Dilovası Kültür ve Tarih Mirası Çalıştayı Büyük İlgi Gördü

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

10 Şubat 2021, 10:31

Pandemi günleri ve veba salgını her şeyimizi etkiledi. Adeta dünya, salgın yüzünden açık hava hapishanesine döndü. Bu günlerde yaşadıklarımızı her yönü ile kayıt altına alıp gelecek kuşaklara aktarmak, geleceğe bilgi ve belge bırakmak gerekiyor.

Pandemi günlerinde tarih, kültür çalışmalarımıza devam ediyoruz. Dilovası Kaymakamlığı’nın himayelerinde Dilovası Kültür Mirası Çalıştayı’na, İzmit’te araç içinden katıldım ve çevrimiçi Zoom üzerinden yapılan çalıştayda Dilovası’nın 43 yıllık canlı şahidi, gazeteci ve belgeselci olarak bilgilerimi aktardım.

Gebze Teknik Üniversitesi’nden Doç. Dr. Serhat Erat’ın koordinatörlüğünde düzenlenen çalıştaya, Dilovası Çerkeşli doğumlu GTÜ öğretim üyelerinden Prof. Dr. Numan Akdoğan, Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi Öğrt. Görev. Ahmet Yavuzyılmaz ve Gebzeli tarihçi yazar Resul Orman katıldı. İnternet üzerinden yapılan çalıştay ile Dilovası’nın kültür ve tarih mirasını belgelerle gün yüzüne çıkarılıp, kamuoyu ile paylaşıldı.

Zoom üzerinden çevrimiçi yapılan Dilovası Tarih ve Kültür Mirası Çalıştayı’nı bu linkten izleyebilirsiniz.

https://www.youtube.com/watch?v=yV5gJ18ByUM

***

Dilovası Tarihi Paneli

Dilovası sadece Kocaeli için değil, Türkiye için çok önemli. Türkiye’nin sanayi ve üretim merkezi, 6 organize sanayi bölgesine sahip tek ilçe. Yolların kavşak noktası, limanlar kenti, tarih ve kültür mirasına sahip bir ilçemiz.

Dilovası ile ilgili daha önce de bir kültür çalışmasında görev aldım.

Bugün Batman Valisi olan Sn. Hulusi Şahin Bey’in, Dilovası Kaymakamlığı döneminde düzenlenen Dilovası Tarih Paneli’nde çok önemli konuşmalar yapılıp, bilgiler verildi. 8 yıl önce düzenlenen bu panelle ilgili Gebze Gazetesi’nde, Belgeselcinin Not Defteri köşesinde çok geniş bilgi verdim. www.gebzegazetesi.com web sayfamızdan, panelle ilgili geniş bilgiye bu linkten ulaşabilirsiniz.

Dilovası Tarihi Paneli

http://www.gebzegazetesi.com/m/?id=1088&t=makale

***

Geçmişten Geleceğe Dilovası Paneli’nde, 8 yıl önce sunduğum bildiriyi bir kez daha sizinle burada paylaşıyorum.

OSMANLI VE CUMHURİYET DÖNEMİNDE DİLOVASI

Geçmişten kopmadan bugünlere gelen Dilovası tarih, kültür, turizm, sanayi, tarım ve medeniyet merkezidir. Ancak atalar der ki "Pırıl pırıl gökkuşağını görmek için önce yağmur ve fırtınaları yaşamak gerek." Yağmur ve fırtınaları çoktan geride bırakan Dilovası için artık gökkuşağı zamanıdır. Dilovası koskoca adımlarla şimdiden yarınlardaki yerini almaya hazır.

Dilovası'nın 35 yıllık geçmişine canlı şahitlik yapan bir gazeteci ve belgesel yönetmeni olarak Dilovası tarihine ışık tutacak “Geçmişten Geleceğe Dilovası’’ panelinin düzenleme kurulunda görev alarak bölgeye vefa borcumu ödemeye çalıştım. 35 yıl önce mahalle bile olmayan, sadece birkaç ev ve fabrikadan ibaret olan Dilovası bugün on binlerce nüfusun yüzlerce sanayi kuruluşu 5 organize sanayi bölgesiyle Türkiye'nin en önemli ilçesi konumuna geldi.

Dilovası artık olumlu olarak anılmalı. 35 yıllık gazetecilik hayatımda Dilovası ile ilgili birçok yazı hazırlayıp, belgesel TV programı çektim. Geçtiğimiz günlerde arşivimi incelerken 1990 yılında TRT 2 Televizyonu Market programında Dilovası ve Taş Ocakları ile ilgili yaptığım haberin görüntülerini izledim. Dilovası deresinin zehir aktığını, içme suyuna fabrika kimyasallarının karıştığını Türkiye’ye duyurmuştuk.

