Yunanistan’ın başkenti Atina’daki İslam Sanatları Müzesi'nin ziyarete açılışının 10’uncu yılı, düzenlenen bir faaliyet ile kutlandı. Şimdiye kadar 100 binden çok şahıs vasıtası ile gezilen Atina İslam Sanatları Müzesi, konusunda dünyanın en çok çok ilk on müze içinde yer alıyor. Müze, İslam coğrafyasının 7 ila 19. yüzyıllarına ilişkin 8 bin nadide yapıta ev sahipliği yapıyor.

“ATİNA İSLAM SANATLARI MÜZESİ ZOR GÜNLER GEÇİRİYOR”

Atina’da düzenlenen 2004 Olimpiyat Oyunları öncesi bir kültür hediyesi şekilde şehre kazandırılan İslam Sanatları Müzesi’nin ziyarete açılışının 10’uncu yılı, düzenlenen bir faaliyet ile kutlandı. Aralarında Benaki Müzeleri Başkanı Emilia Geroulanou’nun da yer aldığı programda bir konuşma oluşturan İslam Sanatları Müzesi Müdürü Angelos Delivorias, “Benaki Müzesi, kurucusuna (Antonis Benaki) karşı bir görevini daha yerine getirdi. Burada sergilenen değerli parçaların yüzde 100’üne yakını, kendi bilgisi, tadı ve kendi üniformasıdır.” dedi. Delivorias, şöyle konuştu: “Benaki Müzesi, Yunanistan bu şeklinde zor günler geçiriyor. Ancak bu çabadan vazgeçmiyoruz. Bu zor günleri de atlatacağız. Etrafımızda bize takat verici kişiler var. İslam Sanatları Müzesi sorumluları Mina Moraitou, Ana Balyan, yenileme ekibi, güvenlik elemanları ve bilhassa siz dostlarımız. Hepinize kalpten çok çok teşekkür ediyorum.” “Kültür, insanlığın birlikte mirası ve dilidir. Kültür vasıtasıyla, renk ve din ayırımı yapmaksızın birbirimizle buluşuyoruz.” ifadelerini kullanan İslam Sanatları Müzesi Müdürü Angelos Delivorias, “Gelecekte İslam Sanatları Müzesi, daha çok takdir edilecek ve genç nesiller daha çok ilgileneceklerdir.” dedi.

“RESMÎ MÜZECİLİK POLİTİKASI İLGİSİZ”

İslam Sanatları Müzesi sorumlusu Mina Moraitou ise “10 sene evvela Dr. Ana Balyan ile birlikte, Antoni Benaki ve başka bağışçıların bu değerli koleksiyonunu değerlendirme sürecine başladık. Bizimkilerden farklı, birileri ortak, birileri yakın ve ya ırak bulunan bu değerli eserleri bir merkezde toplayarak, bu kültüre alaka duyan, ilham piyasa ve Doğu’yu merak eden modern sanatçılara da gösterme fırsatı sunuyoruz.” dedi. Müzede herkese hitap eden Yunan ve yabancı yazarlar, araştırmacılar ve akademisyenler ile söyleşiler, sergi günleri, müzik akşamları, alaka gören masal buluşmaları ve rehberlik etkinlikleri düzenlendiğini belirten Moraitou, “Ziyaretleriniz bizi çok çok mesut ediyor.Umarım bir 10 sene daha bu müze devam eder. Burada Balkanlar, Doğu Avrupa ve Avrupa’daki en nadide koleksiyonun yer aldığı kesin. Bunu her sene düzenlenen uluslararası fuar ve sergilerden de biliyoruz. Bu çaba, bilimsel bir anlayışla devam ediyor.” biçiminde konuştu. Mina Moraitou, “Resmî müzecilik politikası bu çabayı kucaklamadığı bu şeklinde cesaretlendirmiyor da…” eleştirisinde bulundu.

