir. Bayburt Valiliği ve Bayburt Belediyesi tarafından düzenlenen şenlikler uluslararası düzeydedir. Uluslararası Bayburt De. Şenliklerine bu yıl biz de davet edildik. Bu şenlikler vesilesiyle uzun süreden beri araştırma ve çalışma yaptığımız Bayburt Kop Dağı Belgeselimizin gösterimini gerçekleştireceğiz.

Bayburt’un kültür tarihimizde çok önemli yeri var. Zira Anadolu’da Türkleşme hareketi Erzurum Bayburt doğu illerimizden gerçekleşmiş. İslam Medeniyeti bu bölgeye Hz. Osman döneminde ulaşmıştı. Bugün Bayburt bölgesinde çok sayıda sahabe makamı olduğu bilinmekte. Eyüp El Ensari’nin yakını olarak tanınan Abdullah Sancaktarı Abdulvahabi Gazi’nin türbesi Bayburt’tadır.

Bayburt gibi bir çok ilimizin kültür değerleri yeteri kadar tanınmıyor. İllerimizin kültür değerlerini tanıyarak gelecek kuşaklara tanıtmamız kentlilik bilincini meydana getirmeliyiz. Şenlikler bunlar için bir fırsattır.

Dede Korkut Şenlikleri dolayısıyla Bayburt’a giderek Kafkas Cephesi Kop Dağı Belgeselimizin sunumunu gerçekleştireceğiz. Şenliklerin yapıldığı tarih ve özellikle bizim Bayburt’ta Kop Belgeselimizi sunacağımız 16 Temmuz 2016 tarihi çok önemlidir. Zira 1916’nın 17 Temmuz’unda 5 buçuk ay Bayburt halkının Ruslara direndiği tarihin 100. Yıl dönümüdür. Kop savunmasıyla ilgili uzun süreden beri yaptığımız araştırmanın belgesel sunumunu Kop savunmasının 100. Yılına denk düşen 16 Temmuz günü Bayburt’ta gerçekleştirmiş olmak ve bu tarihte Kop Dağı’nda belgesel çekimlerimize devam edeceğiz. Bu anlamlı güne bizleri davet eden valilik ve belediye yetkililerine teşekkür etmeyi bir borç biliyorum.

22. DEDE KORKUT KÜLTÜR VE SANAT ŞÖLENLERİ 13 TEMMUZ’DA BAŞLIYOR

Bu yıl 22.si düzenlenecek olan Uluslararası Dede Korkut Kültür ve Sanat Şölenlerinin programı belli oldu.

13 Temmuz Çarşamba günü Masat Köyünde Dede Korkut’un kabrinin ziyaret edilmesiyle start alacak şölenler, 17 Temmuz Aydıntepe Yaylasında düzenlenecek olan konser ve halk oyunları gösterileriyle sona erecek.

Beş gün sürecek olan ve birçok sosyal ve kültürel etkinliğinde yapılacağı şölenlerin programı ise şöyle;

13 TEMMUZ 2016 ÇARŞAMBA

Saat 11.00 Masat Köyünde Dede Korkut Türbesini Ziyaret

Saat 14.00 Dede Korkut Anıtına Çelenk Konulması ve Kortejin Hareketi

Saat 14.30 Açılış Töreni (Hükümet Meydanı)

- Atatürk Anıtına Çelenk Konulması

- Saygı Duruşu ve İstiklal Marşının Okunması

- Açılış Konuşmaları

- İkramiyeli şölen balonlarının uçurtulması

- Gösterilerin sunulması

Saat 20.00 Konser (Şehir Parkı Açık Hava Tiyatrosu)

- Sanatçılar:

* Muhsin BAYBURTLU * Sehlan BURAK *Tuğçenur

- Havai fişek ve halk oyunları gösterileri

14 TEMMUZ 2016 PERŞEMBE

Saat 10.00 -Abdulvehhap Gazi Türbesini Ziyaret

-BamsiBeyrek mezarını ziyaret

Saat 10.30 Resim Sergisi Açılışı (Taşhan)

Saat 11.00 Halk Oyunları Ekiplerinin Mahallelerde Gösterileri

Saat 15.00 En güzel Buzağı Yarışması (Belediye Hayvan Pazarı)

Saat 16.00 Cirit Müsabakaları ( Bayburt Belediyesi Cirit Sahası)

Saat 20.00 Aşıklar Şöleni (Şair Zihni Kültür Merkezi)

15 TEMMUZ 2016 CUMA

Saat 14.00 Korkut Ata’dan Dede Korkut’a Panel (Şair Zihni Kültür Merkezi)

(Prof. Dr. Alpaslan CEYLAN Atatürk Ün. Ed. Fak .Tarih )

ProfDr Ali ABİŞEV (AtravÜn.rektörü Kazakistan)

Ümit Ateş (Müze müdürü)

Saat 16.00 BoğaçhanGökbörü Gösterisi (Bayburt Belediyesi Cirit Sahası)

Saat 20.00 Uluslar arası Deli Dumrul Şiir Şöleni (Şair Zihni Kültür Merkezi)

