İpek yolunun son noktası Çin Hududundayız

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

05 Mayıs 2017, 10:56

Tarihi ipek yolunu yeniden gündeme getirecek ve bir kültür yolu haline getirecek modern ipek yolu turu programı çerçevesinde Kırgızistan'daki belgesel çekimi ve araştırmalarımız sürüyor.

3 Mayıs 2017 günü Kırgızistan'ın kadim ipek yolu üzerinde olan, Tanrı Dağları’nın zirvesindeki Narin’den yola çıktık. Narinde kendisi gibi narin. Adeta kartal yuvasını andırıyor. Çu ırmağı üzerindeki şehir sakin ve sessiz. Çu ırmağı vadisinden geçerek adını Koçkor adlı bir Allah dostu Horasan ereninden alan Koçkor bölgesi geniş ve güzel bir şehir.

Tanrı dağları arasından kıvrım kıvrım yollar, ipek yolu güzergahını takip ediyor. Adım adım Çin sınırına yaklaşıyoruz. Çin sınırına yaklaşırken Çin zulmü altındaki doğu Türkistan hatırıma geliyor.

Tanrı Dağları’nın hemen arkası doğu Türkistan'ın kadim ve kültür başkenti Kaşgar. Keşke yolumuz Kaşgar'a kadar gidebilse. Kaşgar'a 2 saatlik mesafedeyiz. Kadim ipek yolunun en önemli merkezi Kaşgar ancak bizim turumuz Çin hududunda sona erecek.

Biz Tanrı Dağları arasında kadim ipek yolu üzerindeki birer tabloyu andıran yaylalar, yurt ve obalardan geçerken sizleri daha önce bu köşede yer alan Doğu Türkistan Gezi notları yazımla baş başa bırakıyorum.

DOĞU TÜRKİSTAN GEZİ NOTLARI

27 Ağustos ve 5 Eylül 2012 tarihleri arasında Çin’in başkenti Pekin ve Doğu Türkistan’ın tarih ve kültür şehirlerine ziyaret gerçekleştirdik. .Çin’e bu benim ikinci kez gidişimdi. Çin’e yaptığımız ilk ziyaret 2006 yılının Nisan ayında gerçekleşmiş, 12 gün Çin’in doğusundaki Pekin’den yola çıkarak Şangay, Şian, Guanzo, Şenzen ve Hong Kong’u gezerek belgesel çekimleri yapmıştık.

Doğu Türkistan’ın başkenti Urumçi’den yola çıkıp Turfan, Taklamakan Çölü içerisindeki Hotan, kültür merkezi Yarkent, Pamir ve Tanrı Dağları eteğindeki ilk Müslüman Türk devleti olan Karahanlılar’ın kurulduğu Kaşgar’ı adım adım gezerek Devri- Alem belgesel programı olarak tarihe not düşüp zamana noterlik yaptık.

Doğu Türkistan illeri ve Çin’in başkenti Pekin ile ilgili geniş çaplı bir yazı serisini önümüzdeki günlerde sizlerle ayrıntılı olarak paylaşacağız. Ancak bugün özetle Doğu Türkistan ve Çin gezimiz ile ilgili özet bilgileri sizinle paylaşmak istiyorum.

Doğu Türkistan ve İpek Yolu kültür coğrafyamızın önemli bir parçası. En büyük hayalim İpek Yolu güzergahını baştan başa gezmek. Çin’den başlayan ve İstanbul’da sona eren İpek Yolu’nu gezip belgesel çekmeye bir ömür yetmez. Ama parça parça da olsa biz İpek Yolu’nu gezerek belgesel çekmeye çalışıyoruz.Bu kapsamda Pakistan, Afganistan, Türkmenistan, Özbekistan, Kırgızistan, Doğu Türkistan, Moğolistan ve Çin’de belgesel çekimleri yaptık.

Japonların 80’li yıllarda çektiği ve TRT’de siyah-beyaz olarak yayınlanan ünlü İpek Yolu belgeseli, gönüllerimize taht kurmuştu. Benimde belgeselci olmama İpek Yolu belgeseli yön göstermiş ve teşvik etmişti.Doğu Türkistan’ı hep kitaplarda okuduk, Çin işkencesini basından takip ettik.

DOĞU TÜRKİSTAN HAYALİM GERÇEK OLDU

Doğu Türkistan’a gitmek bizim için sadece hayaldi. Hayallerimiz nihayet gerçek oldu. Bir grup dostun organize ettiği özel Doğu Türkistan coğrafyası ve İpek Yolu turuna bizleri de davet ettiler. 27 Ağustos 2012 gece saat 01.00’de Çin Havayollarına ait uçakla İstanbul’dan Doğu Türkistan’ın başkenti Urumçi’ye uçtuk. 27 ağustos günü öğle saatlerinde Urumçi’ye indik. Ve Türkiye ile Çin arasındaki zaman farkı ortalama 6 saat. Türkiye’den Çin 6 saat ilerde. Türkiye ile Çin arasındaki uçuş yaklaşık 10 saat. Hiç durmadan 10 saat uçak yolculuğu yapmak hem sıkıcı hem de biraz ürkütücü ve korkutucu. Ama yolculuk, kültür ve medeniyet coğrafyamız, gönüller diyarımız Doğu Türkistan’a olunca vız geliyor. 10 gün süren Doğu Türkistan ve Çin gezimizin ana hatlarını sizlerle özetle paylaşmak istiyorum. Yazının tamamını http://www.agrt.net/haber-dogu-turkistanda-devr-i-alem.html adresinden okuyabilirsiniz.