Marka olmak için neler yapmalı

08 Aralık 2012, 10:03

Markalaşma meselesine kafayı taktım.

Sadece şehir değil, Çanakkale'yi düşünmemeliyiz. Biga da marka şehir-kasaba olabilir. Nedir marka şehir? Ya da marka şehir deyince aklımıza ne geliyor?

Marka şehir deyince, benim aklıma Eskişehir geliyor. Tabii İstanbul vs. gibi marka metropolleri saymıyorum. Çanakkale'nin rekabet edebileceği, örnek alabileceği şehirlerin peşindeyiz.

Marka ilçe deyince de Seferihisar'ı düşünüyorum. Büyük ihtimalle, “yavaş şehir” ünvanını Türkiye'de ilk alan yer olmasından dolayı. Belki de bu marka şehir olayı bir kimlik yaratmaktan, kimlik sahibi yer olmaktan geçiyor.

Truva'ya, Assos'a, Apollon Smintheus'a, Gelibolu'ya, Bozcaada'ya vs. sahip olabilirsiniz. Eğer bunlara bir kimlik kazandıramazsanız, potansiyel marka olarak öylece durur. Kimlik kazanıp, markalaşıp, turizme ve ekonomiye katkı sağlamaz.

Eskişehir gerçekten güzel bir örnek… Anadolu bozkırının ortasındaki bir şehir nasıl bir model haline geldi. 2000'li yılları Belediye Başkanı Yılmaz
Büyükerşen'in liderliğinde çok verimli değerlendirerek, markalaştı. Kirli Porsuk Çayı'nı temizleyip, kıyılarını güzelleştirerek adeta bir Venedik kanalı haline getirdiler. Gondollar, vapurettolar gezinir oldu. Yeni yeni bulvarlar yaptılar, tiyatro, opera, senfoni orkestraları kurdular.

Marka şehir olmak için öncelikli olan; güçlü bir irade… Bu da genellikle ya Vali ya da Belediye Başkanı oluyor. Hem yetki hem de kaynak yaratma imkanı olmalı… Örneğin, Eskişehir'de Belediye Başkanı, Amasya'da ise Vali öncülük yapıyor.

Lafı uzatmayalım… Milliyet yazarı Fatoş Karahasan, Eylül ayındaki yazısında marka şehir olmak için 20 anket sorusu sıralamış? “Yerel yöneticiler bu soruları olumlu yanıtlıyorsa doğru yoldadır” diyor. Kısaltarak sıralıyorum.

1. Kentiniz neyi temsil ediyor?

2. Kentiniz neleri çağrıştırıyor?

3. Kentiniz bir insan olsaydı nasıl bir insan olurdu?

4. Kentiniz nasıl algılanmalı? Bu algı, sizin algınıza ne kadar yakın?

5. Kimler kentinizi ziyaret etmeli?

6. Hangi sektörlerin ve kuruluşların sizlerle iş yapmasını istiyorsunuz?

7. Sahip olduğunuz özelliklerin hangileri rakiplerinize göre daha üstün?

8. Bu üstünlükler sizin hedeflediğiniz gruplar için anlamlı mıdır?

9. Hedeflediğiniz ve kentinize çekmek istediğiniz gruplar sizi nasıl algılıyor?

10. Markanızın geri planındaki insan gücü vizyonunuzu ve marka konumlandırmanızı biliyorlar mı?

11. Bu insan gücü, aynı hedefe gitmek üzere birlikte çalışabilecek bir yapıda mı? Ekip çalışması kültürünüz var mı?

12. Kentteki tüm paydaşlardan görüş alıp, onları dinliyor musunuz?

13. Kısa, orta ve uzun vadeli hedefleriniz yazılı olarak tüm paydaşlar tarafından biliniyor ve benimseniyor mu?

14. Maddi kaynaklarınızı doğru planlıyor musunuz?

15. Arkası gelmeyen, kısa vadeli tanıtım çalışmalarına marka tanıtımı adı altında bütçeler ayırıyor musunuz? Geçmişteki başarısızlıklardan hangi dersleri çıkardınız?

16. Her attığınız adımda “sürdürülebililik” konusu üzerinde de duruyor musunuz?

17. Kentinize gelecek ziyaretçilere ne tür deneyimler sunuyorsunuz?

18. Kültürel ve tarihi mekanlarınız bakımlı mı? Ziyareti kolay mı?

19. Ziyaretçilerinizin döndüklerinde hakkınızda neler anlatmalarını diliyorsunuz?

20. En önemlisi, bu uzun yolculuğa çıkacak ekiplerinizin sabrı, işlerine olan saygısı ve kentinize duydukları sevgi tam mı?

Malum, gönül istemeyince, çalışmalar verimli olmuyor. Markalar tutkulu insanların omuzlarında yükseliyor.

İşte böyle, bu sorular kritik. Çanakkale için cevaplarını tek tek konuşmalı, tartışmalıyız.

Ama İstanbul'un markalaşıp, nasıl büyük bir turizm gücü haline geldiğini de unutmayalım. Kongre turizmi deneyimleri konusunda İstanbul'dan gözümüzü ayırmayalım.

Geçenlerde Sabah Ekonomi'de bir haber okudum; İstanbul'da iş trafiği o kadar yoğun ki, oteller ve restoranlar tamamen dolmuş. Çırağan Kempinski Ekim ayında en az 200 gecelemeyi geri çevirmiş. İş turizmi günde en az 8 milyon Euro bırakıyormuş. Bu kış da İstanbul, iş turizmi konusunda Londra ile yarışmaya devam edecekmiş.

Bu haberden çıkacak ders; Siz marka olun, kentini pazarlayın gerisi kendiliğinden geliyor.