Gebze'de yaşı 90'a merdiven dayamış Feyzi Aysal ile Dilovası'nı gezerek belgesel çekmiştim. Aysal gençlik yıllarında 1943'te Dilovası’nda meydana gelen sel felaketini bize anlattı. Burada bağlarının olduğunu ve muhtemelen 1943 yılı Ağustos ayında yaşanan sel felaketinde bağda çalışan 15 kişinin sel sularında boğulup öldüğünü, bugünkü belediye binasına kalan bölümün su altında kaldığını bize anlattı ve bunun da belgeselini canlı şahidi olarak çektik. 1970 yıllarında da bölge büyük bir sel felaketi daha yaşamıştı. Kimyasal dolu variller ve tanklar İzmit Körfezi’ne sürüklenmişti.

Dilovası birçok sorun ile uğraşıyor. Bu sorunları çözmek için devlet-millet iş birliği içinde çalışmalar yapılmalı. Geçmişte Dilovası’ndan Salih Gün ve son dönemde de Lütfü Türkkan mecliste milletvekili olarak bulundular. Eski milletvekillerinden Eyüp Ayar başkanlığında TBMM Çevre Araştırma Komisyonu bile kurularak, Dilovası’nın çevre sorunları meclis gündemine geldi. Son olarak, Orman ve Su işleri Bakanı Veysel Eroğlu’nun Dilderesi ıslahı ile ilgili açıklamaları bölge için önemliydi.

Dilovası'nın kentleşme süreci bir anlamda Türkiye Cumhuriyeti’nin de nasıl gelişip büyüdüğünü göstermesi bakımından önemli. Geçmişte bölge Diliskelesi, İzocam, Nasaş olarak adlandırılıyordu. Daha sonra Aşağı Çerkeşli Mahallesi oldu. Köy haline geldi. Çerkeşli ve Muallim köylerinin birleşmesiyle Belde Belediyesi kuruldu. 2008 yılında da Kocaeli'nin 12 ilçesinden birisi haline getirildi.

Dilovası baş döndürücü hızla gelişip büyüdü. Dilovası'nın ekonomik ve sanayi potansiyelinden çok çevre kirliliği ile anılır oldu. Aslında bu durum hızlı büyümenin bir sonucuydu. Dilovası'nda sadece sanayi değil; çarpık kentleşme, devlet yönetimin yıllarca buraya ilgisizliği ve en önemlisi yıllar önce Aktüel Dergisi’nin yazdığı gibi bölgenin ranta dayalı bir mafya üstü olmasından kaynaklanıyor.

Dilovası jandarmadan polise devredilememiş ve yıllarca bunun mücadelesi verilmişti. Yıllar sonra jandarma bölgeyi polise devretmişti. Her gün on binlerce kamyon, onlarca büyük tonajlı geminin yük boşaltıp indirdiği Dilovası, üniversitelerimiz için bilimsel araştırmalara konu olmalı. Üniversiteler ve akademisyenler, Dilovası'nı sadece sanayi ve çevre kirliliği açısından değil, her bakımdan bilimsel incelemeye almalı. Geçmişten Geleceğe Dilovası İlçesi paneli bir başlangıç olacaktır.

Dilovası artık farklı bir şekilde anılmalı. Bu konuda Dilovası Kaymakamlığı çok ciddi çalışmalar yapıyor. Kaymakam Bey, Dilovası’nı artık marka kent olarak tanıtmak için çalışmalar yaptığını bildirdi. Bu konuda, Dilovası Köyleri Derneği Başkan Yardımcısı Çerkeşli Köyü’nden yetişen Gebze Teknik Üniversitesi Öğretim Üyelerinden Doç. Dr. Numan Akdoğan’ın Bilim Kurulu Başkanlığını yaptığı Dilovası Paneli çalışmaları bölge için çok önemli bir hizmet olacak. Bu panelin düzenleme kurulunda görev alıp, geniş çaplı bir araştırma yaparak, Dilovası’nın 35 yıllık canlı şahidi olarak bildiri ile bölgeye vefa borcumuzu az da olsa ödemeye çalıştık. (Kaynak: Gebze Gazetesi www.gebzegazetesi.com)

İsmail Kahraman

Araştırmacı Gazeteci ve Belgesel Yönetmeni