Bişkek de Devri Alem

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

02 Kasım 2017, 10:51

Sonbaharın ihtişamlı olduğu kadar insanı duygulandıran manzarası eşliğinde Kırgızistan'daki belgesel çekimleri gerçekleştirdik.

Türk-Kırgız devletlerinin ortak kurduğu Manas Üniversitesi’nde İletişim Fakültesi Dekanı Prof Dr. Hamza Çakır Bey'i ziyaret ederek güne başladık. Üniversite kütüphanesine, “Zaferlerimiz” belgeselinden hediye ettik. Tarih bölümünden çok değerli akademisyenler Cengiz bey, Mustafa Bıyıklı ile Talas savaşları üzerine konuştuk. Cengiz bey, Kırgız tarihi ile ilgili yazdığı kitabı hediye etti.

Türkiye devletinin açtığı Kırgız Türk Anadolu Kız Meslek Lisesinde, Türk Dünyası elbiseleri defilesine katılıp okul müdüründen bilgi aldık.

Türkiye'nin Bişkek'de bulunan büyük elçiliğini ziyaret edip, eğitim ve basın müşavirinden bilgiler aldık. Büyükelçilik tarafından düzenlen Cumhuriyet bayramı resepsiyonuna katılarak yetkili ve yöneticilerden bilgiler aldık. Türkiye'nin Bişkek büyük elçisine Türk dünyası belgeselini hediye ettik.

MANAS ÜNİVERSİTESİ’NDE BELGESEL FİLM FESTİVALİ

Kırgızistan temaslarımızda en keyifli anlarımızdan birisi Manas üniversitesinde düzenlenen Türk Dünyası belgesel filim festivalinin gösterim ve ödül töreni oldu. Kurucuları arasında Avrasya Gazete Radyo ve Televizyon Yayıncıları Derneği’nin de yer aldığı Türk Dünyası Gazeteciler Federasyonu tarafından düzenlenen Türk Dünyası 2. Belgesel Film Festivali Ödül töreni ve Gala gösterimleri Türk-Kırgız Manas Üniversitesi İletişim Fakültesinde yapıldı. Festivali Devr-i Alem belgesel programı olarak Kırgızistan’ı da tanıtan bilgilerinde yer aldığı belgesel TV programı haline getirip, İktav, Belgesel Yayıncılık ve www.agrt.net olarak kültür hizmeti olarak Kırgızistan'da Devr-i Alem adı ile Ulusal ve Bölgesel TV kanallarına dağıtarak, kültür ve medeniyet tarihimize hizmet edeceğiz.

KANDAZOĞULLARI YAZI DİZİSİ 3

Kazgan Han, Çağatay Hanlığı’nın valilerinden biridir. Tarihteki önemi, Timur’u himayesine almasıdır. Kazgan Han Kandaz ailesinin bir üyesidir.

1350 yıllarında Türkistan ve Sogd diyarında hüküm süren Kazgan Han, Timur’un başarılarından etkilenerek onu yanına almış ve ordularının başına geçirmiştir. Timur, Kazgan Han’ın ordusunda yüzbaşıyken yaralanmış ve topal kalmıştır. Hasımları topallığından dolayı Aksak Timur lakabı ile anmışlardır. Kazgan Han ordusunda gösterdiği başarılardan dolayı kızı Olcay Türkan’ı Timur’la evlendirmiştir. Daha sonra düşmanları Kazgan Han’ı pusuya düşürerek öldürmüşlerdir. Timur da Hakan Kazgan’ı öldürtenlere savaş açarak hepsini ortadan kaldırmıştır.

Kandazlar bu vefa örneğini unutmamışlar ve yıllar sürecek olan Timur’un savaşlarında önemli görevler almış, ata binme ve okçuluk yeteneği ile Timur ordularının önemli bir kolu olmuşlardır.

Kandaz ailesi geniş bir ailedir ve neredeyse tüm coğrafyada görünmektedir. Biz bunun sebebini, Timur’un seferlerine bağlıyoruz. Timur, tüm Asya’yı almaya çalışırken, yanlarında olan Kandazlar, gittikleri bölgelerde kalarak yayılmayı gerçekleştirmişlerdir.

Savaşmak, savaştıkça ilerlemek ve her seferinde fethettiği yerde bir aile bırakmak Çepniler’in genel karakterinde zaten vardır. Timur’un seferlerinden sonra özellikle;

1-Malezya-Sri Lanka-Endonezya

2-Afganistan

3-İran

4-Horasan ve Anadolu topraklarında Kandazlar yoğun olarak görülmektedir.

Malezya, Srilanka ve Endonezya’da Anadolu topraklarından daha fazla Kandaz vardır. Hatta bu yörenin en ünlü çikolata üreticisi de Kandaz’dır ve markası Kandos’dur. Bu aileler bugün bile soyadları Kandaz olarak, saydığımız bölgelerde yaşanmaktadırlar.

Bu bölgeden bir kısım Kandaz Avustralya adasına geçmiş ve orada da Kandos (Kandos Orta Asya’daki ilk yerleşim birimimizin adıdır) adında bir kasaba kurmuşlardır. Bu kasaba 1805 yılında İbrahim adında bir Kandaz tarafından kurulmuştur.

Türk boylarınında yer aldığı, diğer göç dalgası ise; kuraklık, ekonomik ve siyasi nedenlerle olmuştur.

Bu göçler Hazar Gölü’nün kıyısında ve Horasan’da son bulmuştur. Burada her boy kendi adıyla anılırken diğer toplumlarca Horasan Türkleri olarak anılmaktadır.

İran’daki Kandaz etkinliğinin yüksek olduğunu, Kandaz-Kandez adında 2 şehir ve Kandez adında bir bölgenin mevcudiyeti ile anlıyoruz. Ayrıca Osmanlı arşivlerinden elde ettiğimiz bilgiye göre bölgede (Samara civarı) İran-Bağdat Kandazlığı adında bir beylikten bahsedilmektedir.

Her ne kadar tüm dünya üzerinde yoğun bir Kandaz dağılımı olsa da Horasan Kandazlar’ın ikinci ana yurdu olmuştur. Anadolu Kandazlarının tamamı buradan gelmiştir.

Kandaz araştırmalarının tamamında, Anadolu topraklarına 15. yüzyılın başlarında girdiğimiz belirtilmektedir.

Ancak bizim araştırmalarımız Kandazların Anadolu’ya girişinin 3 ayrı şekilde olduğu yönündedir.

1040-Dandankan Savaşı ve devamında 1071-Malazgirt Savaşı ile birlikte Anadolu topraklarına giren Kandazlar, Malatya-Maraş ve Kastamonu-Sinop bölgesine yerleşmişlerdir.