Köprü, gönülden gönüle kurulan yoldur.

Köprü; sevda türküsü, aşk şarabı, gurbet şiiridir.

Köprü; tarih, kültür, medeniyet, sanattır.

Köprü; hikaye, roman, arkadaş, vefalı dosttur.

Köprü üzerine, belgeseller ve filimler çekilmiştir.

Köprü anlatılmaz yaşanır…

Herkesin gönül dünyasında bir köprüsü vardır. Benim gönül coğrafyamda birçok köprüm vardı. Her biri benim için çok ayrı anlam ve önemi olan köprülerdir. Orhon Irmağı’ndan Amuderya’ya, Yenisey’den Siriderya’ya, Nil’den Tuna’ya, İdil Nehri’nden Fırat’a, Anadolu nehirleri üzerindeki kemer köprüler…

Köprüler beni hep etkilemiştir. Orta Asya’dan Kafkaslara, Anadolu’dan Balkanlar’a, Horasan’dan Ortadoğu’ya, Kuzey Afrika’dan Endülüs İspanya’sına çok sayıda köprüden geçtim. Devri Alem kameralarına belgesel kaydı yapmak için kilometrelerce yol giderken yorulmadım. Kemerli taş köprülerin karşısına geçip, saatlerce o köprüleri seyredip muhteşem manzarasını sadece kamerama değil, gönlüme ve kalbime kaydettim.

Benim ilk gördüğüm kemerli taş köprü, Giresun Espiye Ericek yayla yolunda Selçuklu döneminden kalma tarihi Ericek Köprüsü’dür.

Rahmetli babamla yaylaya gidip gelirken, Ericek Köprüsü’nden koyun sürüsü ile gelip geçerken babamın elinden tutar, köprünün altından çağlayarak akan Karadua Deresi beni etkiler ve heyecanlandırırdı.

En Son gördüğüm taş köprü, 26 Ocak 2021 günü Kocaeli’nin Körfez ilçesindeki iki bin yıllık tarihi Taşköprü oldu. Oğlum ve torunumla Taşköprü’den geçtik. Belgesel çekimi yapıp, Gebze Gazetesi www.gebzegazetesi.com olarak canlı yayın yaparak, belgesel tadında Kocaeli kültür tarihine yolculuğa çıktık.

Roma döneminden kalma tarihi 2000 yıllık Taşköprü’de yaptığımız canlı yayını sizlerle paylaşıyorum.

https://www.facebook.com/gebzeningazetesi/videos/464788904549887/?vh=e&extid=0&d=n

***

Köprü ile ilgili söylenen ata sözleri

Akıllı, köprü arayıncaya dek deli suyu geçer.

Köprüleri atma, aynı nehri kaç kez daha geçmek zorunda kalacağına şaşıracaksın.

Sabır, sırat köprüsüne benzer; cennet ise diğer tarafta.

Sırat köprüsü gibidir aşk, yârin varlığıyla cennete girersin, yokluğuyla cehenneme.

Bir adam köprü kurar, bin adam geçer.

Köprüye gelmeden, geçmeye çalışma.

Dost için sırtımı köprü yapmaya hazırım ben; yeter ki, temiz kalpleri taşıyan ayaklar geçsin üstümden.

Üstünden geçtiğin köprüleri yıkma, bir gün geri dönmek zorunda kalabilirsin.

Kahpe zamanın etrafında dönmekten bir hayli yorgunsun, yıkılan köprünün altındaki sular gibi durgunsun.

***

Köprüler üzerine söylenen türküler

Köprüler ve nehirler üzerine birçok türkü söylenip, şiirler yazılmıştır. O türkülerden ikisini sizlerle paylaşmak istiyorum.

Kızıl Irmağın denize döküldüğü Samsun Bafra Köprüsü üzerine yazılan yanık bir türkü.

