Dünyada ve Türkiye’de 2019 Nasıl Geçti

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

01 Ocak 2020, 10:43

Bir yılı daha geride bırakıyoruz.

Zaman su gibi akıp geçiyor.

Ömrümüzden koca bir yıl daha geçti.

Hem biz hem dünyamız bir yıl daha yaşlandı.

Ömrümüzden geçen 2019 yılının muhasebesini yapmalıyız.

Geçen yılı nasıl değerlendirdik.

Her bakımdan kârda mı yoksa zararda mıyız?

Geçen yıldan ders ve ibret alarak yeni yıla hazırlanmalıyız.

Yeniler güzel ve umuttur.

2020 yılı için yepyeni bir başlangıç yapmalıyız.

2019 YILININ UNUTULMAYAN OLAYLARI

2019'da Türkiye'de çok önemli gelişmeler yaşandı. 2019 yılı Barış Pınarı Harekatı, 31 Mart mahalli idareler seçimleri ve yapılan itirazlar, terörle mücadele için yapılan operasyonlar, S-400'lerin teslimatı, Diyarbakır annelerinin oturma eylemi gibi yaşananlarla tarihe geçti. 'Türkiye'de 2019'da neler yaşadık?' deyip senenin başına sarıp iyi kötü olanlara gelin birlikte bir göz gezdirelim.

31 Mart Mahalli İdareler Seçimi yapıldı

Mart ayının en önemli gelişmeleri arasında 31 Mart'ta yapılan Mahalli İdareler Seçimleri ilk sırayı aldı.

Türkiye, 5 yıl boyunca görev yapacak yerel yöneticileri seçmek için sandığa gitti. Seçimlerde kayıtlı 57 milyon 93 bin 410 seçmenden 43 milyon 651 bin 815'i oy kullandı. Seçime katılma oranı yüzde 83,99 olarak hesaplandı. Toplam oyların 1 milyon 395 bin 233'ü geçersiz sayıldı. Geçersiz oyların oranı yüzde 3,2 oldu.

AK Parti ve MHP'nin oluşturduğu Cumhur İttifakı yüzde 51,74 oy oranıyla yerel seçimi önde tamamladı. Seçimde, CHP ve İYİ Parti'den oluşan Millet İttifakı'nın oy oranı yüzde 37,64'te kaldı. Tüm belediyelerin yüzde 44,95'ini AK Parti, yüzde 30,25'ini CHP, yüzde 7,39'unu İYİ Parti, yüzde 6,80'ini MHP, yüzde 4,01'ini HDP aldı. Diğer partiler ise belediyelerin yüzde 6,60'ını kazandı. Belediye başkanlıklarının tümüne bakıldığında AK Parti 778, CHP 242, MHP 236, HDP 68, İYİ Parti 22, diğer partiler de 42 belediyede seçimi birinci tamamladı.

Seçim sürecinde liderlerin düzenlediği mitingler ve partilerin seçim kampanyaları Mart ayının önemli gündem maddelerinden biri oldu.

31 MART SEÇİMLERİNE İTİRAZLAR

Nisan ayına, 31 Mart'taki mahalli seçimlerin sonuçları, bunlara yapılan itirazlar ve görev değişiklikleri damgasını vurdu.

31 Mart Mahalli İdareler Genel Seçimleri'nin resmi olmayan sonuçlarına göre, İstanbul'da Ekrem İmamoğlu, Ankara'da Mansur Yavaş, İzmir'de Tunç Soyer seçimleri kazandı. CHP'nin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan Adayı İmamoğlu, mazbatasını 17 Nisan'da aldı ancak oy sayım döküm işlemlerine ilişkin tartışmalar ay boyunca devam etti.

CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu, Çubuk ilçesinde Şehit Sözleşmeli Piyade Er Yener Kırıkcı'nın cenaze namazının ardından bir grup tarafından protesto edilerek saldırıya uğradı.

Pençe Harekâtı başlatıldı

Mayıs ayında ülke gündeminin ilk sıralarında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimlerinin yenilenmesi yer aldı.

YSK, 6 Mayıs'ta, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminin iptaline ve seçimin 23 Haziran'da yenilenmesine karar verdi. AK Parti'nin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminin iptali ve yenilenmesi talebini oy çokluğuyla kabul eden kurul, CHP ve İYİ Parti'nin İstanbul'daki ilçe seçimleri ile 24 Haziran Cumhurbaşkanı ve 27. Dönem Milletvekili Genel seçiminin iptali istemini reddetti.