NADİDE İSLAM ESERLERİ MÜZESİ GİBİ…

Atina’da bulunan İslam Sanatları Müzesi, 7.yy’dan 19.yy’la kadar muhtelif tarihlerde imal edilmiş 8 bin yapıta ev sahipliği yapıyor. Yunanistan’dan çok çok yurtdışında tanınan müze, Atina’da ülkenin sembolü Akropolis’i cepheden gören 5 katlı neo-klasik bir binada Temmuz 2004’ten buyana hizmet veriyor. Müze, Benaki Müzelerinin kurucusu Antonis Benaki’nin 20. asrın derhal başlarında Mısır’da toplamaya başladığı nadide koleksiyondan oluşuyor. Bazılarına yalnızca bu müzede rastlanan birbirinden değerli koleksiyon, İslamiyet’in ilk dönemlerinden Osmanlı’nın son zamanına kadar bulunan süre dilimini kapsıyor. Hindistan, İran, Mezopotamya, Anadolu, Orta Doğu, Arap Yarımadası, Mısır, Kuzey Afrika, Sicilya, İspanya bu şeklinde geniş bir coğrafyadan birleşen eserlerden oluşan müze, 10 yıllık süreçte bağışlanan yenileri itibarıyla zenginleşmesini sürdürdü. Bu manada dünyadaki en çok çok ilk on müze içinde yer alıyor. Atina İslam Sanatları Müzesi’nde seramik, mücevherat, madeni sanatı, altın işçiliği, ahşap oymacılığı, çoğunluğu İznik ve Kütahya işi çini ve porselenler, cam objeler, sedef işlemeler, İran halıları, Osmanlı devri Bursa ve İstanbul ipek dokumacılığı örneği kumaşlar, altından oluşmuş gündelik eşyalar ile bayan takıları, ayrıcalıklı desenlerle süslenmiş kılıç, kalkan ve ateşli silahlar, yazma Kur’an-ı Kerim’ler bu şeklinde ince el işçiliğinin seyrek eserleri sergileniyor. Bu eserlerden birisi Hicri 729’da (1328) Ahmet b. es-Serrac vasıtası ile imal edilmiş ve ‘usturlab’ta doruk şekilde kabul edilen alet, dünyada yalnızca Benaki Müzesi’nin Atina İslam Sanatları Müzesi’nde bulunuyor. Yine 16. yy zamanına ilişkin ve 2. Beyazıt tuğrası taşıyan altın kaplamalı tas, Peygamberimiz’e (s.a.s.) ilişkin mermer ayak izi, Kâbe’nin resmedildiği çini tablo, ağaç oymacılığıyla yapılan ve sanat kıymeti bulunan kapının bir parçası Atina İslam Sanatları Müzesi’nde, başka parçası ise Louvre Müzesi'nde yer alıyor. 1550 yılına ilişkin İznik işi porselenin bir parçası Kudüs Camii'nde, Kanuni Sultan Süleyman'ın camiyi onarım ettirdiği dönemden kalan başka parçası ise gene Atina İslam Sanatları Müzesi’nde bulunyor. Dünya çapında İslam sanatları hakkında yapılan mühim sergi ve fuarlarda Atina İslam Sanatları Müzesi’nden onlarca yapıt sergileniyor. 

30 BİN ÖĞRENCİ ZİYARET ETTİ

Müze, Atina Merkezinden yürüme mesafesinde olmasına karşın şimdiye kadar yeterli merakı bir türlü göremedi. 10 yıllık geçmişinde 100 bin şahıs vasıtası ile ziyaret edilen müzenin sadık bir ziyaretçi kitlesi var. Ancak geniş kamu kitlesine ulaşılmış değil. Herkese hitap eden etkinlikler düzenlenmesine karşın beklenen ziyaretçi sayısına ulaşılamamasında, İslam sanatının ortalama vatandaşın düşüncesinde hak ettiği yer ile tanımı bulamamasının tesirli yer aldığı belirtiliyor. Bunun için pedagojik çalışmalar yapılması gerektiği vurgulanıyor. Atina İslam Sanatları Müzesi, en mühim hedeflerinden birisini 10 yıllık faaliyeti boyunca ulaşmayı başardı. Şimdiye kadar müze, aralarında çok çok kültürlü okulların da yer aldığı 30 bin talebe vasıtası ile ziyaret edildi. Öğrenciler hem İslam sanatını görme, hem de rehberler ve ilgili etkinlikler itibarıyla dün ve bugüne dair yeni şeyler öğrenme fırsatı buldu. Müzenin, İslam coğrafyasının tüm bölgelerini içeren 7’inci ve 19’uncu yüzyılları arasını kapsayan 11 asırlık objeleri içermesine rağmen, aralarında Türkiye’nin de yer aldığı Atina’daki Müslüman yurt temsilcilerinin İslam Sanatları Müzesi’ne yeterli merakı göstermedikleri belirtiliyor. Müzede yer piyasa koleksiyona dair detaylı bilginin yer aldığı “Benaki Müzesi İslam Sanatları Müzesi” adıyla bir de kılavuz kitap yayınlandı. NEOKLASİK 5 KATLI MÜZE Benaki Müzesi İslam Sanatları Müzesi, 28 Temmuz 2004 tarihinde zamanın başbakanı Kostas Karamanlis vasıtası ile ziyarete açıldı. İslam tarihinin dört ayrıcalıklı devrinde imal edilen 8 bin sanat eseri, müzenin dört ayrıcalıklı katında sergileniyor. Ziyaretçiler, İslam kültürünün geçirdiği etapları görebiliyor. Müzenin teras katında ise Akropolis manzaralı kafeterya hizmet veriyor. İslam Sanatları Müzesi, Atina’nın arkeolojik kalıntıları ile meşhur Keramikos (Monastiraki) semtindeki ‘Agion Asomaton 22’ numarada bulunuyor. Müze; perşembe, cuma, cumartesi ve pazar günleri 09:00-17:00 saatlerinde ziyaret edilebiliyor.

Kaynak: CIHAN