OSMANLIDA İLK VAKIF SAKARYA’DA KURULDU

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

09 Eylül 2022, 14:12

Bir vakıf insanı Osmanlı Sultanı Orhan Gazi’nin 1301 yılında Sakarya bölgesinde kurduğu ve Hendek bölgesini vakıf ettiği Allah dostu gönül sultanı Horasan Eren’i İsmail İzzettin hazretleri adına düzenlediği vakıf senedinin bulunduğu Hendeğin Şeyhler köyünde belgesel çekimi yaptık.

TGRT Belgesel Ekibi Sakarya’da

12 yıldır TGRT belgesel tv de yayınlanan ve yeni yayın döneminde yayınlanacak buram buram Anadolu belgesel programlarını çeken araştırmacı gazeteci ve belgesel yönetmeni İsmail Kahraman Sakarya’da yıkılıp yok olan Osmanlı Vakıf medeniyetini araştırıp belgeselleştiriyor.

Orhan Gazi’nin Kurduğu İlk Vakıf

Sakarya Hendek ilçesi Şeyhler köyünde Orhan Gazi’nin imzasını taşıyan vakıf senedi yok olmuş köy muhtarı Hakkı Çalık ve köylülerden Mücahit Bulan Orhan Gazi’nin Ceylan derisi üzerine yazılmış vakıf senedinin bulunması İçin devlet yetkililerinden yardım ve destek istiyorlar.

TGRT belgesel tv Buram Buram Anadolu ve Devri Alem belgesel çekim ekibi olarak köylüler ile görüşüp geniş çaplı belgesel çektik. TGRT’de halen yayınlanan ve yeni çekilen bölümleri de yakında yayınlanacak belgeselin 30 yıl önce Şeyhler köyünde çekilen ve Vakıf senetleri ile ilgili önemli bilgilerin yer aldığı belgelerle ilgili bölümü sizlerle paylaşıyoruz.

Orhan Gazi Vakıf Külliyesi Yıkılmış

Orhan Gazi İlk vakfı Sakarya’da kurdu Sakarya’nın Pamukova ilçesi Mekece köyünde Orhangazi tarafından bizzat 1301 yılında kurulan Vakıf Külliyesi yıkılmış külliyenin olduğu yer ayva bahçesi yapılmış.

Vakıf Külliyesi Yıkılmış Ayva Bahçesi Olmuş

Bir zamanlar yolcular ve fakirlerin hergün iki öğün yemek yiyip hiç bir ücret alınmadan yolcuların üç gün konakladıkları kervansaray imarat aşevi cami ve çelmenin bulunduğu bölgenin bu günkü perişan hali www.devrialem.tv ve www.gebzegazetesi.com da canlı yayınlanıyor.

Sakarya’da Yok Olan Vakıf Medeniyetlerinin izleri araştırılıp belgeselleştiriliyor

Sakarya Nehri Boylarında tarihin sessiz şahidi 12 Kale’den en önemlisi içerisinde mescidi olan Harmantepe kalesinde belgesel çektik

TGRT belgesel tv de yayınlanan ve yeni yayın döneminde yayınlanacak buram buram Anadolu belgesel program ekibi araştırmacı gazeteci ve belgesel yönetmeni İsmail Kahraman’ın sunumu ile Sakarya da yıkılıp yok olan Osmanlı Vakıf medeniyetini belgeselleştiriyor.

Birçok medeniyete beşiklik eden İslam ordularının İstanbul’u fethe gelirken geçtikleri terler Selçuklunun Akyazı bölgesi ve Sakarya’da 60 yıl Umurbeyliğini kurduğu Sakarya nehri boylarında tarihin sessiz tanığı kalelerden Söğütlü ilçesi Harmantepe kalesinde www.devialem.tv ve www.gebzegazetesi.com olarak yaptığımız canlı yayını sizlerle paylaşıyoruz.

FAHRİ TUNA’DAN ÖNEMLİ BİLGİ

Değerli araştırmacı ve kültür insanın Fahri Tuna İle Sakarya’da bulunan Vakıf Medeniyeti eserleri ile ilgili görüşüp bilgiler aldık Fahri beyin verdiği bilgileri özetle sizlerle paylaşmak istiyorum.