16 TEMMUZ 2016 CUMARTESİ

Saat 10.00 Miralay Sabri Beyin Kabrini Ziyaret

Saat 10.30 Kop Şehitliğini ziyaret

Siperleri ziyaret ederek savunmanın anlatılması (Alpaslan KATIRCI)

Saat 14.00 Herfene-Halk oyunları gösterisi – (Şehir Parkı)

Saat 19.30 İsmail Kahraman tarafından hazırlanan Kop Savunması Belgesel Sunumu ve Konferansı

Saat 20.00 Tiyatro Gösterisi (Şair Zihni Kültür Merkezi)

• Göç (Ahmet YENİLMEZ)

17 TEMMUZ 2016 PAZAR

Saat 10.00 Aydıntepe Yer altı Şehrini ziyaret

Saat 11.00 Yaylaya Çıkış

- Halk oyunları gösterileri

- Sanatçılar

*Muhsin BAYBURTLU *Tuğçenur *Kenan KOMAN Sehlan BURAK

DEDE KORKUT KİMDİR?

Korkut Ata (Dede Korkut), Oğuz Türklerinin eski destanlarında yüceltip kutsallaştırılmış; bozkır hayatının geleneklerini ve törelerini çok iyi bilen, kabile teşkilatını koruyan yarı-efsanevi bir bilgedir ve Türkler’in en eski destanı olan Dede Korkut Kitabı’ndaki hikayelerin anlatıcısı ozandır.

Adı, tarihî kaynaklarda ve çeşitli Oğuz rivayetlerinde kimi zaman sadece “Korkut”, kimi zaman “Korkut Ata” olarak geçer; Batı Türkçesinde “Dede Korkut” olarak da anılır. Sirderya havzasında tespit edilmiş halk anlatıları onu bir baksı (Şaman) olarak tanıtırken yazılı kaynaklarda hükümdarlara vezirlik, müşavirlik yapmış bir Müslüman Türk velisiolarak tanıtılmıştır. Oğuzların İslâm’ı kabul edişlerinden önceki dönemlerin bir kâhini (kam, baksı) olduğu, İslâmlaşma sürecinde kültürel değişime paralel olarak bir evliya kimliğine büründüğü düşünülür.

Kazak ve Kırgız bahşılarının piri olarak da tanınmaktadır. Bir söylenceye göre Kırgız şamanlarına kopuz çalmayı ve türkü söylemeyi öğretmiştir

Halk rivayetlerine göre aydın, berrak gözlü dev kızından dünyaya gelen Dede Korkut'unhayatı hakkında tarihi kaynaklardaki bilgiler birbirindn farklıdır. Korkut Ata’dan bahsedilen en eski tarihî kaynak İlhanlı veziri Reşidüddin’in Câmiü’t tevârih’idir. Tabip Reşidüddin’in 1305 yılında bir heyetle yazdığı bu ünlü kitapta dört Oğuz hükümdarının çağdaşı olarak Korkut’tan bahsedilir. Bu esere göre Korkut, Bayat boyundan olup Kara Hoca’nın oğludur. 295 yıl yaşamıştır. Oğuz sülalesinin dokuzuncu hükümdarı İnal Sır Yavkuy zamanında ortaya çıkmış; onuncu hükümdar Kayı İnal Han’ın ve ondan sonraki üç Oğuz hükümdarının müşavirliğini yapmıştır.

Ebü’l-Hayr-ı Rûmî’nin kaleme aldığı ve Saru Saltuk’u konu alan Saltukname (1480)’ye göre Korkut Ata Osmanoğulları ile aynı soydandır. Eserin ikinci ve üçüncü cildinde Osmanoğulları’nın soyu İshak peygamberin oğlu Ays nesline dayandırılmakta ve Korkut Ata soyundan oldukları belirtilmektedir.

Tebrizli Bayatî Hasan b. Mahmûd’un eseri olan Câm-ı Cem-Âyin (1481) adlı Osmanlı silsilenamesine göre Korkut Ata, 28. Oğuz Hanı Kara Han tarafından Medine’ye gönderilmiş; İslam peygamberi ile tanıştıktan sonra Oğuzlar’a İslamiyet’i öğretmekle görevlendirilen Selman-ı Farisi ile birlikte dönmüştür. Aynı kaynakta onun Ürgenç Dede adlı bir oğlu olduğu kayıtlıdır.

15. yüzyılda kaleme alınan Velâyet-nâme-İ Hacı Bektâş-ı Velî’de Korkut Ata, Türk söylencelerinde Hanlar Han’ı olarak adı geçen Oğuz padişahı Bayındır Han ve onun beylerbeyi Kazan ile birlikte anılmıştır; bunların ölümüyle Oğuz cemaatinin dağıldığı söylenir.

Ebu'l Gazi Bahadır Han'ın 1659-1660 yıllarında yazdığı Şecere-i Terakime adlı eserine göre Korkut Ata, Kayı boyundandır, Abbasiler devrinde yaşamıştır ve Oğuz ilinde çok sayılan bir devlet müşaviridir.