Belgesel tadında Azerbaycan’ı geziyoruz!

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

16 Haziran 2017, 15:31

Türk konseyinin tarihi İpek Yolunun tanıtımı ile ilgili ilk kez düzenlenen kültür turunun önemli merkezi kadim medeniyetlerin kurulduğu Şeki şehrindeyiz. Gence-Şeki arası 140 kilometre.

Kafkas dağları eteğindeki Şeki bir çok medeniyetin kurulduğu bir şehir. Kafkasların ilk kilisesi 1700 yıl önce Şeki’de yapılmış. Keşiş’den adını alan Tarihi Kiş köyündeki kilisenin belgesel görüntülerini çektik. Kafkaslar'da ilk Hristiyan Devleti olan Alban Azerbaycan'da kuruldu.

ŞEKİ’NİN BÜYÜK ÖNEMİ

Norveçliler atalarının Azerbaycan'dan geldiklerine inanıyorlar.

Azerbaycan bölgesine İslamiyet 705 yılında geldi. İslam medeniyeti ile Şeki, Selçuklular ve Osmanlılar döneminde tanıştı. Şeki’de yapılan tarihi büyük camii ve cuma caminde belgesel çekip, Hafızlık yapan öğrencilerle konuştuk. Cumhurbaşkanı Sayın Erdoğan’ında ziyaret ettiği Cuma camisi medresesinde yüzlerce öğrenci eğitim görüp hafızlık yapıyor. Şeki Han Sarayını ziyaret edip tarihi Şeki kalesi ve turizm ofisini gezdik. Ruslar Şeki’yi işgal ettikten sonra çok sayıda tarihi eseri yıktılar. Han Sarayını yıkmak isterken hak İsyan eder. İpek fabrikasını ziyaret edip ipek halı ve kumaşların nasıl dokunduğunu gördük. Meşhur Şeki helvasının nasıl yapıldığına canlı şahitlik yapıp, Tarihi ipek yolundan gelen kervanların gelip konakladığı Seki Kervansarayında tarihi geçmişi düşündük. Şeki gerçekten görülmeye değer. Azerbaycan bölgesinde kurulan 18 hanlıktan en önemlisi Şeki hanlığıydı.

Azerbaycan'da Türk İslam medeniyeti ve ipek yolu kültür turunuzun en önemli merkezi Şamahi kentindeyiz. Şeki’den 370 km mesafedeki

ŞAM’IN KARDEŞ ŞEHRİ ŞAMAHİ

Bakü'ye giderken yolumuz üzerinde ki Şamahi’yi gezdik. Şam'ın kardeşi anlamına gelen Şamahi kenti, İslamiyet’in Azerbaycan'a yayıldığı Şirvan Şahlar devletinin kurulduğu yer. Osmanlı İran savaşlarına sahne olan Şamahi bir kaç kez el değiştirir Özdemir oğlu Osmanpaşa komutasındaki Osmanlı ordularının Şamahi kalesini savunmaları çok önemlidir. Bakü yakınlarındaki 20 bin yıllık geçmişi olan Kobustan tarihi milli koruma alanındaki 20 bin yıl önce yapılmış kaya resimlerinin bulunduğu alan, insanlık tarihi açısından çok önemli. Mağaralar ve kaya resimleri insanı binlerce yıllık tarihi geçmişe götürüyor. Bakü’deki ateş tapınağı Mecusilerin tarih ve Kültürünü yansıtıyor. Tapınakta özel izinle belgesel çektik. Binlerce yıldan beri Apşeron yarım adasında yanan yanar dağda çekimler yaparak, tarihe not düşüp zamana noterlik yaptık.

AZERBAYCAN’IN BAŞKENTİ BAKÜ’DEN SELAM İLETİYORUZ

Şamahi’de ki gezimizi tamamladıktan sonra Başkent Bakü’ye geldik. Türkçe konuşan ülkeler konseyi tarafından ilk kez organize edilen İpekyolu kültür türünün önemi Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de düzenlen basın toplantısı ile kamuoyuna anlatıldı. Basın toplantısı öncesi Genel merkezi Bakü'de olan ve başkanlığını Azerbaycanlı büyükelçi Günay Efendiyeva’nın yaptığı Türk kültür ve medeniyetleri vakfını ziyaret ederek vakıf çalışmaları hakkında bilgiler aldık. Basın toplantısında Azerbaycan Kültür ve Turizm bakanlığından üst düzey yetkililerden Seymur Hasanof, Türk konseyi yöneticilerinden diplomat Pelin Musabay Baki, Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan tur yetkilileri bilgiler verdiler.

AZERBAYCAN’A VEDA EDERKEN

Türkçe Konuşan Ülkeler Konseyi İpek Yolu kültür turunun Azerbaycan bölümünü tamamlayıp, Kazakistan'a yola çıkmadan önemli bir görevi yetine getirmek üzere; Bakü şehitlik meydanına giderek Kafkas İslam ordusu ve Azerbaycanlı şehitlerin ruhuna Fatiha okuduk. Azerbaycanlı rehberimiz Nasip beyle 1918’de Nuri Paşa komutasında Azerbaycan'ı Ermenilerden kurtarıp, Gence’de Mehmet Emin Resulzade başkanlığında ilk Türk devletinin kurulmasını gerçekleştiren Nuri Paşa için Azeriler:

“Hoş gelişler ola

Yaşa Nuri paşa yaşa”

Marşını söylemişlerdi. Azeri halkı halen Nuri Paşa’yı hatırlıyor, minnet ve rahmetle anıyor. Şehitler meydanında Türkiye tarafından iki minareli şehitler camisi yapıldı, Şehitler anıtı dikildi. Şehitler Meydanında son 25 yıl içinde Azerbaycan'ın bağımsızlığı için verilen şehitlerinde mezarı bulunuyor, şehitler meydanını karşısında alev kuleleri binası yer alıyor. Biz İpek Yolunun önemli merkezlerinin bulunduğu Kazakistan'a yola çıkarken, sizleri tüm şehitlerimiz ve geçmiş atalarımızın ruhuna Fatiha okumaya davet ediyorum.

KAZAKİSTAN’A GİDİYORUZ

Azerbaycan'a veda ederek kadim ipek yolunu, modern ipek yolu imkanlarını kullanarak Kazakistan'a doğru uçakla yola çıktık.

Üç saatlik uçak yolculuğu gerçekleştirdik. Türkiye ile Kazakistan arasında üç saatlik zaman farkı var. Bakü şehrine el sallayıp Hazar Denizi üzerinden Kazakistan hava sahasına giriyoruz. Bir zamanlar deve kervanların geçtiği ipek yolunu, biz uçaklarla gidiyoruz. Bizden sonraki kuşak acaba hangi imkanlarla ipek yolunu gidecekler.