Gönül telimizi titreten ünlü ozan Neşet Ertaş, ‘Köprüden geçti gelin’ adlı türküyü Samsun Bafra köprüsü üzerine yazmıştı. O türküyü bir kez birlikte okuyalım

Köprüden Geçti Gelin.

Saç Bağın Düştü Gelin.

Diloy Loy Halden Bilmez Diloy Loy,

Söz Anlamaz Ne Fayda.

Eğil Bir Yol Öpeyim,

Gençliğim Geçti Gelin.

Diloy Loy Diloy Diloy Diloy Diloy Loy,

Halden Bilmez Diloy Loy,

Söz Anlamaz Ne Fayda.

Köprüden Geçemiyom,

Az Doldur İçemiyom.

Diloy Loy Halden Bilmez Diloy Loy,

Söz Anlamaz Ne Fayda.

Sen Benden Geçtin Ama,

Ben Senden Geçemiyom…

Diloy Loy Diloy Diloy Diloy Diloy Loy,

Halden Bilmez Diloy Loy,

Söz Anlamaz Ne Fayda.

***

Fırat Irmağı üzerine Malatya Elâzığ arasında yapılan Kömürhan Köprüsü türküsünde hüzün sevda ve ağıt vardı. İşte o Türk’ünün sözleri.

Şu Fırat'ın suyu akar derindir,

Yarimi götürdü anam kanlı zalimdir,

Daha gün görmemiş taze gelindir

Söyletmeyin beni anam yaram derindir

Kömürhan köprüsü Harput'a bakar

Körolası zalim Fırat ocaklar yakar

Ahbaplarım gelmiş ağıtlar yakar

Söyletmeyin beni anam yaram derindir.

***

Kocaeli Körfez’deki Kutluca Köyü’nde 2000 yıllık Taşköprü’nün Tarihi

Tarihi, milattan sonra 50 yılına kadar giden tarihi köprü, Romalılar döneminde Gök Su üstüne inşa edilmiştir. Kutça ya da Kutluca Köyü ile Duranlı Köyü arasına yapılmış olup ,Geudos adı verilmiştir.

Köprünün en önemli görevi, tarihi ticaret yollarından biri olan İpek Yolu ile Nikomedia'ya yani İzmit'e ulaşan yolun üzerinde olan köprü, sonraki yıllarda Taşköprü adıyla anılmaya başlanmıştır.

Bu tarihi köprü, Taşköprü bölgesine de ismini veren önemli Roma yapılarından biri olarak kayıtlara geçmiştir. Antik Nikomedia şehrinde, dönemin yöneticileri tarafından bastırılmış sikkelerde bir köprü resmi yer almaktadır. 2 bin yıllık Nikomedia sikkelerinde resmedilen köprü, bugün hala tüm heybetiyle ayakta duran Taşköprü'dür.

Günümüzde ise Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, ilin Roma dönemine ait tek köprüsü olan Kutluca Köprüsü'nü gün yüzüne çıkartmak için çalışmalara başlamış durumda. Uzman kişilerden oluşan ekipler tarihi köprünün; rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerini tamamladı. Tamamlanan bu projelerle tarihi Roma yolu üzerinde bulunan Kutluca Köprüsü'nün restorasyonu tamamlandı. (Kaynak: Körfez Kaymakamlığı)

***

Gazeteci ve belgeselci olarak, biz bu köprüyü yıllar önce görmüş, son olarak 6 yıl önce belgeselini çekmiştik. Bir kez daha bu bölgeye giderek belgesel çekimi yapıp, köprüden canlı yayın yaptık.

Keşke bu tarihi köprüyü Kocaeli kamuoyu tanısa. Kocaeli’yi yönetenler, Kocaelili siyasiler, medya mensupları ve kültür insanları bu bölge ile ilgili araştırmalar yapsalar.

Devri Alem Belgesel Programı www.devrialem.tv olarak 26 Ocak 2021 günü tarihi taş köprüyü oğulları Emre, Emirhan ve torunum Asım’la gezip belgesel tadında kültür tarihimize yolculuk yaptık.