Sakarya Nehri’nden Yeşilırmak’a Zaferler Tarihimiz Akar

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

01 Eylül 2021, 10:07

Ulusal ve bölgesel birçok TV kanalında yayınlanan Devri Alem Belgesel Programı olarak Anadolu yollarındayız.

Sakarya Nehri’nden Yeşilırmak’a belgesel tadında devri alem diyerek, sizleri kültür ve medeniyet tarihimizin canlı şahitleri olan ırmaklarımız ile ilgili tarih ve kültür yolculuğuna çıkarıyoruz.

Geçtiğimiz yıl bu günlerde, Yeşilırmak vadimizde Canik Dağları ve Tokat Reşadiye bölgesinde belgesel çekimleri yapıyorduk.

Bu yıl aynı tarihlerde, Sakarya Nehri Vadisi, Bilecik, Kütahya ve Afyon bölgesinde belgesel çekimleri yaptık.

Nehirlerden sadece su değil, kültür tarihimiz de akar. Sakarya Nehri ve Yeşilırmak boyları her bakımdan çok önemlidir. Bu nehirlerin havzası ve nehirlerin geçtiği yerlerde gezmek ve belgesel çekmek insana çok farklı duygular yaşatır.

Sakarya Nehri’nin en uzun kolu Porsuk Çayı’nın doğduğu Afyon Bayat Dağları ve Sakarya’nın çok önemli kolu Bilecik Bozüyük’ten doğan Karasu Deresi boylarından, Zafer haftası ve 30 Ağustos 2021 Zafer Bayramı günü belgesel çekimleri yaparken, zaferler tarihimiz ile kuruluş ve kurtuluş destanlarınızı da hatırladık.

Sizleri Sakarya ve Yeşilırmak boylarında sosyal medya hesabımdan yaptığım paylaşımlarla baş başa bırakıyorum, birlikte okuyalım.

***

Bilecik’ten Bozüyük’e Belgesel Tadında Devri Alem

Sakarya Nehri’nin önemli kollarından olan Bilecik Karasu çayından su değil, kuruluş ve kurtuluş tarihimiz akar.

Hitit ve Friglerden, Abbasiler ve Selçukluya, Osmanlı’dan Türkiye Cumhuriyeti’ne birçok önemli olaya şahitlik yapan Bilecik Bozüyük Dağları’ndan doğan Karasu çayı birçok medeniyete ev sahipliği yaptı.

Hititler ve Frigler, uygarlıklar kurdu. Bitinya, Roma ve Bizans gelip geçti. Emevi ve Abbasi İslam orduları İstanbul’u fethe gelirken geçtiler.

Selçuklu, akınlar düzenledi. Osmanlı bu bölgede devlet oldu. 100 yıl önce Yunanlılar yakıp yıktılar. Birinci ve ikinci İnönü Zaferi ile Kurtuluş Savaşı’nın ilk Zaferi, Bilecik Bozüyük Metris Tepe’de kazanıldı.

1890’da Almanlar tarafından demiryolu yapılırken, binlerce yıllık Anadolu tarihine ışık tutacak Bozüyük Tümülüsü soyulmuş.

1924’te Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk fabrikalarından birisi olan Bozüyük Kereste Fabrikası burada yapılmış. Devri Alem Belgesel Programı olarak çektiğimiz belgeselin tanıtım fragmanını sizlerle paylaşıyorum.

https://m.youtube.com/watch?v=RpjeJd7MDs8

https://m.facebook.com/OGMgovtr/videos/boz%C3%BCy%C3%BCk-kereste-fabrikas%C4%B1-belgeseli/196513878611981/

***

Belgesel Tadında Yeşilırmak’ta Devri Alem

Nehirlerden sadece su akmaz tarih, kültür ve medeniyet akar.

Orhon, Yenisey, Seyhun, Ceyhun, İdil, Don, Tuna’dan Nil’e Osmanlı’nın sınır çizgisidir.

Kültür ve medeniyet tarihimizin sınır çizgisi, canlı şahidi Anadolu’daki nehirlerimiz çok önemlidir.

Yeşilırmak Vadisi’nde Tokat Reşadiye’de Yeşilırmak üzerinde belgesel çekerek tarihe not düştüm.

Sivas'ın kuzeyinde, Köşedağ'ın eteklerinden doğan Yeşilırmak, Samsun'un Çarşamba ilçesinden Karadeniz'e dökülür. Antik çağ filozofu Strabon'un eserlerinde ismi İris olarak geçtiğinden dolayı, antik adı İris olarak biliniyor Yeşilırmak'ın.

Yeşilırmak, 519 km uzunluğa sahip. Tokat, Amasya ve Samsun şehirlerinden geçerken çeşitli akarsularla birleşen Yeşilırmak, başlıca 3 kolun birleşmesinden oluşuyor. Nehrin en büyük kolu Kelkit Çayı. Yeşilırmak'ın kolları ile birlikte taşıdığı alüvyonlar sayesinde ise Çarşamba Ovası meydana gelmiş.

Üzerinde Almus, Ataköy, Hasan Uğurlu ve Suat Uğurlu Barajlarının kurulu olduğu Yeşilırmak'ın, ne yazık ki düzensiz bir rejimi var.

***

Tuna’dan Bir Tarih Akar Belgeseli

30 Ağustos Zafer Bayramı dolayısı ile Sakarya Nehri’nin en uzun kolu Porsuk çayının doğduğu Afyon bölgesinde belgesel çekimleri yaparken, TGRT Belgesel TV’de her gün yayınlanan Devri Alem Belgesel Programımızda 13 yıl önce, Tuna Boyları, Macaristan ve Viyana’da çektiğimiz belgeselimizin yayınlanması beni duygulandırdı. Sosyal medya hesabımdan, Afyon’da kaldığım otelden yaptığım paylaşımda şu bilgi notunu yazdım.

“...An itibari ile TGRT Belgesel TV’de, 13 yıl önce Macaristan’da çektiğimiz Tuna Nehri’nden Tarih Akar belgeselimiz yayınlanıyor...”

Tuna’dan Bir Tarih Akar belgeselimizden kısa bir bölümü sizlerle paylaşıyorum.

https://www.facebook.com/belgeselciismail/videos/714007480000058/?d=n