Belgesel Tadında Antalya Köprüçay’da Devri Alem

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

08 Temmuz 2021, 10:04

Anadolu’da su medeniyeti ve suyun hayatımızdaki önemi ile ilgili belgesel çekimlerimize Antalya’da devam ediyoruz.

Köprüçay’dan www.devrialem.tv canlı yayında.

https://www.facebook.com/belgeselciismail/videos/490836302178468/?d=n

Aspendos Tiyatrosu ile dünyaca tanınan Serik’de, Köprüçay’da belgesel çekimi yaparak www.devrialem.tv olarak canlı yayınlar gerçekleştirdik.

Belgesel çekimlerimize, Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubat tarafından 1200 yıllarında yapılan Taş Köprü’de başladık.

Köprüçay gerçekten muhteşem, üzerinde kurulu köprüleri Aspendos ve Serge gibi antik kentleri ve köprülü kanyonu, doğal sedir ormanları ile muhteşem tarihi ve doğal güzelliğe sahip bir ırmak.

Köprüçay Nereden Doğuyor?

Köprüçay, Isparta Sütçüler yakınlarında Toros Dağları’ndan doğan, dar ve derin kanyonlardan geçerek Serik yakınlarında Akdeniz'e dökülün akarsu. Antik zamanlarda adı Eurymedon'dur. Köprüçayı'n; havza alanı 2.357 km2, yıllık debisi 3065 hm³, uzunluğu 178 km, ağız yüksekliği 0 m (Akdeniz), kaynak rakımı 2.151 m'dir.

Daha önce adını aldığı Köprü ve Serge Antik kente gidip, belgesel çekimleri yapmış, doğal sedir ormanlarını belgeselleştirmiştim.

6 Temmuz 2021 günü sabah erkenden yola çıkıp insana göz ve gönül ziyafeti sunan köprü çayını belgeselleştirip tarihe not düştüm.

Köprüçay’a adını veren köprüler

Çay üzerinde iki antik köprü yer alır. Oluk köprü 2. yüzyıla ait olduğu düşünülen Roma yapısıdır. Köprü tarihi zamanlarda Pisidia uygarlığına ait Selge ve Pednelissos ile Pamphylia'ya ait Aspendos ile Side Antik Kentlerini birbirine bağladığı için önemlidir. Köprü ırmağa ve kanyona adını vermiştir. Nehrin aşağı kesimlerinde Aspendos ve Side kentlerini birleştiren bir köprü daha yer alır: Belkıs (Köprüçay) köprüsü. En büyüğü 17 m yüksekliğinde olan yedi kemeri bulunur. 4. yüzyılda Romalılar tarafından yapılmıştır. Sonraki yüzyıllarda deprem ve seller sonucu yıkılmış, I. Alaaddin Keykubat tarafından 1219 - 1236 yıllarında yeniden yaptırılmıştır.

Biz bu muhteşem tarihi köprünün belgesel görüntülerini çektik, kitabesi olmayan ve tabelası kırılmış bir halde bulduğumuz bu köprü görülmeye değer.

Köprüçay’ın özellikleri

Köprüçay yılda 3065 hm³ su taşımaktadır. Çay üzerinde 96 MW kurulu güce sahip Beşkonak II Hidroelektrik santrali yapılmıştır. Çayın, Bolasan Köyü ve Beşkonak beldesi arasında uzanan kanyon vadi, Köprülü Kanyon Millî Parkı ilan edilmiştir. Piknik ve kamp yapılabilen alanda, balık avcılığı da yapılmaktadır Köprülü kanyon 14 km uzunluk ve 100 m kenar yüksekliğe sahiptir. Türkiye'nin en önemli rafting alanlarından biridir.

Köprü Çay'ın havza alanı 2.357 km2, ağzı ile kaynağı arasındaki yükselti farkı 2.992 m'dir. Havzasının 1.072 km2'si Isparta 1.285 km2'si Antalya sınırlarında bulunur [1]. Antalya'nın Serik ilçesi, Isparta'nın Sütçüler, Eğirdir ve Aksu ilçeleri akarsu havzasındadır.

Beyşehir Gölü'den Manavgat ve Köprü çaylarına yer altından fay kırıkları ve karstik düdenler aracılığı ile su kaçağı olduğundan şüphelenilmiş, bir deney çalışması yapılmıştır. Temmuz 1968 yılında düdenler bölgesine dökülen 280 kg özel boya 1989'da Köprü Çayı ve Manavgat Çayı yakınlarında altı noktadan yüzeye çıkmıştır. Havzaya düşen yağış ile akan su miktarı tutarsızdır. Yıllık debinin %40'ına karşılık gelen 1 milyar m3 havza dışındaki karstik kaynaklardan gelir. Akarsu toplamda 180 karstik kaynak ile beslenir. Bu nedenle kurak yazlarda bile akışına devam etmektedir. Akarsuyun debisi, kışları yağışın artması, ilkbaharda karların erimesi ile artmaktadır

Köprü Çay havzasında ortalama yağış 1.150 mm'dir. En fazla yağış 2200 mm ile, havzanın en yüksek alanı olan Dedegöl Dağı’nın zirvelerine düşer. Köprüçayı oluşturan kaynaklardan biri de Dedegöl Dağı'nda bulunan Pınargözü Mağarasından çıkan Pınargözü Deresi'dir. Akarsu Çaltepe Köyü güneyinde suların azaldığı yıllarda bir düdene batar, 13 m sonra yeniden yüzeye çıkar. (Kaynak: Wikipedia)

Köprüçay Bendinden Canlı Yayın

Serik bölgesine binlerce yıldan beri hayat veren Köprüçayı üzerindeki sulama amaçlı olarak 1960’lı yıllarda yapılan bölgeye gidiyoruz. Suyun akışı ve çıkan su sesi insanı etkiliyor.

Antalya Serik’de tarihi Aspendos Antik Kentine de su vermiş hayat olmuş. Köprüçay’da da Devri Alem Belgesel Programı çekimlerinde, su medeniyeti tarihi ile ilgili araştırma çekimlerimiz de www.devrialem.tv olarak yaptığımız canlı yayınla sizleri baş başa bırakıyorum. Biz belgesel çekimlerimize Tarihi Aspendos Antik Kenti’ndeki su medeniyeti ile devam ediyoruz.

https://www.facebook.com/belgeselciismail/videos/809516766332886/?d=n