1.Sakarya Erenler ilçesi Büyükesence Orhan Camii (Orhan Gazi’nin Tersiye kalesini fethetmesinin ardından, kalenin yanibaşına inşa edilmiştir. Orhan Gazi’nin vasfıdır. Vakıflar genel müdürlüğünce halen restore edilmektedir.)

2.Adapazarı merkez Orhan cami, 1326’teki fetihten üç beş sene donar yapıldı buraya kırk haneli bir Müslüman köyü kurulmuş ve köye Orhan Gazi tarafından vakıf oalrak bu ahşap camii yaptırılmıştır.

3.Geyve Gazi Süleyman Paşa Camii. 1330’lar. (Geyve’nin fethi 1313’tur. Orhan Gazi’nin oğlu Gazi Süleyman Paşa tarafından, bölge valiliği zamanında vakıf olarak yaptırılmıştır. Geyve Merkezde, Tarakli yolu üzerinde bulunmakta

4. Geyve Elvanbey Imarethanesi,

1451 yılında Sinan Paşa tarafından babası Elvan Bey adına yaptırılmıştır.

5.Mekece Orhan Gazi Imarethamesi. Orhan Gazi vaktidir.

6. Adapazarı Kapalı Çarşı: Adapazarı Ayani Kara Osman Ağanın 40 odalı medrese ve Çarşı olarak vaktidir. 1940’larda devlet vakıf yerlerini satınca Karagülle Ailesi tarafından satın alınıp medrese yıkılıp o döneme göre avm ibsa edildi

7. Sapanca Rüstem Paşa Camil: Kanununun damadı sadrazam Rüstem Paşa tarafından, İstanbul- Bağdat yolu üzerinde Osmanlı karakolu külliye olarak inşa edilmiştir.

8. Kaynarca Büyükkaynarca Köyü Şeyh Muslihiddin Camii. 1486 yılında dönemin sultanı II. Beyazıt’in kıssahanı Şeyh Muslihididn tarafından cami, medrese, değirmen, aşevi vesaire olmak üzere 6 ayrı bölüm olarak inşa edilmiştir. Yavuz Sultan Selim zamanında imarethaneye dönüştürulmustur. Vakfiyeye göre Kandıra’dan Karasu’ya, Sakarya nehrinin batısındaki tüm araziler (bugünkü Ferizli Söğütlü dahil) bu vakfa vakfedilmistir.

{kaynak tarihçi yazar ve araşturmacı Fahri Tuna )

SAKARYA NEHRİ BOYLARINDA OSMANLI İZLERİ TAŞIYAN KALELER

Sakarya ilinde Osmanlı’dan izler taşıyan kaleler yıkılmış Harmantepe kalesi başta olmak üzere bu kalelerde Selçuklu ve Osmanlı da hüküm sürdü , Söğütlü Harmantepe şehitliğindeki mescidin minberi yeni kazılarda ortaya çıkarıldı. Ferizli İlçesi’nin kuzeyinde, Seyifler Köyü’nün güneyinde, Sakarya Nehri’nin Çark Suyu ile yakınlaştığı noktada bulunan kale kalıntılarının batı ve kuzey bölümündeki yarım daire şeklindeki iki burcu halen ayaktadır. Bizans Dönemi’nde stratejik bir noktada yapılan, Karadeniz-Adapazarı yolu üzerinde olasılıkla Çarksuyu ve Sakarya Nehri üzerindeki köprülerin güvenliğini sağlamak amacıyla her iki akarsuya da çok yakın bir noktada kurulmuş yaklaşık 80×80 metre boyutlarında küçük bir kaledir. Çark suyunun Sakarya nehrine birleştiği yerde Seyifler kalesi. Harmantepe Köyü kuzeyindeki Harmantepe kalesi, halen tamamen yıkılmış olan Poyrazlar Köyü yanında ve Domuztepe ile Tersiye tepeleri üzerindeki kaleler, Kayalar Mahmudiye Köyü doğusundaki kale Adliye Köyü güneyindeki Adliye kalesi, Sapanca’nın Kurtköy kalesi. Geyve Boğazı’ndaki geçidi tutan Çobankale, Pamukova’ daki Pahalar Kalesi ile Mekece Kalesi Sakarya boyuna dizilmiş bu cins hudut muhafaza kontrol kuleleridir.