Kıtlık yeniden kapıda

29 Eylül 2012, 16:24

Değerli okuyucular, 2008 benzeri bir küresel gıda krizi yeniden yaşanabilir. ABD'de son 50 yılın en kötü kuraklığı yaşanırken, diğer büyük üreticilerden de kötü sinyaller geliyor. Gıda arzında yaşanacak sıkıntı, enflasyonist baskı oluştururken, pek çok ülkede sosyal sıkıntılara neden olacak. 2008'deki gıda krizi sırasında pirinç ve buğdaydaki arz sıkıntısı nedeniyle artan fiyatlar yüzünden 30 ülkede gösteriler ve yağmalama olayları yaşanmıştı.

ABD, Rusya, Kazakistan gibi büyük tarımsal emtia üreticilerinde yaşanan kuraklık, hasat tahminlerini çift basamaklı rakamlarla aşağıya çekiyorlar. ABD'de son 50 yılın en kötü kuraklığı yaşanıyor ve hasada ilişkin tahmini rakamlar sürekli geriliyor. Çoğu tarımsal emtiada tahmini hasadın 2003'ten bu yana en düşük seviyeye indi, stratejik bir tarımsal ürün olan mısırda ise hasadın 1995 yılından bu yana en düşük seviyeye inmesi bekleniyor.

ABD'nin yanı sıra Rusya'nın buğday hasadının da geçen yıllara göre oldukça düşük olacağı, 2010 yılında 41.5 milyon ton olan hasadın 40.5 milyon ton seviyesine inebileceği belirtiliyor. Rusya hükümeti 2010'da olduğu gibi tahıl ihracatına yasak getireceği yolundaki haberleri ise yalanladı.

Büyük üreticilerin alacağı korumacı önlemlerin, sosyal huzursuzluk ve Arap Baharı gibi olaylar yaşayan ve büyük bir ithalatçı olan Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesindeki ülkelerde gıda fiyatların artmasına bağlı olarak olayların artmasına neden olacağı belirtiliyor. Örneğin dünyanın en büyük buğday ithalatçısı Mısır'ın ithalata yönelik koruma önlemlerinden çok etkileneceği savunuluyor.

Dünyanın iki büyük tahıl ihracatçısı ABD ve Rusya'nın yanısıra diğer üreticilerden de iyi haberler gelmiyor. Fransa merkezli Strategie Grains de, Avrupa Birliği'nin mısır üretiminin geçen yıla göre yüzde 13 azalarak, 58.1 milyon ton olacağını açıkladı. Tahıl üretiminin ise, özellikle Fransa ve Almanya'daki verimin yüksek olması nedeniyle 2011'e göre yüzde 3'lük düşüş ile 125.3 milyon ton olacağı belirtildi. Strategie Grains, dünya buğday piyasalarında fiyatlar için genel görünümün orta vadede yukarı doğru olduğunu, özellikle AB piyasalarında tüm ürünlerde fiyatların yükseleceğini vurguladı.

Sorunların katlanarak büyümesi ihtimali kaygı yaratıyor. Dünyanın en kalabalık ülkelerinden Hindistan'da muson yağmurlarının ortalamanın altına düşmesi de bu ülkedeki tarımsal üretimi etkiliyor. Ülkede kuraklık nedeniyle mahsul alımında önemli düşüşler yaşanacak. Kendi gıda ihtiyacını kendisi karşılayabilen ülkelerden biri olan Hindistan'ın, gıda ithalatını artırması gıda fiyatlarını daha da yükseltebilecek.

Birleşmiş Milletler Gıda Örgütü, Hindistan'daki pirinç üretiminin 7.8 milyon ton azalarak 724.5 milyon tona düşmesini bekliyor. Arjantin ve Brezilya'daki kuraklık da daha düşük hasat tahminlerine neden oluyor.

Çin ve Hindistan haricindeki küresel buğday üretimi tahmininin, ABD Tarım Bakanlığı'nın öngörüsü olan 665 milyon tonun da altında olduğu ve bunun da 2007-08 döneminden bu yana en düşük üretim rakamı olduğu belirtiliyor..

Uluslararası Gıda Politikaları Araştırma Enstitüsü Genel Direktörü Shenggen Fann, gıdadaki fiyat artışlarının açlık ve sosyal huzursuzluğa neden olabileceği uyarısında bulunarak, ABD ve Avrupa'ya etil alkol ve biyoyakıt üretimi için kullanılan mısır miktarını azaltma çağrısı yaptı.

Önümüzdeki dönemde gıda fiyatlarında ciddi artışlar beklenirken, hayvan yemi fiyatlarında yaşanacak artış nedeniyle de süt ve ürünleri ile et fiyatlarında da yükseliş yaşanacak. Temmuz ayı ABD'de kaydı tutulan süreçte en sıcak ay olurken, hükümet et, süt ve domuz eti üretim tahminlerini aşağıya çekti. Büyükbaş et üretiminin ise artması bekleniyor. Çünkü çiftçilerin yüksek yem fiyatları nedeniyle hayvanlarını kesmesi bekleniyor.