Milli Savunma Bakanlığınca 27 Mayıs'ta, Irak'ın kuzeyindeki Hakurk'ta teröristlerin yuvalandıkları bölgeye yönelik Pençe Harekatı başlatıldı.

Yargı Reformu Strateji Belgesi, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından 30 Mayıs'ta açıklandı.

İSTANBUL SEÇİMLERİNİ EKREM İMAMOĞLU KAZANDI

Ankara 17. Ağır Ceza Mahkemesi, FETÖ'nün darbe girişimi sırasında Genelkurmay Başkanlığı’ndaki eylemlere ilişkin sözde "yurtta sulh konseyi" üyelerinin de yargılandığı 224 sanıklı Genelkurmay "çatı" davasında, eski Hava Kuvvetleri Komutanı ve Yüksek Askeri Şura üyesi, eski Orgeneral Akın Öztürk'ün de arasında bulunduğu 17 sanığı 141'er kez ağırlaştırılmış müebbete mahkum etti.

23 Haziran'da yapılan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimini, oyların yüzde 54,21'ini alan Millet İttifakı adayı CHP'li Ekrem İmamoğlu kazandı.

S-400'LERİN TESLİMATI

Türkiye'nin Rusya'dan satın aldığı ve teslimatı 12 Temmuz'da yapılmaya başlanan S-400 Uzun Menzilli Bölge Hava ve Füze Savunma Sistemi'nin birinci grup malzemelerinin Mürted Hava Meydanı'na intikali tamamlandı.

Diyarbakır anneleri oturma eylemi başlattı

Diyarbakır'da iki gündür haber alamadığı 21 yaşındaki oğlunun HDP'lilerce dağa kaçırıldığını iddia eden 70 yaşındaki Hacire Akar, camını kırdığı partinin Diyarbakır İl Başkanlığı önünde oturma eylemi başlattı. Diyarbakır'da, çocuklarının dağa kaçırılmasından HDP'yi sorumlu tutarak partinin İl Başkanlığı binası önüne gelen anneler Fevziye Çetinkaya, Remziye Akkoyun ve Ayşegül Biçer, oturma eylemi başlattı.

İSTANBUL 5,8'LİK DEPREMLE SARSILDI

MİLGEM Projesi kapsamında üretilen 4'üncü ve son Ada sınıfı korvet gemisi TCG Kınalıada (F-514), törenle Deniz Kuvvetlerine teslim edildi.

İstanbul genelinde hissedilen deprem meydana geldi. AFAD, İstanbul'daki depremin büyüklüğünü 5,8 olarak açıkladı.

BARIŞ PINARI HAREKATI BAŞLADI

Ekim ayına Türkiye'nin güney sınırında oluşturulmaya çalışılan terör koridorunu yok etmek, bölgeye barış ve huzur getirmek amacıyla 9 Ekim'de başlatılan Barış Pınarı Harekatı damgasını vurdu.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence'in 17 Ekim'de baş başa, iki ülke yetkililerinin heyetler arası görüşmelerinin ardından, 13 maddelik "Kuzeydoğu Suriye'ye İlişkin Türkiye-ABD Ortak Açıklaması" kamuoyuyla paylaşıldı.

Erdoğan ile Trump bir araya geldi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 13 Kasım'da, Beyaz Saray'da ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya geldi. Barış Pınarı Harekatı'ndan sonra gerçekleşen ilk yüz yüze görüşmenin ardından Erdoğan, Türk-Amerikan ilişkilerinin güçlü ve sağlıklı bir zeminde ilerletilmesi, iş birliğinin derinleştirilmesi konularında Trump ile hemfikir olduklarını dile getirdi.

Erdoğan, Trump'ın kendisine hitaben yazdığı, YPG/PKK'nın elebaşlarından Mazlum Kobani kod adlı teröristle ilgili ifadeler içeren mektubunu ABD Başkanı'na iade ettiğini belirterek, "Ferhat Abdi Şahin denilen bu teröristin Amerika gibi bir ülkenin başkanı tarafından muhatap alınmasını üzüntüyle tabii ki karşıladım" dedi.

Türkiye ile Rusya arasındaki Soçi Mutabakatı çerçevesinde, 1 Kasım'da Türk ve Rus askeri unsurları Fırat'ın doğusunda ilk ortak kara devriyesini gerçekleştirdi.

TANAP Avrupa'ya bağlandı

Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesinin (TANAP) Avrupa bağlantısı, 30 Kasım'da, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in katılımıyla İpsala'da düzenlenen törenle açıldı.

