Kayseri ve Nevşehir’de Devri Alem

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

20 Şubat 2016, 04:14

Şair Necip Fazıl Kısakürk güzel bir şiiri var. Der ki, “Zaman, korkunç daire; ilk ve son nokta nerde? Bazı geriden gelen, yüzbin devir ilerde!” Evet, gerçekten de zaman dünyada en değerli şeydir. Bu nedenle zamanımızı iyi değerlendirmek, her anı dolu dolu yaşamak gerekiyor.

40 yıldır dünyanın dört bir yanında kültür ve medeniyet tarihimiz ile ilgili araştırmalar yaparak Devri Alem programı ile gelecek kuşaklara aktarıyoruz. Türkiye’nin de birçok yerinde bugüne kadar çekimler gerçekleştirdik. Geçtiğimiz gün yine araştırma ve belgesel çalışması yapmak üzere oğlum Emirhan Kahraman ile birlikte muhteşem sanat harikası mimarlık eserleri ile tanınan Mimar Sinan’ın doğum yeri Kayseri Ağırnas’a doğru dola çıktık.

Mimar Sinan ile ilgili doğduğu yerde araştırmalar yaparak Mimar Sinan Belgeseli’nin ilk çekimlerini gerçekleştirdik. Kayseri’de ilk durağımız Ağırnas oldu. Melikgazi Belediyesi Basın Müdürü Ayhan beyin yakın ilgisi ve sanat tarihçisi Gürcan beyin rehberliğinde Ağırnas’ı gezerek Mimar Sinan’ın dünyaya geldiği evde belgesel çektik.

Ağırnas tam bir açık hava müzesi gibi. Ayhan beyin, Erciyes Dağı eteğindeki Kıranarkası köyünde 60 bin kitabın yer aldığı özel kütüphanesinin ilk belgeselini çeken gazeteci olduk. Kayseri’nin karla süslü Erciyes dağı muhteşem bir tabloyu andırıyor. Buradaki güzel manzara göz ve gönlümüzü okşuyor. Kayseri’yi ve Mimar Sinan’ın hayata geldiği Ağırnas’ı sevmek için tanımak gerek. Sizleri de Kayseri’yi gezmeye davet ediyorum.

NEVŞEHİR’DE DEVRİ ALEM

Kayseri’de belgesel çekimlerimizi tamamladıktan sonra Türkiye Gazeteciler Federasyonu’nun 50. Başkanlar Konseyi Toplantısı’na katılmak üzere Nevşehir’e geldim.

Osmanlı’da Lale Devri döneminin önemli devlet adamlarından damat İbrahim Paşa ile Hacı Bayram Veli hazretlerinin memleketi olan Nevşehir, Ürgüp, Göreme ve diğer bölgeleri ile kültür başkentlerimiz arasında yer almaktadır.

NEVŞEHİR VALİSİ MEHMET CEYLAN’I ZİYARET ETTİK

Nevşehir’de hem Türkiye Gazeteciler Federasyonu’nun toplantılarına katılıyor ve ziyaretler gerçekleştiriyoruz. Nevşehir Valisi Sayın Mehmet Ceylan’ı makamında ziyaret ettik. Kendisine Devri Alem Belgesel programlarının dvd setini hediye ederek, bir süre sohbet gerçekleştirdik.

Vali bey ile yaptığımız sohbetin ardından Üçhisar ve Göreme Belediye Başkanları’nı gazeteci Levent Altun ile ziyaret ederek sohbet ettik. Devri Alem Belgesel programı olarak belediye başkanları ile söyleşiler yaptık.

NEVŞEHİR’İN 5 BİN YILLIK TARİHİ GEÇMİŞİ

5 bin senelik tarihi bir geçmişe sahip Nevşehir’in kültür ve medeniyet tarihimizde önemli bir yeri var. Nevşehir’le ilgili farklı kaynaklardan derlediğimiz tarihi bilgiyi sizlerle paylaşarak makaleme son vermek istiyorum. Bölgenin ilk sakinleri Hititler olup, bu bölgeye “Nissa” ismini verdiler. Hititlerden sonra Frigler ve Lidyalılar bölgeye hâkim oldu.

Kapadokya’ya Asurlular “Katputuka” ismini verdiler. M.Ö. 6. asırda Persler bu bölgeyi ele geçirdiler ve M.Ö. 4. asırda Makedonya Kralı Pers (İran) Devletini ortadan kaldırarak Anadolu ve İran’ı Makedonya Krallığına kattı. Makedonya Kralı İskender’in ölümü ve Makedonya İmparatorluğunun dağılışı üzerine bu bölge Kapadokya Krallığının eline geçti. Roma İmparatorluğu Kapadokya Krallığını ilhak edince bu bölge de Roma İmparatorluğunun eline geçti. M.S. 395 yılında Roma İmparatorluğunun bölünmesi üzerine Anadolu’nun diğer bölgeleri gibi Doğu Roma (Bizans) payına düştü.

İslâm orduları “Niğde-Aksaray-Kayseri” üçgeni içinde kalan bu bölgeyi 8. asırda fethederek 300 sene hâkim oldular, İslâm Devleti, iç isyan ve bölücü faaliyetlerle zayıflayınca bölge tekrar Bizans’ın eline geçti.

1071 Malazgirt Zaferinden sonra Anadolu Fâtihi Kutalmışoğlu Süleyman Şah, bütün Anadolu gibi bu bölgeyi de fethetti. Türkler bu köye “Muşkara” ismini verdiler. Selçuklu Devletinin yıkılışından sonra İlhanlılar 14. asır ortalarında da Eratnaoğulları ve Karamanoğulları bölgeye hâkim oldular. On dördüncü asrın sonlarında Nevşehir ve civarı Osmanlı Devletinin hâkimiyeti altına girdi. Bu esnada “Muşkara” köyü 10-12 hanelik bir yerleşim merkeziydi.

Lâle devrinin sadrazamı (1718-1730) Nevşehirli Damat İbrahim Paşa “Muşkara” köyünü genişleterek imar etti. Yeni kurulan şehre “Yeni şehir” manasına gelen “Nevşehir” ismi verildi ve bir kaza olarak Niğde Sancağına bağlandı. Cumhuriyet devrinde Niğde iline bağlı iken, 20.7.1954 tarihinde 6429 sayılı kânunla il hâline geldi. O günden beri İç Anadolu bölgemizin şirin bir ilidir.

Evet, Nevşehir ve Kayseri’de yaptığımız çalışmaları sizlerle paylaştık. İki ilinde kültür ve medeniyet tarihimizde önemli bir yeri var. Kayseri Ağırnas’ta dünyaya gelen Mimar Sinan’ın Gebze’de eserleri bulunuyor. Gebze merkezde bulunan Mustafa Paşa Cami Külliyesi Mimar Sinan’ın güzel eserlerinden bir tanesi. Tarihimize, kültürümüze sahip çıkmalı ve gelecek kuşaklara aktarmalıyız. Bizler belgesel çalışmalarımıza devam ederken, sizleri de Kayseri ve Nevşehir’e bekliyoruz.