Türk Silahlı Kuvvetlerinin 25. Genelkurmay Başkanı Emekli Orgeneral Yaşar Büyükanıt, 21 Kasım'da solunum ve kalp yetmezliği nedeniyle İstanbul'da 79 yaşında vefat etti.

SUUDİ ARABİSTAN VE KAŞIKÇI CİNAYETİ

7 Şubat tarihinde Birleşmiş Milletler (BM), Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinin, Suudi Arabistan yetkilileri tarafından planlandığını ve Suudi Arabistan'ın Türkiye'nin cinayeti aydınlatma çabalarını ciddi bir şekilde baltaladığını kaydetti. Bundan bir ay sonra 7 Mart'ta İsviçre'nin Cenevre kentinde İnsan Hakları Konseyinin 40. oturumunda, 28 AB üyesinin dahil olduğu 36 ülke, Kaşıkçı cinayetini 'en sert' şekilde kınadı ve sorumlulardan hesap sorulması çağrısında bulundu.

ABD Başkanı Donald Trump'ın üzerinde Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman ile ilişkileri gözden geçirme, kınama ve yaptırım uygulama baskısı artarken 4 Haziran'da ABD yönetiminin, Kaşıkçı cinayetinin hemen ardından bazı Amerikan firmalarına Suudi Arabistan'la hassas nükleer bilgileri paylaşma izni verdiği ortaya çıktı.

19 Haziran'da BM Yargısız ve Keyfi İnfazlar Özel Raportörü Agnes Callamard, Kaşıkçı cinayetine ilişkin hazırladığı raporunda, "Kaşıkçı, uluslararası hukuka göre Suudi Arabistan'ın sorumlu olduğu, kasten ve taammüden gerçekleşen bir yargısız infazın kurbanı oldu." ifadelerini kullandı.

26 Eylül tarihinde Suudi Arabistan Veliaht Prensi Selman Kaşıkçı'nın 2 Ekim 2018'de Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğunda vahşice katledilmesinin sorumluluğunu üstlendi.

YENİ ZELANDA'DA GERÇEKLEŞEN CAMİ SALDIRISI

15 Mart'ta Yeni Zelanda'nın Christchurch kentindeki iki camiye, cuma namazı sırasında düzenlenen silahlı terör saldırısında 51 kişi öldü, 49 kişi yaralandı. Yeni Zelanda halkının ve hükümetinin bu olay karşısındaki tutumu ve sergilenen tavırlar tüm dünyanın gündeminde yer buldu.

22 Mart'ta yani saldırının ardından gelen ilk cuma günü, öğle vakti okunan ezan, devlet kurumları Radyo Yeni Zelanda (RNZ) ve Yeni Zelanda Televizyonu (TVNZ) aracılığıyla canlı yayınlandı. Bunun yanı sıra parlamentoda da Kur'an okundu. Farklı yerlerdeki camilerde Yeni Zelandalıların Müslümanların ibadetlerini huzurla yapabilmeleri için nöbet tuttukları görüldü. Ülkede yarı otomatik silahlar yasaklandı ve yas ilan edildi. Katliam görüntülerini paylaşanlara hapis cezası verildi.

ABD-ÇİN TİCARET SAVAŞI VE UYGURLARIN DURUMU

Çin ve ABD arasındaki bilek güreşi 2019'da da devam etti. 5 Mayıs'ta ABD Başkanı Donald Trump, 200 milyar dolarlık Çin ürününe uygulanan yüzde 10'luk gümrük vergisi oranının yüzde 25'e çıkarılacağını açıkladı. 13 Mayıs'ta Çin, 60 milyar dolar tutarındaki ABD menşeli ürünlere gümrük tarifesini yüzde 5 ila 25 artırdığını bildirdi. 20 Mayıs'ta Google, Çinli teknoloji devi Huawei'in ABD hükümeti tarafından kara listeye alınmasının ardından, Huawei kullanıcılarının Android işletim sistemine olan erişimini askıya aldı.

1 Ağustos'ta ABD, ticaret savaşı içinde olduğu Çin ürünlerine 1 Eylül'den geçerli olmak üzere yüzde 10 ek vergi koydu. 23 Ağustos'ta ABD, Çin'in Amerikan ürünlerine getirdiği ek gümrük vergilerine misilleme olarak, bu ülkeye yönelik gümrük vergilerini yüzde 5 artırdı.

Kasım ayına gelindiğinde ise taraflar karşılıklı yumuşama sinyalleri gösterdi ve Aralık ayında görüşmeler yeniden başladı. Önce 13 Aralık'ta ticaret savaşını sonlandıracak olan ön anlaşma duyuruldu, ardından müzakerelerde ilk aşamanın tamamlandığı açıklandı.